‘Aquaponics’ als rode draad doorheen verschillende studierichtingen aan het LTI Oedelem

Bij aquaponics wordt viskweek (aquacultuur) gecombineerd met plantenproductie op water (hydroponics). In een gesloten systeem leveren de vissen voedingsstoffen aan de planten, terwijl de planten het water voor de vissen zuiveren.

Aquaponics laat de leerlingen kennismaken met duurzame landbouw op een kleine oppervlakte. Dit sluit perfect aan bij de uitdagingen van de dag van vandaag, zoals beperkte ruimte en watergebruik. Hergebruik wordt steeds belangrijker, en dit systeem illustreert dat op een praktische manier.

Daarnaast ontdekken de leerlingen dat het mogelijk is om exotische productiedieren, zoals zoetwaterreuzengarnalen, lokaal te kweken. Dit vermindert de noodzaak van transport uit Azië of Amerika, wat weer gunstig is voor het milieu. Het is een prachtig voorbeeld van circulaire landbouw, waar efficiëntie en ecologie hand in hand gaan.

Aquaponics als topic binnen verschillende studierichtingen

Binnen het aquaponics-project komen leerplandoelen uit verschillende studierichtingen aan bod:

• In de lessen ‘ dier en milieu’ in de tweede graad leren de leerlingen de dieren te verzorgen en de installatie te onderhouden.

• In de lessen ‘ plant en milieu’ in de tweede graad onderhouden en oogsten de leerlingen de planten. Ze maken deze verkoopsklaar.

• Voor de richting Natuur kan de focus liggen op het ontwerp en het onderhoud van de biofilter.

• De leerlingen uit Biotechnologische en chemische wetenschappen/-technieken nemen de kwaliteitscontrole van het water en de analyse van voeders voor hun rekening. Op basis van hun bevindingen kunnen we het voeder aanpassen aan de behoeften van de gekweekte diersoorten. In deze lessen kan ook een lichtschema uitgewerkt worden, zodat de planten optimaal kunnen groeien.

Kortom, aquaponics biedt een boeiende meerwaarde aan het curriculum door theorie en praktijk te combineren in een duurzame context.

Samenwerken en kennis delen

Een belangrijk aspect van het aquaponics-project is het versterken van samenwerkingen met externe partners. Dit project reikt verder dan onze schoolmuren. Het LTI wil haar good practices en opgedane kennis delen met de maatschappij. Het project biedt kansen om bedrijven, andere scholen en geïnteresseerden te ontvangen op onze school. Deze kennisdeling zorgt ervoor dat ons project een katalysator kan zijn voor verdere innovatie binnen de sector.

Het idee en de uitwerking van dit project komen van een van de teeltleiders, die samen met het team continu nadenkt over hoe de school kan blijven groeien. “ Het idee om iets met aquaponics te doen, speelde al langer in mijn hoofd,” vertelt Jeffrey Bracke. “Tijdens een vakwerkgroepvergadering vorig jaar kwam de vraag om een nieuwe teelt op te starten. Ik stelde voor om een aquaponics-systeem op te zetten. Collega N. Van Ophuizen, die ervaring heeft in aquacultuur dankzij haar werk bij Sealive en Seaworld, reageerde meteen enthousiast. Samen hebben we in de zomer een aantal bedrijfsbezoeken gedaan, waaronder bij ILVO en Inagro, om inspiratie en kennis op te doen .”

Reactie van de leerlingen op het project

“De leerlingen zijn erg enthousiast! Ze kijken ernaar uit om mee te helpen met het bouwen van de installatie, met het opkweken van de dieren en met het verder ontwikkelen van het project. Velen zijn benieuwd hoe snel de dieren en planten groeien en wat de opbrengsten en kosten zullen zijn. Voor de leerlingen van de wetenschapsrichtingen is dit een unieke kans om hun theoretische kennis om te zetten in een innovatieve praktijkervaring. Dit project bereidt hen uitstekend voor op de uitdagingen in het latere werkveld.”

Mogelijkheden tot verdere uitbreiding

“We willen experimenteren met exotische zoetwatergarnalen en Australische zoetwaterkreeften. Als we de opstartproblemen achter ons laten, is het doel om de dieren zelf te vermeerderen en een volledig gesloten systeem te realiseren. Momenteel wordt veel pootgoed geïmporteerd, wat stress en ziekterisico’s met zich meebrengt. Door zelf pootgoed te kweken, kunnen we deze risico’s minimaliseren en tegelijkertijd de milieubelasting verkleinen. Het project heeft dus een enorme potentie om verder te groeien”, vertelt Jeffrey Bracke.

Aquaponics als blik op de toekomst

Met dit initiatief wil het LTI niet alleen leerlingen inspireren, maar ook bijdragen aan een duurzame landbouw in Vlaanderen. Het project verbindt theorie en praktijk, biedt kansen om nieuwe technologieën te ontdekken en benadrukt het belang van circulariteit. Samenwerking en kennisdeling zijn cruciaal om de uitdagingen van morgen aan te gaan en met dit project zet het LTI een stap in die richting. Innovatie, duurzaamheid en onderwijs komen op die manier mooi samen.

LTI Oedelem