BelOrta haalt hogere globale omzet in 2024
BelOrta blikt met een totale productomzet van 665 miljoen euro, een stijging met 7% ten opzichte van 2023, tevreden terug op 2024. Volgens de grootste groente- en fruitcoöperatie van ons land weerspiegelt deze groei de veerkracht van haar telers en de sterke vraag naar haar kwaliteitsvolle producten. Groenten zijn goed voor 61% van de totale omzet, fruit vertegenwoordigt 39%.
De eindbalans van 2024 voor BelOrta en haar 1.200 aangesloten telers werd grotendeels bepaald door het weer. Het aanhoudende natte en donkere weer, dat begon in het najaar van 2023 en het hele voorjaar van 2024 in zijn greep hield, had een grote impact op producties van de meeste soorten groenten en fruit. Dit had gevolgen voor de productbeschikbaarheid en had ook een invloed op de prijsvorming bij enkele producten.
Vollegrondsgroenten lijden onder slecht weer
Voor de witloofteelt was 2024 een bewogen jaar. De overvloedige regenval van eind 2023 leidde tot productieproblemen in de wortelteelt, met historisch lage beschikbare volumes witloof op BelOrta tot gevolg. Het seizoen werd regelmatig gekenmerkt door schaarste met sterke prijzen. Pas eind november, bij de productiestart vanuit nieuwe witloofwortelen, kwam er een kentering in de markt.
De onvoorspelbare klimatologische omstandigheden leidden in heel Europa tot een onregelmatig aanbod van bloemkool, met een grillige prijsvorming tot gevolg. Het voorjaar was zeer nat, waardoor vlot en op tijd planten niet mogelijk was. Dit resulteerde in lagere aanvoervolumes en hoge prijzen in de eerste jaarhelft van 2024. Pas eind augustus normaliseerde de situatie terug. In het najaar was de oogst in Frankrijk dan weer zeer hoog, wat de markt internationaal onder zware prijsdruk zette.
Prei kende 2 verschillende jaarhelften. In het voorjaar had de oogst te lijden onder de aanhoudende natte omstandigheden, wat leidde tot bovengemiddelde prijzen. Dezelfde wateroverlast verhinderde een vlotte aanplant, met een beperkter aanvoervolume in het najaar tot gevolg. Toch waren de prijzen toen eerder aan de magere kant, als gevolg van buitenlandse druk.
Ook bij asperges was er weinig productie en een tegenvallende maatvorming door het minder gunstige weer. Dankzij heel wat acties bleef de vraag wel aanwezig, waardoor de prijsvorming ook wat hoger was dan het meerjarig gemiddelde. De prijsvorming voor groene asperges was vergelijkbaar met het seizoen van 2023.
Vruchtgroenten: gelijke teeltomstandigheden, niet altijd gelijke resultaten
In tegenstelling tot 2023 was 2024 geen goed tomatenseizoen. Het slechte weer leidde tot een dalend verbruik, met een vlakke en zwakkere prijsvorming. Het extreme weer in Spanje later in het seizoen zorgde voor een tijdelijke opflakkering, maar vanaf eind november doken de prijzen naar beneden door de druk van de toegenomen volumes uit zuiderse productiegebieden. De tomatenspecialiteiten kenden een iets betere markt, maar de prijzen lagen ook hier wat lager dan in 202”.
Komkommer kende in 2024 een sterke Europese vraagmarkt. Prijspieken in mei en augustus, al dan niet aangezwengeld door een TikTok-hype, zorgden voor een van de beste seizoenen sinds lange tijd. Ondanks een verlaagde productie per m² als gevolg van het donkere weer bleef komkommer met bijna 180 miljoen stuks 1 van de grootste producten bij BelOrta.
Het areaal aubergine nam in de Lage Landen iets af. Samen met een verlaagde productie als gevolg van het donkere weer creëerde dit een vraagmarkt met betere prijzen.
Net als 2023 was 2024 een vrij normaal paprikajaar met een gemiddelde prijsvorming. De interesse van de consument voor de zoete puntpaprika bleef groeien, met een onderbouwde prijsvorming als gevolg. Andere specialiteiten (zoals snackpaprika) en pittigere varianten (Jalapeno, Habanero, Padron…) vinden steeds meer hun weg naar de liefhebbers.
Een lagere aanvoer zowel bij ons als uit het Zuiden zorgde voor een goede prijsvorming bij courgettes. Enkel in augustus stonden de prijzen van alle variëteiten onder druk, waarna ze zich in het najaar herstelden.
Net als de vorige jaren was er in 2024 weer veel minder sla op de markt. De arealen kropsla en andere slasoorten daalden verder, zeker wat vollegrondsproductie betreft. De eerste maanden kenmerkten zich door een zwakke prijsvorming, doordat buitenlandse producties de exportmogelijkheden vanuit Vlaanderen beïnvloedden. Vanaf het einde van de lente waren er weer correctere noteringen. Het natte voorjaar leidde overal tot vertraagde producties, wat de prijzen deed stijgen.
Fruit: minder productie, meestal iets betere prijsvorming
Aardbeien kenden een jaar met een doorgaans goede vraagmarkt. Binnen de rassen viel een belangrijke verschuiving op van juni- naar doordragers, wat zorgt voor een meer regelmatiger aanvoerpatroon. Qua prijsvorming was het seizoen correct, op een dip van een paar weken eind juli na.
Ook het zachtfruitseizoen kende lagere producties door het donkere en natte voorjaar. Dit was zeker zo voor rode en stekelbessen, maar ook voor bramen en frambozen. De lagere producties resulteerden wel in correctere verkoopprijzen.
Blauwe bessen ondervinden stevige concurrentie van import, vaak uit landen met een ongelijke regelgeving op het vlak van productie en arbeid. BelOrta roept de Belgische handel en retail op om dit mooie lokale product te blijven aanbieden en niet te zwichten voor aanbiedingen ver onder kostprijs. Enkel zo is er een toekomst voor lokale telers.
Kersen, zeker de vroege rassen, hadden zeer sterk te lijden onder het slechte weer bij de bestuiving. Het slechte weer beïnvloedde ook de oogstkwaliteit, de consumptie en verkoop.
Pruimen en meloenen bevestigden in 2024. Rustig voortbouwen aan lokale productie en consumptie blijft de boodschap.
De vermarkting van de perenoogst van 2023 kende in het voorjaar van 2024 (tot maart) een licht stijgende prijsvorming, met een goede vraag binnen en buiten Europa. Hoewel de prijzen en de vraag vanaf mei sterk terugvielen, werd het toch een beter gemiddeld seizoen 23-24. De natte en donkere periode na de perenbloei veroorzaakte een ziektedruk en een sterke rui. De belangrijkste Conference-producerende landen kenden ook een mindere oogst. Maar dit werd Europees een stuk gecompenseerd door een hogere Italiaanse perenproductie, wat leidde tot een normalere prijsvorming voor peren in het najaar van 2024.
De vermarkting van appelen die in 2023 werden geoogst startte vanuit een lege markt. Hierdoor was de prijsvorming beter en stabieler dan in 2023. Op het einde van dat seizoen was er zelfs nog een prijsstijging. De bloei had in het voorjaar te lijden onder het ronduit slechte weer. Enkele nachten met vorst hadden een zeer sterke impact op rassen zoals Jonagold en Boskoop. Lagere producties leidden tot minder vruchten aan de bomen en moeilijker verkoopbare dikkere maten. Hoewel de industriemarkt voor een stevige bodem in de markt zorgde, leidden deze dikke maten tot een prijsdruk en een te lage rentabiliteit voor de teler.
De integratie van de Belgische Fruitveiling (BFV) in BelOrta zorgde voor een breder aanbod. Ook het aantal clubrassen in de hardfruitportefeuille van BelOrta nam toe, met onder meer Belgica, Morgana en Sweet Sensation.
Heel wat klanten van BelOrta willen meer biologische groenten en fruit aanbieden. Maar de teelt kende in 2024 veel extra uitdagingen, waardoor het niet altijd evident was om de juiste balans te vinden. Hardfruit, komkommer en tomaten zijn de grootste bioproducten bij BelOrta. Het aanbod wordt steeds breder.
Vooruitblik 2025
Ook dit jaar willen BelOrta en haar telers elke dag verse groenten en vers fruit op het bord van élke consument krijgen. Met het onvoorspelbare klimaat, de haast onhoudbare regelgeving en de bovenwettelijke verwachtingen van veel marktdeelnemers kent de lokale productie wel veel uitdagingen.
