Bloemkoolbindmachine zorgt voor meer rust
Bloemkool manueel afdekken is arbeidsintensief en fysiek belastend werk. Het kan ook machinaal met de bloemkoolbindmachine, die het blad bovenop de kool in rijen dichtnaait. De kolen krijgen zo geen zonlicht meer, waardoor ze mooi wit blijven. Als teler bespaar je hierdoor op arbeid en door de iets tragere groei nadien, kan je de oogst ook beter inplannen. Dat zorgt voor meer rust op je bedrijf.
Bloemkolen zijn wit, maar onder invloed van zonlicht worden ze geel. Sommige rassen verkleuren zelfs rood door anthocyaanvorming. Om de bloemkool wit te houden, moet je ervoor zorgen dat de uitgroeiende kolen geen zonlicht krijgen. Vooral in een zomerteelt is het voor sommige rassen noodzakelijk dat de kolen worden afgedekt. Daarvoor worden enkele buitenbladeren afgebroken en op de kool gelegd, zodat het zonlicht niet aan de kool kan. Dit afdekken is erg arbeidsintensief en valt vaak samen met een oogstpiek op een ander perceel, en dus op een moment dat de beschikbare arbeid op het bedrijf beperkt is.
Vijftien machines in Nederland
In de jaren 90 gebruikten sommige Nederlandse telers al machines waarop medewerkers zaten om de bloemkool af te dekken in plaats van door het veld te stappen en dat zo manueel te doen. In diezelfde periode ontdekte Frans Van Der Ploeg, toen werkzaam bij zaadhuis Seminis en nu bij Hazera, in Ontario (Canada) een machine die de bladeren dichtnaaide. Dat was de basis waarmee het Nederlandse constructiebedrijf Kooy Machinery in 2007 een eigen machine ontwikkelde en op de markt bracht.
In de afgelopen 30 jaar kwamen er een 20-tal machines in omloop, waarvan 15 in Nederland en een vijftal in de Verenigde Staten en Canada. Momenteel wordt in Nederland 500 à 600 ha bloemkool dichtgenaaid met deze machine, op bedrijven met een bloemkoolareaal dat varieert van 35 tot 200 ha. De machine wordt vooral gekocht door bloemkooltelers en niet door loonwerkers, maar soms rijdt een bedrijf ook voor een ander bloemkoolbedrijf.
Hoe werkt de bindmachine?
De bindmachine tilt de bladeren omhoog en naait ze dicht met een bio-afbreekbaar naaigaren, geproduceerd door het Nederlandse bedrijf Flor Twine. De kolen moeten een minimale bladlengte hebben van 20 cm bovenop de kool. Vooral het ras Clarina wordt veel dichtgenaaid. Het naaien gebeurt in de top van het gewas. Het werken met deze machine vraagt ervaring, zelfs kennis van de verschillende rassen. De meeste bedrijven hebben daarom een vaste persoon die instaat voor de bediening ervan.
De kolen worden het best ook geoogst door mensen met ervaring. Na het dichtnaaien zijn de kolen immers niet meer zichtbaar, waardoor ook bij het oogsten de nodige ervaring vereist is. Er wordt gemiddeld genaaid bij een koolgrootte van een sinaas appel tot een pompelmoes. Hoe later genaaid, hoe beter de kwaliteit van de gesneden kool. Om kwaliteitsproblemen te vermijden, worden de kolen het best binnen de week na het dichtnaaien geoogst.
Doordat bij het dichtnaaien een doorlopende draad per rij bloemkolen wordt aangebracht, kun je niet meer zomaar tussen de bloemkolen stappen. Bij het oogsten kun je daardoor maar 3 rijen tegelijkertijd oogsten: één links en rechts van je en één rij tussen je benen. Bij het oogsten worden de bladeren onder het touw afgesneden, zodat het touw niet wordt doorbroken. Na de oogst wordt er geklepeld, zodat het touw vlot kan verteren. Het naaigaren Flor Twine moet je steeds droog bewaren.
Voordelen bij niet te vroeg dichtnaaien
Het grootste voordeel van deze machine is dat de kolen mooi wit blijven en dat je kan besparen op personeel om ze af te dekken. Het aanwezige personeel is dan volledig beschikbaar voor de oogst op andere kolenpercelen.
Het belangrijkste nadeel is dat kolen besmet kunnen geraken als ze lang dichtgenaaid zijn. Ook de ziekte tipburn kan extra smet op de kool veroorzaken. Het dichtnaaien mag dus niet te vroeg gebeuren. Er wordt geen lagere of hogere insectendruk waargenomen door dicht te naaien.
Nederlandse telers geven aan dat de machine vooral rust brengt op hun bedrijf en dat een betere planning mogelijk is, doordat de groei van de kolen na het dichtnaaien wat vertraagt en de oogst enkele dagen later gebeurt. Het beschikbare personeel kan zich volledig focussen op het oogsten. Dikwijls is er een oogstbeurt minder nodig. Sommige telers naaien ook industriebloemkool dicht. Ze laten die dan groot uitgroeien en oogsten alles in 1 keer weg. Ze behalen een betere kwaliteit door de industriebloemkool dicht te naaien.
1 ha dichtnaaien in slechts 4 uur
De zelfrijdende bindmachine wordt nu gemaakt op rupsen van 23 cm breed, is klein en draait om haar as, zodat er geen extra ruimte nodig is om te keren. De chauffeur zit in een open cabine om een goede ‘feeling’ met de naai-units en het gewas te hebben. De rijafstand kan bij aankoop variëren tussen 55 en 75 cm. Een machine met verstelbare rijafstand kan ook worden geproduceerd, maar dat is een dure optie. De aandrijving gebeurt met een motor van 60 pk, waardoor het verbruik beperkt is. De machine vraagt weinig onderhoud. Alleen de naalden, de lagering van de naalden en het loopersysteem moeten regelmatig worden vervangen. Nederlandse telers die al vele jaren werken met deze bindmachine vinden ze betrouwbaar en kunnen ze niet meer missen in hun bedrijfsvoering.
Met een rijsnelheid van 6 tot 8 km per uur duurt het dichtbinden gemiddeld 4 uur per ha met een vier-rijige machine. Het dichtbinden gaat het vlotst als het gewas vochtig is. Bij een droog gewas en slappe bladeren, bijvoorbeeld overdag in de zomer bij warm weer, is het lastiger om toe te binden en komen er meer haperingen voor. De machine wordt in Nederland vooral gebruikt voor de oogst van juni tot september. Meer informatie vind je op www.flortwine.nl, met onder meer een mooi filmpje over de recentste machine die in Canada operationeel is.
