Wereldwijde kippenvleesmarkt in beweging

H et verhaal van de wereldwijde markt voor pluimveevlees speelt zich hoofdzakelijk af in Brazilië. Met de VS domineert Brazilië de wereldwijde markt waarop de prijzen voor pluimveevlees in belangrijke mate bepaald worden, ook hier in België. Circa 13% van de wereldwijde kipproductie wordt over de grens verkocht. In het tweede kwartaal daalde het Braziliaanse exportvolume van pluimveevlees met een historische 20%, merkt Rabobank op.

De verminderde export van Brazilië ontregelt de gewone handelsstromen. Marktprijzen bewegen snel op en neer. De oorzaak ligt onder meer in de gedeeltelijke importstop die de EU heeft ingesteld. Maar de EU is voor Brazilië in tonnen noch klinkende munt de belangrijkste markt. De export van Braziliaans pluimveevlees gaan vooral naar de eigen regio, China, Noord-Afrika, het Midden-Oosten en Rusland.

Het EU-besluit om een aantal Braziliaanse slachterijen uit te sluiten van export naar de EU wordt niettemin gevoeld. De EU is immers met circa 500 miljoen rijke en ontwikkelde consumenten vooral een bestemming voor hoogkwalitatief vlees – de delen waar fors op verdiend kan worden. De importstop raakt circa 35% van het volume dat normaliter van Brazilië naar de EU gaat, meldde Brazilië eerder.

Een tweede probleem ligt volgens Rabobank in Azië, meer bepaald in China. Het land stelde tijdelijk antidumpingheffingen in op Braziliaans vlees. China beschuldigt Brazilië ervan onder de eigen kostprijs kippenvlees aan te bieden op de Chinese markt. Deze praktijk is door de scherprechter van de internationale handel, de WTO, verboden. Het onderzoek naar de kwestie zou op 18 augustus afgelopen zijn, maar de Chinese overheid heeft de onderzoekstermijn en de heffingen met 6 maanden verlengd.

Interne problemen

Een deel van de oorzaak is ook intern. In Brazilië wordt meer geproduceerd dan de wereldmarkt nu aankan.

De binnenlandse markt is verzwakt, door de economische worsteling die het land doormaakt. Brazilië was jarenlang een groeimarkt, maar zag de groei ver terugvallen. Vooral de productiviteit van Braziliaanse bedrijven maakt maar moeizaam vorderingen, waardoor het land in een geglobaliseerde wereld steeds moeilijker kan concurreren met het buitenland.

In het tweede kwartaal van 2018 viel bovendien een grote staking van vrachtwagenchauffeurs Brazilië ten deel. Vrachtwagenchauffeurs die voor zichzelf werken, eisten onder meer vrijstelling van tol en een lagere dieselprijs; de dieselprijs schoot omhoog sinds de overheid prijsplafonds in 2016 bijstelde. Veel vlees gaat via vrachtwagens over vaak slechte wegen van het binnenland naar de exporthavens.

Om de omvang van de crisis weer te geven: melkveehouders verspilden melk omdat er geen melk werd opgehaald, 11 luchthavens sloten tijdelijk hun deuren en supermarkten kampten met lege schappen. Rabobank, dat in Brazilië zowel boeren als agribusiness financiert, spreekt van een groot verlies aan kippen en gebrekkige toegang tot de exporthavens.

Nieuwe topexporteurs

Andere exporteurs profiteren van de Braziliaanse exportterugval. Oekraïne exporteert recordvolumes en dan vooral naar de EU, waarbij vanuit de EU terecht de vraag wordt gesteld of de productie wel voldoet aan de eisen die binnen de EU worden gehandhaafd. Chili en in mindere mate Argentinië exporteren ook meer, terwijl in Azië Thailand als reeds grote exporteur meer in China actief is.

De EU zelf is ook meer actief op de wereldmarkt en dan vooral in Zuidoost-Azië.

Volgens Rabobank is onder meer door de Braziliaanse moeilijkheden de prijs voor kip gezakt. Zowel hele kippen als kippenpoten werden met een prijsdip tussen de 5 en 10% het hardst geraakt. De prijsdruk kan nog wel doorzetten, want de Braziliaanse productie wordt volgens ramingen met amper 1 of 2% verlaagd, waardoor de overproductie blijft bestaan.

In Brazilië vindt veel productie in integraties plaats, waardoor de productie wel teruggeschroefd zou kunnen worden. Dat dit niet gebeurt, heeft alles te maken met de wisselkoers. De waarde van de real staat al een tijdje onder druk. De lagere waarde van de real maakt Braziliaanse importen voor buitenlandse partijen goedkoper.

Im Westen nichts neues

Zoals gezegd wordt 13% van het wereldwijde volume aan kippenvlees over grenzen verhandeld. Dat lijkt weinig, maar het zijn juist overschotten en tekorten die de handel drijven en de prijs bepalen. De EU komt er dit jaar goed uit, aldus de Rabobank. De markt is goed in balans; de productie sluit aan bij de consumptie.

De terugval van import heeft vooral de prijs van lokaal geproduceerd borstvlees omhoog gestuwd. Importen daalden in de eerste helft van 2018 met bijna 45.000 ton tot 390.000 ton. De belangrijkste oorzaak ligt in de terugval van de Braziliaanse importen – met zowat 100.000 ton. Waar borstvlees beter wordt betaald, is de prijs van kippenpoten wel gedaald. De EU exporteert circa 8% meer dan een jaar geleden.

Vooralsnog zijn de vooruitzichten wat Rabobank betreft positief, met een brutomarge van circa 35 cent per kilo. Daar kan op de middellange termijn wel verandering in komen. Als het aankomt op witvlees (borstvlees) is de EU de enige omvangrijke Westerse markt die haar grenzen heeft geopend, stelt Rabobank, zij het met quota’s. In Oost-Europa groeit de productiecapaciteit. Rabobank benadrukt dat in Polen acht nieuwe slachthuizen in de pijplijn zitten.

Een tweede complicerende factor – die ook andere exporteurs treft, zijn nieuwe halal-standaarden. Noord-Afrika en het Midden-Oosten zijn belangrijke markten voor kip. Zowel Saoedi-Arabië als de Verenigde Arabische Emiraten hebben hun halal-standaarden verscherpt. Daarnaast hebben diverse landen in de regio nieuwe voedselzekerheidsdoelstellingen geformuleerd. Ze willen om strategische redenen minder afhankelijk zijn van importen en zetten daarom in op de ontwikkeling van de eigen landbouw.

Rabobank denkt niettemin dat de regio als importeur van hele kippen een belangrijke markt zal blijven. De groei zal echter niet meer worden zoals het was vijf jaar geleden.

JCB