Sanitel-Med Barometer toont voor het eerst antibioticagebruik voor kalkoen en alle categorieën kip en rundvee

Het aantal geregistreerde tonnages AB-gebruik bij rundvee (melk- en vleesvee van verschillende leeftijdscategorieën) in de periode oktober 2023-september 2024 bedraagt 14,7 ton, verdeeld over 6,6 ton bij melkvee en 8,1 ton bij vleesvee.

De nieuw toegevoegde pluimveecategorieën zijn voor de kippen opfok, selectie en vermeerdering in de vlees- en legkolom, en de kalkoenen. Het gebruik in deze pluimveecategorieën samen met de categorieën ‘vleeskippen’ en ‘leghennen’ resulteert in een totaal tonnage van 19,0 in de periode oktober 2023 tot en met september 2024.

Met de toevoeging van kalkoen en de nieuwe diercategorieën van kippen en rundvee bereikt het totaal geregistreerde tonnage gebruikte antibiotica zo de 100 ton, wat het totaal aantal verkochte ton antibiotica in het jaar 2023 benadert (103,0 ton).

Begin van traject voor rundveesector

Zowel bij varkens (-0,6 ton) als bij vleeskippen (-0,4 ton) is er sprake van een lichte daling in de gebruikte tonnages en ook de BD100-waarden, het aantal behandelingen met antibioticum op 100 dagen, dalen voor deze diersoorten. Het aantal bedrijven met groene benchmarkkleurscore blijft evenwel stabiel bij de varkens, terwijl het bij de braadkippen duidelijk toeneemt, tot liefst 84%. “Dit is een mooi resultaat voor de sector en Amcra kijkt hoopvol uit naar een consolidatie ervan in de komende perioden”, schrijft Amcra in een persbericht. Bij de vleeskalveren blijven zowel het gebruikte tonnage (-0,1 ton) als de BD100-waarden stabiel.

Zowel bij vleeskalveren als bij varkens weegt het AB-gebruik in de rode diercategorieën sterk door in het totale gebruik in deze sectoren. Op 7,5% van de varkensbedrijven die minstens 1 rode diercategorie hebben, wordt 9,7 ton of 18,2% van het totale gebruik bij varkens in de rode diercategorieën gebruikt. Bij vleeskalveren gaat het om 7,5% rode bedrijven die verantwoordelijk zijn voor 1,6 ton of 12,2% van het totale gebruik in de sector. “Het is erg opvallend dat bij de runderen het grootste deel van de gebruikte tonnen zich bij rode diercategorieën situeert”, aldus Amcra. “Een klein deel rundveebedrijven met het hoogste aantal behandeldagen is verantwoordelijk voor bijna de helft van alle gebruikte tonnen in de rundvee.” Voor de rundveesector hebben 31,3% van de bedrijven momenteel 1 of meerdere diercategorieën in de rode zone (boven het 90ste percentiel). “Dit illustreert dat de rundveesector nog aan het begin staat van het reductietraject.”

Voor de nieuwe diersoorten en -categorieën zijn nog geen sectorspecifieke BD100-doelstellingen opgesteld, en wordt het 25ste, 50ste, 75ste en 90ste percentiel weergegeven. Deze zullen binnen enkele jaren de basis vormen voor het uitstippelen van een gepast reductietraject.

Kritisch belangrijke antibiotica

Naast het totaal AB-gebruik licht de Barometer ook 3 antimicrobiële families uit die een belangrijke rol spelen in de menselijke geneeskunde en in de diergeneeskunde, namelijk de polymyxines (colistine) en de families met een rode AMCRA kleurcode (kritisch belangrijke antibiotica), namelijk de (fluoro)quinolones en de 3e en 4e generatie cefalosporines.

De gebruikte kg (fluoro)quinolones bij vleeskalveren stijgen lichtjes (+ 2 kg) ten opzichte van de vorige Barometer, na een periode van dalend gebruik. Er werden meer orale (fluoro)quinolones gebruikt bij vleeskalveren. Het percentage vleeskalverbedrijven dat (fluoro)quinolones gebruikt is echter gedaald (-2,2%). De gebruikte kg (fluoro)quinolones bij vleeskippen dalen licht (-2,5 kg), maar liggen nog steeds veel hoger (505,8 kg) dan het gebruik in de periode januari-december 2021 (313,1 kg).

Ook bij de nieuw toegevoegde diersoorten en -categorieën worden er kritisch belangrijke AB gebruikt. Bij rundvee wordt een gebruik van 17,2 kg van (fluoro)quinolones en 64,3 kg van 3de/4de generatie cefalosporines gezien tussen oktober 2023 en september 2024. Ter vergelijking: het gebruik van 3de/4de generatie cefalosporines bij rundvee in de beschouwde periode bedraagt meer dan de helft van wat in 2023 verkocht werd aan deze actieve substanties (113,4 kg). (Fluoro)quinolones worden bij rundvee bijna uitsluitend via injectie toegediend. Het gebruik van 3de/4de generatie cefalosporines is hoofdzakelijk via intramammaire toediening.

Het colistinegebruik kent een lichte daling bij leghennen (-20 kg) en bij varkens (-31 kg) ten opzichte van de vorige periode, terwijl er bij vleeskalveren quasi geen gebruik van colistine wordt geregistreerd. Bij rundvee werd een totaal aantal van 51 kg geregistreerd tussen oktober 2023 en september 2024, voornamelijk toegediend via orale weg.

Amcra

De volledige resultaten van de Barometer kunt u hier vinden.