Nieuwe lijst ‘rode’ bedrijven veroorzaakt onrust
Met het G8-scenario wil Vlaanderen tegen 2030 de stikstofuitstoot met de helft verminderen. Over 5 jaar moet de uitstoot van 37.000 ton naar 18.000 ton teruggebracht zijn. Deze aanpak verdeelt volgens minister Brouns de inspanningen over heel Vlaanderen en omvat zowel de industrie als de veehouderijen. Maar dat betekent volgens Brouns niet dat lokale uitdagingen genegeerd kunnen worden. In augustus 2025 wordt een nieuwe lijst rode bedrijven verwacht.
In de commissie Leefmilieu (21 januari) van het Vlaams Parlement zei Jo Brouns (cd&v) die als minister zijn schouders onder zowel landbouw als leefmilieu zet, dat voor sommige bedrijven bijkomende maatregelen noodzakelijk zijn. Dat is het geval voor bedrijven die door hun ligging een disproportionele impact hebben op stikstofgevoelige natuur. Dat is volgens de minister niet enkel logisch maar bovendien een juridische en ecologische vereiste.” Dat heeft het juridische verleden ons geleerd, verwees Brouns naar het arrest over een pluimveestal in Kortessem.
Piekbelasters
Brouns beantwoordde een vraag van commissielid Dries Devillé (VB) die vreest dat er nadat de eerste lijst van rode bedrijven werd afgevoerd, alweer een zwaard van Damocles boven het hoofd van deze bedrijven hangt.
Volgens de vraagsteller is het criterium van de piekbelaster puur gebaseerd op de ligging. Bedrijven zijn volgens hem piekbelasters omdat ze toevallig dicht bij natuurgebieden of habitatgebieden gelegen zijn. Daardoor worden die bedrijven nu getroffen in hun economisch hart en hun voortbestaan.
Het criterium of het begrip piekbelaster is volgens Devillé een non-begrip. Hij benadrukt dat dieren van die zogenaamde rode bedrijven niet méér ammoniak uitstoten dan dieren op niet-rode bedrijven. In vele gevallen bestonden die veeteeltbedrijven ook al voordat er sprake was van dat natuurgebied en voor de beslissingen of aanduiding van deze gebieden door de Vlaamse Regering.
Nu opnieuw een lijst is aangekondigd tegen augustus 2025, is er nog meer onzekerheid en nog meer onrust.
Een knop om aan te draaien
Een bijkomende reductie gaat voor minister Brouns altijd hand in hand met het wegwerken van de zogenaamde zoekzones. Dat was ook een belangrijk debat. Je kon niet rood zijn, je kon geen piekbelaster zijn ten aanzien van een zoekzone waar die gevoelige natuur nog niet is vastgelegd. Die zullen dus ook zo snel mogelijk worden weggewerkt.
Zowel de landbouw als de natuursector zullen, zoals Brouns accentueert, inspanningen moeten doen om onze natuur te versterken. De minister belooft die weg verder te zullen bewandelen en tegelijk inspanningen te doen voor natuurbeheer. Ook daar moeten nog stappen worden gezet.
Jo Brouns: “Europa zegt dat je de beschermde soorten, de habitats in een goede staat van instandhouding moet brengen. Ik heb altijd heel consequent gezegd dat stikstof een knop is waaraan je kunt draaien om de impact op de kwetsbare natuur te verminderen. Om die naar een betere staat te brengen, is stikstof een belangrijk element. Daarnaast zijn beheer en herstel dat ook.”
Rechtszeker
Brouns verdedigt de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) waarmee de vorige Vlaamse Regering geprobeerd heeft een rechtszeker kader te creëren waarbinnen het mogelijk is om nieuwe vergunningen toe te kennen. Indien het Grondwettelijk Hof beslist, zal Vlaanderen zijn beleid vanzelfsprekend evalueren en in overeenstemming brengen met de uitspraak.
Dat zal volgens de minister echter niet betekenen dat het volledig wordt losgelaten. De doelstelling om natuurgebieden in een goede staat van instandhouding te brengen, blijft overeind. Dat is wat Europa zegt over de habitat en de speciale beschermingszone (SBZ). Ook de noodzaak om sectoroverschrijdende inspanningen te verdelen, blijft overeind.
