Spar (Picea), de klassieke kerstboom
De spar kennen we het best als de klassieke kerstboom uit onze jeugdjaren en ook nu nog is het een populaire kerstboom. Met zijn fijne en prikkelende naalden staat hij vanaf nu weer te pronken in vele huiskamers.
De spar is niet alleen binnen een waardevolle en graag geziene gast, maar ook in de tuin, met zijn altijdgroene bladeren (naalden) en zijn regelmatige, piramidale vorm. Maar opgelet, want voor je het weet groeit die kleine kerstboom uit tot een kanjer van meer dan 30 m hoog. Plant hem dus als solitaire boom op een plek waar hij ongehinderd kan uitgroeien. Sparren verdragen ook goed snoei. Door de takken in het voorjaar met een tiental centimeters terug te snoeien, blijft de plant mooi op vorm en goed gevuld.
Picea (sparren) botanisch
Het geslacht Picea telt 34 soorten. Het zijn prachtige, 30 tot 50 m hoge bomen met een mooie piramidale kroon. Sparren kunnen vrij veel schaduw verdragen, in bosbouwaanplanting staan ze vaak zo dicht op elkaar dat ze alleen in de top nog een groen kroontje bezitten. Ze groeien het best op een lichte, niet te natte grond en wortelen van nature vrij oppervlakkig. Van de 34 soorten zijn er slechts een beperkt aantal van betekenis als tuinplant. Vaak zijn het cultivars die geselecteerd werden omwille van hun dwerggroei of de afwijkende kleur van de naalden.
Rond de periode van kerst zijn vooral de volgende soorten populair als kerstboom:
Picea abies of fijnspar Dit is de enige echte oorspronkelijke kerstboom. De traditie van het plaatsen van een kerstboom ontstond in Pruisen (Duitsland-Polen), waar deze spar inheems was. De 2 cm lange naalden van deze plant zijn glimmend groen van kleur en scherp gepunt, zoals bij de meeste soorten uit het geslacht Picea. In de natuur wordt deze spar tot 50 m hoog en is daarmee de hoogste inheemse Europese boom.
Wie deze boom na de kerstperiode in de tuin aanplant, doet dit dus het best op een geschikte plaats. In de onverwarmde woningen van eertijds was deze in het wild groeiende spar de ideale kerstboom. In de huidige moderne woningen die dag en nacht verwarmd worden is hij weinig naaldvast, maar hij wordt wel nog vaak gebruikt om, als gezaagde boom, winkelstraten te versieren.
Picea omorika of Servische spar Deze plant dankt haar naam aan haar oorspronkelijke, zeer beperkte verspreidingsgebied langsheen de rivier de Drina in het grensgebied van Servië en Bosnië. Als sierboom is deze spar met zijn elegant doorbuigende takken vaak toegepast in Europa en Noord-Amerika. Hij wortelt dieper en is beter bestand tegen luchtverontreiniging dan de fijnspar. De jonge naalden zijn grasgroen en kleuren later op het seizoen donker- tot blauwgroen, aan de onderkant zijn de naalden zilverwit van kleur. Deze spar wordt vaak verkocht als ‘blauwe’ kerstboom en is, indien goed verzorgd (regelmatig water geven), iets naaldvaster dan de fijnspar.
Picea glauca 'Conica'
