Verhoogde PFOS-waarde bij runderen die in Nederland grazen
Het bloed van enkele runderen die grazen in het buitendijkse natuurgebied Het Verdronken Land van Saeftinghe in Nederland bevat verhoogde gehalten PFOS. Dat meldt de provincie Zeeland.
De verhoogde waarden werden aangetroffen bij runderen van één Belgische veehouder. Dat blijkt uit recent onderzoek van het Belgische Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV).
Het FAVV besloot daarop dat de verkoop van het vlees van Belgische boeren die runderen hebben lopen in Saeftinghe zonder hun toestemming niet is toegestaan. Voor de Nederlandse veehouders met dieren die grazen in het gebied heeft de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) maatregelen getroffen, waardoor er geen vlees met teveel PFAS op de markt gebracht kan worden.
Verhoogde waarden
Uit het onderzoek van het FAVV bleek dat vlees van 1 dier meer PFOS bevat dan is toegestaan. Zij testten ook een aantal andere dieren op hetzelfde bedrijf. Daarbij stelden zij een te hoge PFOS-waarde in het bloed vast. Een deel van de onderzochte runderen van dit bedrijf graast in het buitendijkse natuurgebied Het Verdronken Land van Saeftinghe. Uit het onderzoek van het FAVV blijkt dat de dieren die graasden in Saeftinghe duidelijk een veel hoger PFOS-gehalte in het bloed hadden dan de andere dieren. Het FAVV onderzoekt nog 2 andere Belgische veehouderijen.
Begrazing als natuurbeheer
Het Verdronken Land van Saeftinghe is een natuurgebied op de grens van België en Nederland, maar ligt grotendeels in Nederland. Begrazing is een essentieel onderdeel van het natuurbeheer van Saeftinghe. Door begrazing krijgen specifieke plantensoorten die belangrijk zijn voor Saeftinghe de kans om te groeien. Het vee van 6 pachters begrazen het gebied, schapen en runderen. Twee daarvan zijn veehouders uit Nederland. Daarnaast grazen ook waterbuffels van Free Nature in het buitendijkse gebied. De waterbuffels zijn niet voor consumptie bedoeld; de andere dieren (deels) wel.
Het Zeeuwse Landschap, dat het natuurgebied verpacht, is geschrokken van het nieuws en staat in nauw contact met de boeren. “Op dit moment is er nog niet bekend of er een relatie is tussen de hoge PFOS-waarden van de Vlaamse veehouder en het gebied waarin de dieren graasden. Het is in ons aller belang dat er zo snel mogelijk aanvullend onderzoek gedaan wordt. In het belang van de volksgezondheid, in het belang van het voortbestaan van de bedrijven van onze pachters en ook in het belang van de natuur.” Daarom pleit Het Zeeuwse Landschap voor een uitgebreid aanvullend onderzoek naar vee dat graast in Saeftinghe en naar hoe het vee de PFAS binnenkrijgen. Van daaruit wil Het Zeeuwse Landschap aanpassingen doen en werken aan oplossingen.
Het Zeeuwse Landschap spreekt zich al jaren uit voor het aanpakken van het lozen van PFAS in de Wester- en Zeeschelde. De organisatie heeft grote zorgen over de hoge PFAS-concentraties in de Westerschelde en daarbuiten, zowel voor de natuur, de economie als voor de volksgezondheid. Het stoppen van de PFAS-vervuiling is volgens deze organisatie de enige weg naar systeemherstel.
Seaspray
Een mogelijke verklaring voor de hoge PFAS-gehalten is 'seaspray'. Dat zijn kleine deeltjes die vanuit het zeewater opstijgen en via de lucht landinwaarts komen. Seaspray komt in alle Zeeuwse kustgemeenten voor. Verder onderzoek is nodig.
Sinds 2008 doet het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV) aan monitoring van PFAS in levensmiddelen in ons land. Europese normen voor PFAS in vlees (0,30 µg/kg) gelden sinds januari 2023. Het FAVV analyseerde vorig jaar 370 stalen van levensmiddelen op PFAS. Vier daarvan waren niet conform de norm, onder meer van vee van een bedrijf in Stabroek.
