Toekomstig beleid

voorgesteld

De minister werd tijdens een soort sofagesprek geïnterviewd door Elisabeth Mertens, woordvoerder Boerenbond en tevens host van de avond. Ze ging van start met een ietwat ‘stoute’ vraag door te polsen hoelang Jo Brouns dacht aan te blijven als minister. Hij had immers enkele dagen voordien tijdens de gemeenteraadsverkiezingen bijzonder goed gescoord in zijn thuisgemeente Kinrooi.

Van Kinrooi tot Koekelare

Brouns gaf aan 10 jaar lang het voorrecht te hebben gehad om burgemeester te zijn. “Dat is een manier waarbij je echt naar mensen toe gaat, tussen mensen staat, naar hen luistert, niet over hen maar met hen praat. Op basis daarvan wil ik beleid voeren, niet op basis van abstracte wetenschappelijke modellen. Maar op basis van het zweet van de boer wil ik effectief rond tafel gaan om het beleid voor te bereiden. Op die manier wens ik aan politiek te doen. Die wijze ontbreekt vandaag te veel in de Wetstraat. Mijn partij, cd&v, heeft dit signaal gegeven bij de lokale verkiezingen en is hiervoor beloond met het stemgedrag”, aldus minister Brouns. Hij gaf nog aan tijdens zijn mandaat ‘burgemeester van landbouw en omgeving’ van Kinrooi tot Koekelare te willen zijn.

De voorbije 2 jaar is hij meermaals doorheen het Vlaamse land getrokken en ontmoette zo vele landbouwers. Tijdens zijn eerste werkdag als minister van Landbouw woonde hij de voorstelling van een actieplan rond het welbevinden in de landbouw bij. Elementen die hij toen meekreeg, zitten vandaagde dag nog steeds in zijn rugzak, merkte hij op.

Van cruciaal naar strategisch belang

Maar liefst 21 van de 28 Europese lidstaten gaven tijdens een bevraging bij ondernemers aan dat ze het meest klagen over het gebrek aan rechtszekerheid. “Geef mij geen subsidies, maar een vergunning om te kunnen ondernemen”, klonk het bij de bevraagden. Daarnaast gaf de minister aan dat hij nog andere verzuchtingen hoorde, zoals de grote administratieve lasten, een gebrek aan waardering (zowel financieel als maatschappelijk) en de moeilijke toegang tot grond.

Luisteren naar deze verzuchtingen is volgens Brouns cruciaal om aan landbouwers het vertrouwen te geven dat ze verdienen en om hen te laten ondernemen. “We moeten hun zeggen dat ze van strategisch belang zijn in Vlaanderen en Europa. Dankzij hen kunnen we ons competitief en onafhankelijk opstellen ten opzichte van een wereld in verandering voor wat onze basisbehoefte betreft, namelijk eigen voedselvoorziening.” De minister vindt dan ook dat Vlaanderen een ondernemingsklimaat moet kunnen bieden aan deze strategische sector.

Boodschap doorvertellen

Op de vraag wat de minister naast het voorgaande nog onthouden heeft van zijn bedrijfsbezoeken, weerklonken 3 conclusies. Als eerste gaf hij aan dat je, net als bij iedere ondernemer, ook bij de landbouwer passie merkt. “Maar bij landbouwers gaat het veel verder, het is een echte levensstijl en vaak het werk van het hele gezin. Dikwijls vormt de vrouw hier een belangrijke hoeksteen van, als bescheiden manusje-van-alles.”

Terugkerend van zijn boerderijbezoeken, merkte minister Brouns dat boeren niet alleen dag en nacht werken, maar ook heel veel zorgen hebben. “Er is duidelijk veel stress bij hen én we moeten aandacht hebben voor hun mentaal welzijn.”

In aanloop naar de verkiezingen is de minister veel aangesproken door niet-landbouwers, Vlamingen die vinden dat het belangrijk is om waardering en kansen te geven aan onze Vlaamse landbouw. Het is voor de minister dan ook een grote uitdaging voor iedereen om het verhaal van de Vlaamse landbouw door te vertellen.

“We moeten blijven vertellen welke inspanningen de boeren vandaag doen om op een duurzame manier voedsel te produceren en hoe zij zo een voorbeeld voor de wereld zijn.” In de nasleep hiervan vindt minister Brouns dat het belangrijk is dat de boer zijn bedrijf openstelt, zodat de burger zijn hart openstelt voor de boer.

We laten u niet los, hou vol

Elisabeth Mertens merkte op dat het de dag van vandaag voor jonge boeren niet evident is en wou weten welke boodschap de minister voor hen heeft. “Het komt wel binnen als ik hoor dat 1 op de 3 wil stoppen voor 2030. Hou vol, geef niet op, de minister wil u niet loslaten”, aldus Brouns.

“We weten dat de komende jaren zwaar zullen zijn en van de landbouwsector worden grote inspanningen gevraagd op ‘stikstofvlak’ om het evenwicht met de schaarse open ruimte te herstellen. Technologische vooruitgang en investeringen zullen hiervoor nodig zijn. Maximaal flankerend beleid en de mogelijkheid tot investeren moeten geboden worden vanuit de overheid.”

Pleidooi voor meer Europa

Minister Brouns gaf ook mee om vertrouwen te hebben in Europa. Hij pleitte zelfs voor meer Europa, maar wel een Europa dat de diversiteit van zijn lidstaten erkent. “Het omgevingsbeleid toont dat er grote verschillen zijn, niet om ons te ontslaan van verantwoordelijkheden of van bijvoorbeeld het negeren van de natuurherstelwet, maar wel dat we de kans krijgen om ermee om te gaan en dat er evenwicht gevonden wordt tussen ecologie en economie.”

Zelf is de minister teleurgesteld dat we pas vanaf 2030 naar een nieuw stikstofbeleid gaan, gebaseerd op emissie en niet op depositie. “Landbouwers kunnen niet wachten en denken eraan om vroeger te stoppen”, bemerkt hij. “Al wie onderneemt in Vlaanderen moet dat doen op een manier waarbij de impact op de omgeving beperkt is, een manier die de omgeving niet stoort. Het is voor mij dan ook logisch dat dit op basis van emissies gebeurt. Dat moet echter wetenschappelijk en juridisch robuust zijn om rechtszekerheid en een vergunningenkader te bieden dat standhoudt. Dat er een nieuw stikstofbeleid in het regeerakkoord staat, is belangrijk. Zo kan je eraan werken, al zal dat tijd nodig hebben.”

Ziel herstellen

De slotvraag die aan minister Brouns gesteld werd, was wanneer hij tevreden zou zijn over zijn ministerschap van Omgeving en van Landbouw. Het ant woord hierop liet niet lang op zich wachten. “Wanneer ik de ziel van Vlaanderen terug voor een stuk heb kunnen herstellen. Die ziel, dat is landbouw in harmonie met zijn omgeving. De eeuwenoude band tussen landbouw en natuur moeten we herstellen en is vandaag onnodig veel gepolariseerd. Als ik daartoe kan bijdragen, samen met landbouw- en natuurorganisaties, ben ik een gelukkig man”, aldus nog minister Brouns.

Tim Decoster