Vlaamse bossen

krijgen extra zuurstof

In de allereerste bijeenkomst van de commissie voor Leefmilieu van het vernieuwde Vlaamse parlement op 15 oktober haalde Schauvliege er meteen het regeerakkoord bij. Daarin leest ze dat minister Brouns belooft om onze bossen zuurstof te zullen geven.

10.000 ha extra bos

Het regeerakkoord stipuleert dat er tegen 2030 10.000 ha extra bos zal worden gerealiseerd. Natuur- en landbouworganisaties worden verzocht om structureel overleg te plegen om dat doel te bereiken.

Schauvliege verstaat dat minister Brouns daar de lokale besturen bij gaat betrekken. Ze citeerde uit het regeerakkoord: “Samen met de lokale besturen maken we werk van lokale bosplannen om actief op zoek te gaan naar ruimte voor extra bos die uiteindelijk ook als bos zal bestemd worden. Op die manier streven we naar bijkomend bos in iedere gemeente.”

Strategie

Schauvliege vindt dat men erg vaag blijft over de rol van de Vlaamse overheid in de bosuitbreidingsstrategie. Het enige bijkomende element dat ze in het regeerakkoord leest, is ten eerste dat er niet langer kan worden aangekocht in herbevestigd agrarisch gebied met uitzondering van SBZ-(speciale beschermingszone) en VEN-(Vlaams Ecologisch Netwerk)-gebied. Ten tweede wordt bepaald dat wanneer er met overheidsgeld gronden in planologisch landbouwgebied voor natuur- of bosuitbreiding worden aangekocht, die gronden eerst aan een schattingsprijs moeten worden aangeboden aan landbouwers.

Over de manier waarop de doelstelling om tegen 2030 10.000 ha extra bos te realiseren en hoe de noodzakelijke tempoversnelling zal worden gegenereerd, leest ze weinig in het regeerakkoord.

De huidige legislatuur loopt tot 2029. Dat is een jaar voor de 2030-doelstelling om 10.000 ha extra bos te hebben gerealiseerd. Bij de vorige legislatuur stond in het regeerakkoord dat de Vlaamse regering op 5 jaar tijd 4.000 ha bos zou realiseren. Als ze naar de teller kijkt, ziet Schauvliege het extra bosbestand afgerond op 2.000 ha of de helft van die doelstelling.

Beplantingstempo

Ze concludeerde daaruit dat, ondanks de extra middelen die de vorige Vlaamse regering heeft voorzien en de extra inspanningen die zijn geleverd, het beplantingstempo niet voldoende hoog is om te garanderen dat de nieuwe doelstellingen tegen 2030 kunnen gerealiseerd worden. Van minister Brouns wilde Schauvliege graag weten hoe hij ervoor gaat zorgen dat hij de belofte in het regeerakkoord kan realiseren.

Omgekeerd is er volgens Mieke Schauvliege binnen alle groene bestemmingscategorieën samen in totaal 36.330 ha ingenomen door landbouw – door landbouwgebruiksklassen ‘akker’, ‘grasland in landbouwgebruik’ en ‘landbouwgebouwen en -infrastructuur’. Dat komt overeen met 17% van de totale oppervlakte van de groene bestemmingen.

Meer nog: opgedeeld per bestemmingscategorie gaat dat voor natuur over 24.280 ha of 18,6%, voor bos over 5.200 ha of 11,6% en voor overig groen over 6.580 ha of 19,3%.

“Welke maatregelen plant u om ervoor te zorgen dat de bestemmingscategorieën op deze gronden ook effectief zullen worden gerealiseerd?” gooide ze minister Brouns voor de voeten.

Ambitieus maar nodig

Minister Jo Brouns beaamt dat het realiseren van 10.000 ha extra bos tegen 2030 inderdaad heel ambitieus, maar nodig is.

Hij wil dat doen door in eerste instantie te kijken naar die gebieden die bestemd zijn voor natuur. Die hebben een groene bestemming, waardoor de aankoop voor bebossing gemakkelijker gemaakt wordt. De minister is van plan om een turboversnelling in te zetten op de bebossing in de daartoe bestemde gebieden. Als een concrete maatregel daartoe noemde hij het wegnemen van de vergunning. Vandaag de dag is bebossing vergunningsplichtig. Hij zal die vergunningsplicht in de daartoe bestemde gebieden weghalen, wat een versnelling moet betekenen op het terrein.

In de komende weken en maanden zullen lokale bestuursplannen worden opgemaakt voor de komende legislatuur. Er zullen er weinig zijn in Vlaanderen waar geen aandacht zal zijn voor extra bos. Met de lokale besturen wil minister Brouns ook werk maken van de lokale bosplannen. Hij wil actief op zoek gaan naar ruimte voor extra bos die uiteindelijk ook effectief als bos bestemd zal worden. De concrete modaliteiten om deze doelstelling te bereiken, worden nog verder uitgewerkt.

Beschermen van bossen

Minister Brouns gaf nog mee dat niet enkel het uitbreiden van bossen, maar ook het beschermen van waardevolle bossen belangrijk is.

Het klopt volgens de minister dat er vandaag de dag nog heel wat landbouwgebruik is in groene bestemming. Anderzijds is er ook heel wat groene activiteit in landbouwbestemming. In groene bestemmingen primeert natuur en dus ook de instandhoudingsdoelstellingen (IHD) Daarover is er voor Jo Brouns geen discussie. Daarentegen is er ook heel wat natuur en bos in agrarische bestemming waarvoor er vooral vaak heel wat onduidelijkheid is op het terrein.

Daarom werd in het regeerakkoord afgesproken dat natuur- en bosrealisatie gemakkelijker moet kunnen binnen die groene bestemming. In de vorige legislatuur is bij de hervorming van de Pachtwet onder meer met deze logica rekening gehouden, net zoals omgekeerd ook zal gelden dat in landbouwgebieden landbouwproductie de evidente keuze is.

Minister Brouns is zinnens om snel met de middenveldorganisaties aan de slag te gaan en om overleg te plegen. Hij ging al van start met wat hij een ‘openruimtepact’ noemt.

De minister zei het belangrijk te vinden om de behoeders van die open ruimte samen te brengen en om de toekomst voor te bereiden. Dat moet er volgens hem voor zorgen dat de bestemming meer in lijn komt te liggen met de feitelijke activiteit op het terrein. Tegelijkertijd moet dat openruimtepact er ook voor zorgen dat er meer rechtszekerheid wordt geboden voor eenieder die actief is in landbouwgebied.

Fons Jacobs