Reductiepaden
In de Barometer worden de gebruiksresultaten ook in het kader van de ‘reductiepaden’ (=grenswaarden voor het aantal behandeldagen op 100, ofwel BD100, op bedrijfsniveau) opgevolgd voor de varkens-, vleeskippen- en vleeskalverensector.
In deze Barometer wordt er enkel bij varkens een duidelijke daling vastgesteld in het totaal aantal ton gebruikte antibiotica ten opzichte van het voorgaande kwartaal (-1,3 ton). Bij vleeskalveren daalde het totale gebruik lichtjes (-0,1 ton) en bij pluimvee, meer specifiek bij braadkippen, is er weliswaar een lichte, maar toch verdere stijging (+0,2 ton). Deze stijging bij pluimvee doet zich volgens de resultaten van de laatste Barometer, intussen reeds meer dan een jaar voor.
De Barometer toont bovendien dat ook het aantal gebruikte kilogram (fluoro)quinolones voor de vijfde keer steeg bij pluimvee (specifiek bij de braadkippen) en ook bij vleeskalveren. Ten opzichte van een jaar geleden is het gebruik van (fluoro)quinolones bijna verdubbeld bij braadkippen (van 358,4 kg naar 690,5 kg) en meer dan verdubbeld bij vleeskalveren (van 28,3 kg naar 65,7 kg). Deze resultaten zijn zeer verontrustend en vragen een zeer dringende aanpak en efficiënte maatregelen.
Positieve resultaten in varkenssector
De positieve resultaten in de varkenssector zetten zich voort: er wordt opnieuw geen gebruik van derde/vierde generatie cefalosporines en (fluoro)quinolones vastgesteld. Aan de hand van deze resultaten kan geconcludeerd worden dat de verkochte volumes van derde/vierde generatie cefalosporines (125 kg in 2022) bij diersoorten werden gebruikt waarvoor dierenartsen nog niet in Sanitel-Med registreren (bijvoorbeeld rundvee, honden en katten, paarden…). Het colistinegebruik blijft verder dalen in varkens en vleeskalveren.
De figuren in het kader van de sectorspecifieke doelstellingen tonen mooie resultaten, maar ook hier vormt de pluimveesector een uitzondering. Voor het eerst sinds meer dan een jaar tonen de diercategorieën varkens hier een stabilisatie van de BD100 ten opzichte van het voorbije kwartaal. Voor vleeskalveren wordt dan weer wel een verdere daling gezien. In de braadkippensector werd gedurende een jaar een toename van de BD100 over de volledige benchmarkpopulatie vastgesteld. Met het nieuwe kwartaal erbij stabiliseert deze stijging voor het eerst, behalve bij de 10% hoogste gebruikers. Ook bij leghennen is er ten opzichte van het voorgaande kwartaal een toename van de gemiddelde BD100, behalve bij grootgebruikers (boven de actiewaarde), die een lichte daling noteren.
Antibiotica per benchmark-kleurscore
Deze Barometer bevat ook de figuren over het totaal aantal ton antibiotica per benchmark-kleurscore voor de 3 diersoorten. Bij varkens bijvoorbeeld zien we dat 15,3 ton van het totale gebruik (55,8 ton) zich situeert in de rode kleurzone; dit is de som van het aantal ton over alle bedrijven met een rode diercategorie, specifiek gebruikt in die rode diercategorie(ën).
Ook bij vleeskalveren weegt het gebruik van antibiotica bij de rode bedrijven zeer zwaar (2,0 ton) op het totale gebruik in de volledige sector (12,2 ton). Dit onderstreept het belang van een strikte opvolging en begeleiding van de rode bedrijven om het totale gebruik binnen de sector te laten dalen. De laatste figuur toont het totaal aantal ton antibiotica per benchmark-kleurscore voor de verschillende diercategorieën.
Bij varkens bijvoorbeeld illustreert deze figuur dat ongeveer 6,3 ton, ofwel 28% van het totaal aantal ton, bij gespeende biggen zich in de rode kleurzone bevindt. Dat zijn bedrijven die buitenproportioneel verantwoordelijk zijn voor het antibioticagebruik in deze diercategorie.
Ook antimicrobiële families uitgelicht
De Barometer toont het jaarlijks totaal antibioticagebruik dat per diersoort geregistreerd werd in Sanitel-Med uitgedrukt in aantal ton, steeds opschuivend met een kwartaal (‘rollend kwartaal’). Naast het totaalgebruik worden er ook 3 antimicrobiële families uitgelicht die een belangrijke rol spelen in de menselijke geneeskunde en in de diergeneeskunde: de polymyxines (colistine), (fluoro)quinolones en de derde en vierde generatie cefalosporines.
Om een idee te geven wat het aandeel is van het antibioticagebruik dat wordt geregistreerd in Sanitel-Med in het totale diergeneeskundige antibioticagebruik, staat in elke figuur ter referentie het aantal ton of kg dat in 2022 volgens de BelVet-Sac data werd verkocht in België. Deze overzichtscijfers zijn niet genormaliseerd (biomassa). De cijfers in de Barometer zijn uitgedrukt in absolute cijfers (ton, kg).
