Hogere melkaanvoer in 2024 dan in 2023 in Nieuw-Zeeland

Op 20 januari waren de markten in de Verenigde Staten (VS) gesloten vanwege Martin Luther King- dag. Deze feestdag viel deze keer ook samen met inauguratie van de 47ste Amerikaanse president Donald Trump.

Trump drukt zijn stempel

“Vlak na zijn inauguratie tekende de president al meteen meer dan 40 executive orders of ook wel presidentiële decreten genoemd” overloopt Raf Beyers de acties van Trump. “Daarnaast trok hij ook 78 decreten in die zijn voorganger Biden de voorbije jaren had uitgevaardigd. Het is een groot verschil met het begin van zijn vorige ambtstermijn, toen hij maar enkele decreten tekende bij zijn start. Een decreet is een opdracht van de president om beleid te gaan maken. Decreten waarvoor een wetswijzing of geld nodig is, moet het Congres goedkeuren. De Republikeinen hebben de komende 2 jaar, tot aan de volgende tussentijdse verkiezingen, alvast de meerderheid in beide kamers van het Congres. Het ging onder meer al over meer olie, importheffingen, het einde van woke, minder rechten voor migranten, de noodtoestand aan de Mexicaanse grens, gratie voor de Capitool-bestormers, uitstappen uit het klimaatakkoord van Parijs en uit de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO)... Het viel op dat er met geen woord over Europa gesproken werd in Trumps speech na de eedaflegging. Het ging vooral over de VS zelf en over zijn nabije omgeving. Zo wordt al werk gemaakt van importheffingen van 25% voor Mexicaanse en Canadese producten die de VS binnenkomen. Die zouden al op 1 februari moeten ingaan. Ook voor China komen er in een eerste, snelle fase al +10% bijkomende importheffingen.”

Enkele dagen later, op 22 januari, kwam de president wel op de proppen met ook hogere invoertarieven voor de Europese Unie, zonder te specificeren hoeveel en wanneer.

De olieprijs steeg naar aanleiding van de Amerikaanse oliesancties richting Rusland, maar daalt al terug, omdat Trump zijn eigen drill, baby, drill-plannen heeft uitgerold. De EUR/USD-koers steeg sinds de inauguratiedag naar 1,042.

Bij de tweede Global Dairy Trade (GDT)-zuivelveiling van het jaar op 21 januari steeg de zuivelindex met 1,4%.

Meer melk bij de Kiwi’s in 2024, minder in de VS en Argentinië

De Europese melkaanvoer over november stijgt voor de tweede maand op rij. In november produceerde de EU27 1,68% meer melk. De EU28 doet zelfs 2,06% meer melk, omdat het Verenigd Koninkrijk (VK) zo stevig melkt. Opvallende stijgers met meer melk dan in november 2023 zijn Ierland (+33,61%), Roemenië (+10,23%), Hongarije (+7,22%), Slovenië (+4,67%) en Polen (+2,82%). Opvallende dalers blijven Finland (-2,27%), Duitsland (-1,88%), België (-1,68%) en ook Nederland (-0,47%). Beyers: “Zo blijft de Europese melkaanvoer duidelijk verschillend georiënteerd tussen NW-Europa en Oost-Europa.” Voorlopig lijkt de mond-en-klauwzeercrisis (MKZ) zich in Duitsland niet verder uit te breiden, wat een opluchting kan betekenen voor vele Europese melkveehouders.

In Nieuw-Zeeland zijn de melkaanvoercijfers aangeleverd van heel 2024. “Over november molken de Kiwi’s nog +2,1% ( milk solids +2,7%) en over december +1,4% zowel in volume als in milk solids . Over heel het kalenderjaar 2024 noteerde men in Nieuw-Zeeland 1,02% meer melk dan in 2023. De Nieuw-Zeelanders krijgen terug meer regen op het Noordereiland, waardoor de grasgroei momenteel heel goed is voor de tijd van het jaar. Ze kunnen dus vermoedelijk nog een eindspurt doen richting hun seizoenseinde per 31 mei.”

Ook de melkproductie in de VS van heel 2024 is binnengekomen. Het United States Department of Agriculture (USDA) corrigeert eerst het productiecijfer van november van -1% naar -0,4%, en dit door onder andere een correctie van de melkaanvoer in Californië van -9,2% naar -7,9%. Voor december – dit kan ook nog altijd gecorrigeerd worden achteraf – is de melkaanvoer vastgesteld op -0,46%. In Californië, de staat met de meeste vogelgriep bij het rundvee, was er 6,8% minder melk. In de hele VS komt men zo voor heel 2024 op 0,50% minder melk. Maar let wel op: Ze molken stevig hogere vet- en eiwitgehaltes, waardoor milk solids sowieso circa 0,5% toenam in 2024.

De melkaanvoer in 2024 in Mexico en Argentinië is eveneens bekend. De Mexicanen molken over december +1,08% en over het hele jaar 1,7% meer. De Argentijnen herstellen hun melkaanvoer over november (+1,5%) en december (+4,4%). Het hele jaar in Argentinië was wel heel zwak, met 6,5% minder melk dan in 2023.

Abnormaal prijsverschil voor melkvet op GDT

De Europese boterprijs steeg sinds de eerste week van januari lichtjes met 1% naar 7.434 euro/ton op 22 januari. De Duitse boterprijs bleef 2 weken gelijk op 7.400 euro, de Franse steeg verder naar 7.561 euro en de Nederlandse steeg wel, maar blijft de laagste met 7.340 euro.

Raf Beyers: “De geschatte boter + vochtvrij melkvet (AMF, anhydrous milk fat ) productie steeg over november maar 0,4% en tegelijk daalde de binnenlandse consumptie in de EU wel met 1%, wat niet te verwonderen is bij de stevige boterprijzen. Op de GDT zagen we een heel opvallend resultaat bij het melkvet. Zo ging de boterprijs +2,2% naar 6.770 euro/ton en ging het AMF net 7,8% naar beneden, met een structureel lagere prijs dan boter van 6.414 euro/ton. Dit is een zeer abnormaal prijsverschil.” De Europese boterexport daalde tot en met september 2024 maar 2% tegenover dezelfde periode in 2023. “Dat is een opvallend resultaat, aangezien de boterprijs bij ons als sinds half 2024 een stuk hoger is dan in de VS. Daar heeft men nu nog maar een boterprijs van 5.551 euro/ton.”

De Chinese zuivelimport liet over december een herstel zien van 30,6% stijging in melkequivalenten en ook 29,2% importgroei voor boter+AMF. Ook van room ging er 19,9% meer richting China. Boter en room zijn over het kalenderjaar 2024 zo de enige zuivelproducten die meer richting China gingen. Voor boter+AMF was dat een bescheiden 4,2% groei, maar voor room is dat een stevigere 9% importtoename over 2024.

Poederprijzen op GDT terug omhoog

De prijs van Europese mageremelkpoeder (SMP, skimmed milk powder) daalde sinds 8 januari met 2,2% naar slechts 2.508 euro/ton op 22 januari. De Duitse poederprijs daalde in week 4 als enige, wat te maken heeft met exportbeperkingen door de MKZ-uitbraak. De poederprijzen willen niet aantrekken. De geschatte productie van SMP in de EU28 is over november dan ook 12,3% hoger dan vorig jaar en de Europese SMP-export loopt ook stroef, met 9% dalende exportcijfers tot en met september 2024. De resultaten van de EU28-export voor november zijn ook bekend. Ze blijken heel zwak voor boter (-20,9%), vollemelkpoeder (WMP, whole milk powder) (-28,2%) en ook kaas (-5,8%). In cumul voor de eerste 11 maanden van 2024 is dit -6,1% voor boter, -9,2% voor SMP en -21,5% voor WMP. Wel zien we toename van de export voor wei (+7,7%) en lactose (+13,5%); maar dat zijn minder belangrijke exportproducten dan kaas en SMP.

“Op de laatste GDT gingen de poederprijzen, die op de 2 vorige veilingen stevige dalingen incasseerden, gelukkig terug omhoog”, analyseert Raf Beyers. “Vooral WMP deed het met +5% stevig naar 3.866 euro/ton en SMP bescheidener met +2% naar 2.645 euro/ton. Zo is de GDT SMP-prijs wel een stuk hoger dan in Europa. De VS spant met 2.924 euro/ton voor SMP nog altijd de kroon. In Europa is de WMP-prijs met 4.300 euro/ton wel nog altijd stevig hoger dan op de GDT. Dat WMP op de GDT goed omhoogtrok, kan te maken hebben met China, dat over december 110,9% meer vollemelkpoeder importeerde. Ook ging er 42,1% meer SMP richting China in december. Over het hele jaar 2024 zijn de SMP-importcijfers met -33,5%, zuigelingenpoeder -9,3% en WMP -4,6% wel niet goed.”

Mozzarellaprijs stijgt flink

Sinds Nieuwjaar gingen de Europese kaasprijzen wel terug omhoog. Zo steeg cheddar 1,72% naar 4.795 euro/ton. Gouda deed wat beter met +2,69% naar 4.308 euro/ton. Mozzarella spant echter de kroon, met 6,45% prijsstijging naar 4.076 euro/ton.

Anne Vandenbosch