Impact Europese verdubbeling toegelaten staatssteun is beperkt
Europa laat sinds kort lidstaten toe dubbel zoveel staatssteun uit te keren aan landbouwbedrijven. Navraag bij de Vlaamse overheid toont dat de impact van deze aanpassing klein of onbestaand is.
Tot nu kunnen lidstaten zonder aparte toestemming van de Europese Commissie over een periode van 3 jaar maar maximaal 25.000 euro zogenaamde de-minimissteun verlenen aan landbouwbedrijven. Dat plafond zal nu verhogen tot 50.000 euro, zodat lidstaten sneller en eenvoudiger meer steun kunnen verlenen aan landbouwers, aldus de Commissie. “De maatregel zal landbouwers helpen om de druk van de inflatie en hoge grondstofprijzen aan te pakken”, verklaarde vicevoorzitter Teresa Ribera.
Maar navraag bij het Agentschap Landbouw en Zeevisserij leert ons dat Vlaanderen maar weinig gebruik maakt van deze regeling om kleinschalige staatssteun aan landbouwbedrijven uit te keren. Er zijn bij hun weten maar 3 steunmaatregelen en een waarborgregeling bekend.
Steunmaatregelen en waarborgregeling
Zo is er de steunregeling ‘Controlekosten biologische productiemethode’, waarbij bio-landbouwers het vaste gedeelte van hun jaarlijkse controlekosten terugbetaald krijgen. Het gaat om maximaal 400 euro per jaar. Een ander voorbeeld: landbouwonderwijsinstellingen die geen actief landbouwer zijn maar wel een verzamelaanvraag indienen, krijgen dankzij de-minimissteun subsidies voor ecoregelingen en agromilieuklimaatmaatregelen. Normaal gezien moet je actief landbouwer zijn om steun te ontvangen hiervoor onder het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid.
In 2022 werden er vergoedingen toegekend aan veehouders die methaanreducerend veevoeder toedienen aan hun runderen. Die vergoedingen vielen ook onder de de-minimissteun. Het precieze bedrag dat veehouders kregen was afhankelijk van het additief of voedermiddel dat aan het rantsoen van de runderen toegevoegd werd.
Daarnaast keert de Vlaamse investeringsmaatschappij PMV sinds 2024 waarborgen voor financieringen uit aan de landbouwsector, die onder de de-minimisverordening voor landbouw vallen. Het maximale waarborgbedrag was tot nu beperkt tot 150.000 euro bij een waarborg tot 5 jaar, of 75.000 euro bij een waarborg tussen 5 en 10 jaar. “Door de recente aanpassing van de Europese Commissie van de maximale plafonds voor staatssteun voor de landbouwsector zullen vanaf 2025 hogere bedragen aan waarborgen mogelijk zijn, namelijk 375.000 euro bij een waarborg tot 5 jaar en 187.000 euro bij een waarborg tussen 5 en 10 jaar”, deelt PMV mee.
Getemperde verwachtingen
Nu het plafond verhoogd is, moeten landbouwer ook niet direct meer Vlaamse steunprogramma’s op basis van de-minimiss teun verwachten. Een woordvoerder van het agentschap tempert de verwachtingen. “De verhoging van de drempel impliceert niet automatisch dat er meer geld zal worden uitgekeerd voor bestaande steunregelingen, noch voor nieuwe steunregelingen.”
Het kabinet van minister van Landbouw Jo Brouns (cd&v) bevestigt dat zij ook niet direct van plan zijn in te spelen op de verhoging van het plafond. Daar klinkt het signaal dat staatssteun geen oplossing voor inflatie en hoge grondstoffenrijzen is en zo beperkt mogelijk gehouden moet worden.
Voor activiteiten die geen primaire productie zijn, is het Europees plafond voor de-minimissteun 300.000 euro. Landbouwers kunnen onder deze regelgeving theoretisch gezien tot 300.000 euro steun krijgen van hun nationale overheid voor bijvoorbeeld verwerkingsinstallaties op hun landbouwbedrijf. Tot op heden bestaan er echter geen Vlaamse steunprogramma’s die hiervan gebruik maken.
