Landbouwers eisen dat Europese lidstaten tegen Mercosur-vrijhandelsakkoord stemmen
Verschillende binnen- en buitenlandse landbouworganisaties hebben samen met landbouwers betoogd op maandag 9 december aan het Jean Reyplein nabij de Europese instellingen in Brussel. Ze willen de Europese lidstaten en de leden van het Europees Parlement ertoe bewegen tegen het vrijhandelsakkoord met de Mercosur-landen te stemmen.
De deelnemende organisaties waren Fédération Wallonne de l'Agriculture (FWA), l'Union des Agricultrices Wallonnes (UAW), de Boerenbond en Europees landbouwsyndicaat Copa Cogeca.
Politiek principeakkoord
Europees Commissievoorzitster Ursula von der Leyen kondigde vorige week een politiek akkoord aan met de Zuid-Amerikaanse Mercosur-landen over een vrijhandelsakkoord. Het EU-Mercosur-akkoord moet de handel tussen beide blokken makkelijker maken: de Mercosur-landen snoeien bijvoorbeeld in de importtarieven op Europese auto's, textiel en machines, terwijl de Zuid-Amerikaanse landen op hun beurt goedkoper landbouwproducten naar Europa moeten kunnen uitvoeren.
Vooralsnog gaat het slechts over een principeakkoord. De landbouworganisaties vragen aan de Europarlementsleden én aan de nationale en regionale ministers van Landbouw om dringend stelling in te nemen. “Dit vrijhandelsakkoord is een bedroevend resultaat na een kwarteeuw onderhandelen. Dit akkoord bedriegt de Europese boer en Europese consument. Studies van de Europese Commissie tonen ook aan dat de handelsbalans met de Mercosur-landen met maar liefst 1 miljard euro zal verslechteren door dit akkoord. De totale balans voor de agrovoedingssector is negatief. We vragen de verschillende lidstaten om dit niet goed te keuren”, zo duidt ook Lode Ceyssens, voorzitter van de Boerenbond.
Wallonië zegt neen, Vlaanderen is verdeeld
Waals minister van Landbouw Anne-Catherine Dalcq (MR) heeft te kennen gegeven dat Wallonië zich alvast niet achter het akkoord zal scharen. Omdat Vlaanderen intern verdeeld is, lijkt het erop dat België afstevent op een onthouding in de Raad. “Wallonië luistert naar jullie”, aldus een vurige Dalcq vanop het spreekgestoelte op het Jean Reyplein. “Zolang er geen garanties en spiegelclausules in het akkoord zijn opgenomen, zal Wallonië 'neen' zeggen en moet België zich onthouden bij de stemming in de Raad. Het finale akkoord moet de landbouwers respecteren.”
Daar heeft Vlaams minister van Landbouw Jo Brouns (cd&v) alvast weinig problemen mee. “Ik deel de zorgen van de landbouwers in verband met Mercosur. Landbouw is voor Vlaanderen, België en Europa heel erg belangrijk. We hebben vanuit Europa allerlei regels opgelegd om onze landbouw te verduurzamen: als we dat van onze boeren verwachten, moeten we dat ook van de Mercosur-boeren verwachten.”
De Vlaamse minister is van oordeel dat de de regelgeving voor Europese boeren ‘gespiegeld’ moet kunnen worden, conform met de spiegelclausules waar ook Dalcq over spreekt. Dit om een gelijk speelveld te voorzien tussen de Zuid-Amerikaanse en Europese boeren. Hoewel Brouns het standpunt van de Waalse tegenhanger begrijpt, geeft die aan om de teksten af tewachten. “We zullen moeten zien in welke mate Von der Leyen garanties kan bieden in die teksten. Maar op basis van wat ik nu hoor en zie, denk ik dat het in de richting van een onthouding zal gaan.”
Naar boeren luisteren
Ook Europees Parlementslid Wouter Beke (cd&v) wil met zijn aanwezigheid op de betoging tonen dat het voor hem belangrijk is om naar de boeren te komen luisteren. “Onze landbouwers moeten met hoge standaarden werken om aan export te doen, maar voor de Zuid-Amerikaanse boeren gelden niet dezelfde standaarden voor import. Dat voelt bijzonder wrang aan en is ook niet goed voor de consument. Er is een gelijk speelveld nodig.”
Collega-Europees parlementslid Benoît Cassart (Renew Europe - MR) is daarenboven van oordeel dat het akkoord een slecht signaal is voor jonge boeren in Europa. “Zo gaan we hen er niet van kunnen overtuigen om een carrière als boer uit te bouwen. Integendeel, we doen er alles aan om hen te ontmoedigen.”
Justine Arkens, voorzitter van Groene Kring, treedt hem bij. “Een gelijk speelveld is belangrijk voor onze jonge land- en tuinbouwers, zowel op Europees als op internationaal niveau. Hier in Europa zijn we onderworpen aan strenge regels en voorwaarden, dan is het minste dat we kunnen vragen dat andere, ook niet-Europese, producten ook aan deze voorwaarden voldoen. We moeten consequent zijn in ons handelsbeleid.”
Twee verschillende landbouwstandaarden
“De landbouwstandaarden in de EU verschillen sterk van die in de Mercosur-landen. De normen op vlak van traceerbaarheid, voedselveiligheid, dierenwelzijn, sanitaire en fytosanitaire maatregelen, biodiversiteit, … zijn in de Mercosur-landen van een andere orde en controles en borging zijn niet sluitend. In de Mercosur-landen gebruiken ze bijvoorbeeld nog bepaalde gewasbeschermingsmiddelen die in België al lange tijd verboden zijn. Met de Green Deal legde Europa nog maar eens hogere ambities op over het verder vergroenen en verduurzamen van de Europese landbouw. Via dit handelsakkoord zet ze de deur open voor productiestandaarden die niet overeenstemmen met de Europese normen en verwachtingen rond landbouw en voeding”, legt Boerenbond-voorzitter Lode Ceyssens uit.
Negatieve handelsbalans
Hij wijst er ook op dat dit handelsakkoord ook zorgt voor een onevenwichtige handel tussen sectoren. “In ruil voor de export van Europese auto’s, machines en medicijnen aan 0% invoerheffingen, krijgt Mercosur nog meer toegang tot de Europese markt voor rundvlees, kippenvlees en suiker. De impact van het handelsakkoord op de agrovoedingssector is groot. De handelsbalans van de agrovoeding zal door het handelsakkoord met de Mercosur-landen met 1 miljard euro verslechteren.”
De landbouworganisatie geeft nog aan overtuigd te zijn van het belang van handel. “Maar het moet wel op weloverwogen en eerlijke basis zijn tegenover de consument en tegenover de eigen producenten.”
