Europese ontbossingswet met jaar uitgesteld
De inwerkingtreding van de Europese ontbossingsverordening wordt met een jaar uitgesteld. Daarover zijn de EU-lidstaten en het Europees Parlement het op 3 december eens geworden. De eis van een (rechtse) meerderheid in het Parlement om de wet ook inhoudelijk aan te passen is voorlopig van tafel. Tegen 2028 zal wel worden nagegaan of de wet moet worden geactualiseerd.
De ontbossingswet werd al in 2023 goedgekeurd en had op 30 december 2024 in werking moeten treden. De verordening verbiedt de invoer in de EU en het verhandelen tussen EU-landen van een hele reeks producten die afkomstig zijn van gronden die ontbost werden. Echter, na gelobby van lidstaten als Duitsland, internationale partners als Brazilië en de Verenigde Staten (VS) en de bedrijfswereld legde de Europese Commissie in oktober het voorstel op tafel om de toepassing van de wet met een jaar uit te stellen. Bedrijven en handelaars die moeten bewijzen dat hun producten 'ontbossingsvrij' zijn, hebben meer tijd nodig hebben om aan de rapporteringsvereisten te voldoen, luidde het.
Akkoord over een jaar uitstel
Over dat uitstel hebben de onderhandelaars van het Europees Parlement en de lidstaten op 3 december een akkoord bereikt. Concreet betekent het dat grote handelaars 12 maanden uitstel krijgen en pas vanaf 30 december 2025 aan de nieuwe wetgeving zullen moeten voldoen. Kleine en micro-ondernemingen krijgen tijd tot 30 juni 2026.
Op aansturen van de EVP-fractie (Europese Volkspartij) wilde een rechtse meerderheid in het Europees Parlement de ontbossingsverordening ook zo aanpassen dat ze niet van toepassing zou zijn op EU-landen en niet-EU-landen waar er ‘geen risico’ op ontbossing bestaat. Voor de lidstaten was dat echter onaanvaardbaar omdat zo'n ingreep volgens hen rechtsonzekerheid zou creëren. De invoering van zo'n no risk-clausule maakt dan ook geen deel uit van het politieke akkoord.
Wel is het zo dat de Europese Commissie tegen 30 juni 2028 een analyse van de ontbossingswet zal maken, en daarbij zal nagaan of er bijkomende maatregelen nodig zijn ‘om de administratieve lasten te verminderen’, luidens de communicatie van het Parlement. Volgens de EVP betekent dit dat de nu onhaalbare clausule dan weer op tafel komt. "Vanaf 2028 zullen landen die aan duurzaam bosbeheer doen, en niet aan ontbossing, de mogelijkheid krijgen vrijgesteld te worden van onnodige bureaucratie", maakt de Duitse EVP'ster Christine Schneider (CDU) zich sterk.
Voldoende voorbereidingstijd
Bij de sociaaldemocratische fractie heerst opluchting dat het Parlement en de Raad een akkoord hebben kunnen vinden over de ontbossingswet. "Dit is de beste manier om bedrijven en handelspartners de tijd te geven om zich voor te bereiden, met de nodige steun en begeleiding van de Commissie. We rekenen erop dat de Commissie er nu alles aan doet om de historische ontbossingswetgeving over een jaar in praktijk om te zetten", zegt Kathleen Van Brempt (Vooruit).
Sara Matthieu (Groen) is tevreden dat de EVP er niet in is geslaagd om de wet af te zwakken. “Door haar houding heeft de EVP, die eerder op 2 jaar uitstel aanstuurde, chaos en rechtsonzekerheid voor onze bedrijven gecreëerd om uiteindelijk onder druk haar eisen in te moeten trekken", zegt Matthieu.
Het politieke akkoord van 3 december moet nu nog formeel worden goedgekeurd door het Parlement en de Raad. De stemming in de plenaire vergadering vindt plaats in de week van 16 december.
