Bart Dickens: “Stop het waanzinnig landbouwbeleid”
Bart Dickens (43) raakte bekend als voorzitter van FDF Belgium, de Belgische zusterorganisatie van het Nederlandse Farmers Defence Force. Hij neemt geen blad voor de mond als het op de verdediging van de boeren aankomt. Op zondag 19 mei (Pinksterdag) organiseert FDF Belgium een vreedzame protestwandeling in Antwerpen. “Onze boodschap wordt dan ‘Stop het waanzinnig beleid’. En denk goed na voor welke partij je op 9 juni kiest”, zegt Dickens.
Bart runt met zijn echtgenote Isabel Proost een melkveebedrijf met 140 Holsteiners en een 120-tal stuks jongvee in Arendonk. Isabel houdt zich vooral bezig met de administratie en met de opvoeding van hun kinderen Axel, Marie, Eva en Julie.
Kun je het ontstaan en de evolutie van jullie bedrijf even schetsen?
Mijn grootouders startten hier indertijd een gemengd bedrijf met melkvee en varkens. In 1974 stapte mijn vader mee in het bedrijf. Toen ik 23 was, ging ik buitenshuis werken, omdat we door het melkquotum niet konden uitbreiden en stopten met varkens. Drie jaar later konden we wél melkquotum bijkopen. In 2005 ben ik in samenuitbating met mijn vader gestart. In 2014 ging mijn vader met pensioen en nam ik het bedrijf over. We dienden toen meteen een aanvraag in om de toenmalige stal voor 110 koeien uit te breiden met 70 ligplaatsen. We werken binnen ons gezinsbedrijf, want we hebben geen extern personeel. Dat is een bewuste keuze, want ik wil af en toe wat tijd vrijmaken voor ons gezin. Mijn grootmoeder hielp nog mee tot ze 92 werd, mijn vader (72) doet dat nu nog. We melken met een 2 x 12 50 graden-melkstal. Onze melk gaat naar melkerij Limelco in Zonhoven. Mais en gras telen we zelf, de krachtvoeders komen van De Heus.
Van onrust tot samenwerking
Hoe ontstond de organisatie Farmers Defence Force?
In 2019 vingen we de eerste geruchten over de nationale parken op. Opzoekingswerk leerde ons dat we recht in het Nationaal Park Taxandria zouden terechtkomen. Dat leidde tot onrust bij de boeren hier in de streek. Intussen zagen we dat de belangenorganisatie Farmers Defence Force in Nederland, die in mei 2019 werd opgericht, veel succes kende met haar acties. Ik vond dat onze traditionele boerenorganisaties achterwege bleven en dat er iets moest gebeuren, omdat onze landbouw naar de afgrond werd geleid. Daarom trok ik eind 2022 met enkele collega’s naar ’s-Hertogenbosch. Daar sprak ik FDF-voorzitter Mark van den Oever. Hun manier van protest voeren beviel me, en bij een tweede gesprek enkele maanden later geraakten we akkoord over de oprichting van een Belgische tak van FDF. Die hebben we met 4 leden op 12 juni 2023 bij de notaris in Turnhout getekend: melkveehouder Jef Hermans, loonwerker Jelle Pauwels, Isabel en ik. Jelle stopte intussen als bestuurslid, collega-loonwerker Geert Hens nam zijn taken over.
Zocht je samenwerking met andere organisaties of partijen?
Ik heb met Vlaams minister van Landbouw Jo Brouns en met vertegenwoordigers van diverse politieke partijen gepraat. Op 18 augustus 2023 voerden we onze eerste grootste actie in Antwerpen, waarvoor ik Boerenbond en ABS had uitgenodigd. In februari 2024 voerden we samen met ABS, waarmee ik intussen goede contacten had, een protestweek. Bij de onderhandelingen tussen de Vlaamse regering en de traditionele boerenorganisaties was ik echter ontgoocheld, omdat er niet gesproken mocht worden over het stikstofakkoord, waarover heel wat boeren nog steeds bijzonder ontevreden zijn. Sinds februari is er in mijn ogen nog maar weinig verbeterd. Op korte termijn beloofde de regering een maatregelenpakket. Zo zouden er minder strenge controles komen, maar daar merk ik zo goed als niets van. Intussen had ik contact met jonge West-Vlaamse landbouwers, onder meer van de protestgroep Boerenhart Vlaanderen en ook iemand uit de paardenwereld. Daarna volgden contacten met motorcrossers, paardenhouders, jagers, vissers en onlangs ook golfers; allemaal groepen wiens activiteiten geviseerd werden; onder meer door Natuurpunt. Daaruit groeide het idee om met de boeren samen te spannen.
Actievoeren in Antwerpen
Die samenwerking mondt op Pinksteren uit in een gezamenlijke actie in Antwerpen?
Ja, aanvankelijk planden we op zondag 26 mei een protestactie, 2 weken voor de verkiezingen op 9 juni, maar dat zag de politie niet zitten vanwege de risicovoetbalwedstrijd Antwerp-Anderlecht, die dan plaatsvindt. Dus schoven we de actie een week vooruit, naar zondag 19 mei. Dan plannen we een vreedzame protestwandeling in de Scheldestad (zie kaderstuk). Onlangs kwamen we met de diverse groepen samen om het juiste statement te maken. Dat is meestal anders voor landbouwers – voor wie het om hun inkomen gaat – dan voor motorcrossers, paardenliefhebbers, jagers of vissers, die in landbouw- of natuurgebied hun hobby uitoefenen. De boer staat echter steeds centraal, of het nu om onze dagelijkse voeding of om het gebruik van zijn gronden gaat. Onze slogan, waarmee alle groepen kunnen leven, wordt ‘Stop dit waanzinnig beleid’, want het is het beleid dat faalt. We mikken op zo’n 5.000 actievoerders. Er heerst veel onvrede tegen het beleid en het wordt tijd dat de overheid en de burger ziet dat de boer met iedereen kan leven, en vice versa. We roepen op om het gezond verstand te gebruiken. We hebben elkaar nodig. De grote boerenorganisaties zijn niet gevraagd om deel te nemen, maar uiteraard zijn Boerenbond- en ABS-leden van harte welkom. Op het Steenplein zal elke deelnemende groep (landbouwers, motorcrossers, paardenliefhebbers, jagers en vissers) een toespraak van 10 minuten houden. De eindboodschap zal voor iedereen zijn: ‘Stop het waanzinnig beleid’, omdat we daar allemaal mee geconfronteerd worden. Landbouw, natuur en industrie moeten kunnen samenleven. We roepen ook iedereen op om op 9 juni met het gezond verstand te stemmen, want dit beleid willen we niet meer. We geven echter geen stemadvies voor (een) bepaalde partij(en).
Uitbouw van FDF en engagement
Hoe loopt het met de verdere uitbouw van FDF Belgium?
We hebben nu een 150-tal betalende leden, het streefdoel is 1000. Het lidgeld bedraagt 150 euro voor landbouwers en 15 euro voor sympathisanten. We zijn nog in de opstartfase, maar hebben heel veel sympathisanten op Facebook. We werken voor de boeren en actievoeren kost geld, maar voorlopig doen we dat allemaal onbezoldigd. Ons hoofdbestuur bestaat uitsluitend uit Kempenaars – dat is makkelijk om terug te koppelen – maar verder hebben we over heel Vlaanderen veel mensen die voor ons dingen willen doen. Dat is onze ‘terugkoppelbasis’. Zo hebben we zowel in West- als Oost-Vlaanderen ‘trekkers’ op wie we kunnen bouwen. Die kunnen we zeker nog in een regiobestuur opnemen. Communiceren doen we vooral via Facebook en WhatsApp-groepen. We praten met elke politieke partij, maar we willen onafhankelijk blijven. Diverse partijen vroegen me om op hun lijst te gaan staan, maar dat heb ik consequent geweigerd. Nu kan ik de sector verdedigen, en in de politiek zou ik moeten incasseren. De politici hebben de landbouw altijd opgeofferd. Met elke toegeving verliest de landbouw, en momenteel is er een echte grondroof bezig. Het is toch ook wraakroepend dat we in België maar liefst 7 regeringen hebben en dat Vlaamse mest niet naar Wallonië mag worden getransporteerd, terwijl dat vanuit Nederland wel mag?
Vanwaar halen jullie het geld om jullie acties te bekostigen?
Vooral via donaties. Doneren is in Vlaanderen niet zo evident, maar het begint op gang te komen. Bedrijven die anoniem willen doneren, kunnen dat doen door te storten op ons bankrekeningnummer. Ze krijgen een kwitantie, maar geen fiscaal attest. We willen nu ook grote spelers, zoals mechanisatiebedrijven, voederfabrikanten en slachthuizen, aanschrijven. De agrovoedingssector leeft van de boeren en zal ook klappen krijgen als het zo voortgaat.
Hoe slaag je erin om je bedrijf met je engagement voor FDF te combineren?
Door veel voor FDF te werken op zondagavond en soms ook tijdens de week. Ik probeer goede afspraken te maken, ook dankzij 2 bedrijfshelpers die ik via Werkers krijg. Ik overweeg om iemand 2 keer in de maand hier te laten melken, maar niet om die vast in dienst te nemen. Dat zijn we niet gewoon. Voeren doe ik ook zelf.
Boerenbetoging op 4 juni
Je bent een grote trekker van de Europese boerenbetoging op dinsdag 4 juni. Wat is er dan gepland?
Die vindt wellicht plaats aan het Jubelpark in Brussel. Daar komen we met organisaties uit 12 Europese landen samen om vreedzaam te betogen tegen het Europese landbouwbeleid. De verkiezingen voor het Europees Parlement vinden plaats van 6 tot 9 juni. Onder de vlag van Farmers For Europe zullen we op 4 juni actievoeren tegen de Green Deal en Blue Deal. Het ‘woke’ groen beleid moet op de schop, want heel Europa gaat eraan. De boodschap zal ‘Vote them away’ (Stem ze weg) zijn. EU-commissievoorzitter Ursula Von der Leyen en ex-Eurocommissaris Frans Timmermans zijn uitgenodigd om te speechen, al is die kans uiteraard klein. We verwachten minstens 27.000 betogers.
