Jaarverslag MCC: Daling melkveehouders zet zich versneld door

Van Nespen sprak voor een volle zaal melkveehouders en vertegenwoordigers uit de zuivelsector over de vele uitdagingen die het voorbije jaar karakteriseerden. “Het zijn woelige tijden voor de landbouwsector. Internationaal roeren Trump, Poetin en China zich. Lokaal denk ik aan de vele boerenprotesten als reactie op een doorgeduwd PAS-akkoord, aan het natte voorjaar en aan de dierziekten. Het is nu niet het moment om onverschillig te zijn over het lot van melkveehouders.” De MCC-voorzitter riep kopers en overheden op om zichtbaar aan de zijde van de leveraars te staan.

Daling zet zich door

Die woelige tijden kwamen tot uiting in de jaarcijfers van MCC. Vorig jaar leverden 3.429 melkveehouders en klanten bij MCC 3,10 miljard l koemelk aan 17 zuivelfabrieken en 21 kleine verwerkers. De opgehaalde liters bij de Vlaamse melkveehouders stegen licht met 0,62%, maar het aantal leveraars daalde met bijna 1,9%. Daarmee zet zich een evolutie door die al jaren aan de gang is: het aantal melkveehouders in Vlaanderen daalt, maar de melkproductie stijgt.

“De laatste maanden neemt het aantal leveraars van koemelk zelfs versneld af”, legde MCC-directeur Benedikt Sas uit. “Als je kijkt naar de gemiddelde runderbezetting per maand, zou die volgens verwachting in het voorjaar terug moeten stijgen. De runderbezetting blijft echter sinds mei 2024 continu dalen, waardoor die met bijna 10% daalde ten opzichte van februari 2020.” Of dit door blauwtong komt, is niet duidelijk.. “Hopelijk kan het tij gekeerd worden.”

Kwaliteit van de melk

De bacteriologische kwaliteit van de Vlaamse melk verslechterde verder in 2024. Het kiemgetal en het coligetal van de geleverde melk zijn ten opzichte van 2023 aanzienlijk gestegen. Het gemiddelde kiemgetal steeg van 9.700 naar 10.800 CFU per ml en het coligetal van 15,8 naar 18,0 CFU per ml.

Het celgetal, dat een indicatie geeft van uierontsteking, nadert steeds dichter 200.000 cellen per ml, en steeg van 194.300 naar 199.800 cellen per ml. “Zowel blauwtong als het slecht weer in het voorjaar zijn hier de oorzaak van”, aldus Sas. Vochtige omstandigheden maken het voor veehouders moeilijker om hygiënisch te werken.

Het aantal bedrijven met nul strafpunten daalde navenant, van 98% naar 97,11% van de klanten van MCC. Het gemiddelde vetgehalte en eiwitgehalte bleven wel stabiel, net als het aantal bedrijven zonder penalisatie voor diergeneeskundige residuen.

Het aantal monsters dat MCC (2,198 miljoen) nam in 2024 bleef ten opzichte van het jaar daarvoor grotendeels stabiel. Het grootste deel daarvan waren staalnames in verband met de melkproductieregistratie (1,5 miljoen). Het aantal monsters voor kwaliteitsbepaling daalde met 3,74%, terwijl het aantal monsters voor mastitisonderzoek en monsters voor andere doeleinden met respectievelijk 10,80% en 7,46% steeg.

Nieuwe diensten en toekomst

MCC ontwikkelde in 2024 een Elisa-test waarmee antistoffen tegen het blauwtongvirus opgespoord kunnen worden in de melk. “De toename van bevestigde blauwtongbroeihaarden in 2024 toonde de noodzaak aan van een snelle en doeltreffende detectie van het virus”, aldus Van Nespen. Daarnaast biedt MCC melkveehouders met de klimaatscan inzicht in de klimaatimpact van hun bedrijf. Het nieuwe PCR-abonnement geeft melkveehouders inzicht in mastitisbesmettingen op hun bedrijf.

Ter vervanging van de MPR-melkmonsters van CRV, die sinds begin dit jaar in Nederland worden geanalyseerd, lanceerde MCC begin dit jaar de Individuele Melkanalyse (IMA). “Dit is een uitgebreide melkanalyseflow, met service van op het erf tot in het labo, die nog volop verder wordt ontwikkeld en uitgebreid.” Vanaf april zal het MCC bijvoorbeeld verschillende Elisa-onderzoeken naar bacteriën en ziektes uitvoeren op de IMA-monsters en vanaf mei kunnen ook robotmelkers gebruikmaken van deze dienst.

Thor Deyaert