Natuurbeheerplannen krijgen kritiek
Natuurbeheerplannen zorgen ervoor dat het beheer van bos en natuur zo georganiseerd wordt dat de biodiversiteit alle kansen krijgt. Op de manier waarop andere bestemmingen dan natuur in natuurbeheerplannen worden opgenomen, is er al langer kritiek. Dat is ook het geval met goedgekeurde plannen die onvoldoende rekening zouden houden met de ruimtelijke afspraken.

Vlaams minister van Leefmilieu Zuhal Demir (N-VA):“Nochtans heb ik omtrent dit thema geen letter veranderd aan de regelgeving van mijn voorgangster.” Zo antwoordde de minister in de commissie Leefmilieu op 17 oktober op een aantal vragen die door diverse commissieleden op haar werden afgevuurd.
20.000 bijkomende ha
Het Vlaamse regeerakkoord voorziet om 20.000 bijkomende ha natuur onder effectief natuurbeheer te brengen. Momenteel liggen er 11 dossiers ter publieke consultatie. Op regelmatige basis volgen er nieuwe dossiers.
Commissielid Stijn De Roo (cd&v) zegt dat hij op een vraag naar analyse van de oppervlakte aan agrarisch gebied die wordt opgenomen in een globaal kader of in de goedgekeurde natuurbeheerplannen, geen bevredigend antwoord kreeg. Uit de cijfers die hij ontving, ontleedt hij, naast een aanfluiting van het herbevestigde agrarisch gebied dat voorzien werd voor professioneel landbouwgebruik, ook een onterechte voorafname aan de uitvoering van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen.
Concurrentie voor landbouwers
Bij goedkeuring van een natuurbeheerplan type 4 krijgt de indiener in het globale kader aankoopsubsidies in functie van natuurreservaten. Dit heeft volgens De Roo tot gevolg dat terreinbeherende verenigingen hun aankoopbeleid steeds meer richten op deze gronden, los van de ruimtelijke bestemming. Voor bebossing kan de subsidie oplopen tot 90%. Daardoor ziet De Roo dat ze al snel een concurrent vormen op de grondenmarkt, bijvoorbeeld van landbouwers die landbouwgebied willen verwerven.
Voor minister Demir is de goedkeuring van effectief deelnemende percelen van een natuurbeheerplan mogelijk in verschillende ruimtelijke bestemmingen, ook in agrarisch gebied. “Voor zover voldaan wordt aan de wettelijke voorschriften”, zegt de minister daarbij. Er is volgens haar geen rechtstreekse relatie tot een goedgekeurd natuurbeheerplan en de ruimtelijke ordening.
Doelmatigheidstoets
De minister beoordeelt de aanvraag voor het verkrijgen van aankoopsubsidies dossier per dossier op basis van een doelmatigheidstoets. De regelgeving sluit niet uit dat er aankoopsubsidies worden verleend in het agrarisch gebied. Binnen herbevestigd agrarisch gebied kunnen geen aankoopsubsidies verkregen worden voor gronden in landbouwgebruik, maar opname van herbevestigd agrarisch gebied in een globaal kader is niet uitgesloten als aan de voorwaarden wordt voldaan. Dat geldt volgens de Vlaamse minister van Leefmilieu ook om een goedgekeurd natuurbeheerplan te kunnen krijgen in agrarisch gebied.
Natuur bedreigt landbouw niet
Mieke Schauvliege (Groen) denkt dat het behoud van de open ruimte een taak is die zowel door de landbouw als door de natuursector moet worden opgenomen. Ze gaat niet mee in de bewering dat de natuur een grote bedreiging voor de landbouw is. De inname van boerderijen en de bijkomende verharding ziet ze anderzijds wel als een groot gevaar. Ze vindt dat een aanslag op het gebruik van landbouwgrond voor landbouwdoeleinden.
In de optiek van Leo Pieters (VB) is Natuurpunt soms wel een bedreiging voor de landbouw. Natuurpunt doet volgens hem goede zaken in natuurbeheer door het gevoerde grondprincipe. “De hoge prijzen voor aankoop van natuur kan de landbouw niet betalen.”
Volksvertegenwoordiger Bart Van Hulle (Open Vld) zocht naar een reden voor het toenemende protest tegen natuurbeheerplannen. Hij ziet 25% van het globaal kader van de natuurbeheerplannen in agrarische zone liggen. De wrevel bij de landbouw verklaart hij door de concurrentie met een vereniging die verhindert dat de landbouwer een bepaalde grond kan kopen. Terreinbeherende verenigingen maken volgens Van Hulle verleidelijke afspraken met oudere landbouwers die aan hen hun gronden verkopen en die jongere landbouwers de mogelijkheid ontnemen om die gronden te verwerven.
Minister Demir geeft toe dat ze heel wat vragen krijgt om de wetgeving aan te passen, maar ze zegt dat ze op dit moment andere zeer dringende dossiers moet behandelen, zowel voor de landbouw, maar bij uitbreiding voor de hele samenleving. Decreten veranderen laat ze aan een volgende regering over. Wat de verkoopsubsidies betreft, licht de minister toe dat die voor iedereen gelden en niet enkel voor de terreinbeherende organisaties. Iedereen kan daar aanspraak op maken en minister Demir ziet de laatste tijd overigens al meer privé-eigenaars die dat ook doen.