Routekaart
Commissielid Eva Ryde (N-VA) vroeg zich in de commissie af wat het Poolse voorzitterschap voor de Vlaamse landbouwsector kan betekenen. Ze stipte aan dat het land niet alleen de boereninkomens duurzaam wil versterken en de voedselzekerheid wil garanderen, maar dat het ook werkt aan nieuwe regelgeving voor dierentransport en genetische gewasbescherming.
Ryde stond stil bij de plannen die onder leiding van landbouwcommissaris Christophe Hansen worden voorbereid voor het gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB), dat in 2027 ingaat. Zij vernam dat hij zijn eerste routekaart al binnen 2 weken wil presenteren. Dat is al heel binnenkort. Polen zet in op minder bureaucratie, efficiëntie en op een sterker landbouwbeleid. Daarnaast wil het land meer discussie over marktverstoring, zoals de impact van Oekraïens graan, en zoekt het naar creatieve financieringsoplossingen binnen de EU.
Parlementslid Ryde benadrukte ook dat de Poolse regering compensatie wil voor boeren die lijden onder de invoer van goedkoop Oekraïens graan of andere producten door de verruiming van de EU. Ze vroeg zich af of dit ook een impact heeft op onze Vlaamse landbouwsector en aanverwanten.
Meerjarig financieel kader
Wat de financieringsmethoden aangaat, zal volgens minister Brouns later dit jaar een voorstel op tafel liggen voor een meerjarig financieel kader (MFK) voor de periode 2028-2034. Dit zal ook voor de landbouwsector een zeer belangrijk voorstel zijn. Brouns bevestigde dat over het MFK inderdaad geruchten de ronde doen dat er zou worden gekozen voor een andere aanpak. Gedacht wordt aan een pooling van meerdere fondsen, waaronder het GLB, in een enkel fonds per lidstaat. Het zou dan aan de lidstaat zijn om de middelen intern te verdelen.
Minister Brouns zegt hier in ieder geval geen voorstander van te zijn, omdat hij denkt dat Vlaanderen en onze landbouwsector hier niet wel bij zouden varen. Voor de Vlaamse landbouwers is een gelijk speelveld zeer belangrijk.
Oekraïens graan
Buurlanden van Oekraïne hadden volgens Brouns te lijden onder een sterk toegenomen invoer van graan en andere landbouwproducten uit dat land. Daarom was onder andere Polen sterk vragende partij om dit te reguleren. Voor Vlaanderen had deze invoer ook een zekere invloed, maar de gevoeligheden liggen hier wel anders.
Vlaanderen is niet zelfvoorzienend voor granen en oliehoudende zaden. Dat zorgt ervoor dat we zelf afhankelijk zijn van deze invoer en hier dus minder te maken hebben met marktverstoring op dat vlak. Dit is echter niet het geval voor de invoer van eieren, pluimveevlees en suiker, die via de toegang tot de interne markt een prijsdrukkend effect kan hebben op deze sectoren. “Hierbij is het continu balanceren tussen de bescherming van onze gevoelige sectoren enerzijds, en onze Oekraïense buren bijstaan in hun strijd tegen Rusland anderzijds”, zegt minister Brouns.
Prioriteiten
Over de prioriteiten van de kersverse Europese Landbouwcommissaris Hansen is er volgens de minister al wat meer duidelijkheid. Zonder te veel in detail te willen treden, loont het volgens hem de moeite om te kijken naar de politieke guidelines van commissievoorzitter von der Leyen en naar de mission letter die zij opmaakte voor de landbouwcommissaris.
Brouns ziet hierin een aantal gekende terreinen, zoals de ontwikkeling van een volgend GLB, de aandacht voor de generatievernieuwing en de voorbereiding van de sector op tal van klimaatuitdagingen. Nieuwe elementen zijn onder andere het uitwerken van een visie op landbouw en voedsel in de eerste 100 dagen en het EU-benchmarksysteem voor duurzaamheid van onze landbouwbedrijven.
Hansen heeft zijn plannen verder uitgewerkt in schriftelijke antwoorden aan het Europees Parlement. Daaruit puurt minister Brouns zaken die hij aan de commissie Landbouw toelichtte. De visie voor landbouw en voedsel zal als centraal principe naar voren schuiven dat landbouw de volgende decennia een aantrekkelijke roeping blijft. De focus zal daarom liggen op de generatiewissel, maar ook op de leefbaarheid van de sector en op de ketenpositie van de land- en tuinbouwers.
Binnen het GLB blijft inkomenssteun een belangrijke maatregel. Verder wil Hansen werk maken van meer stimulerende maatregelen om landbouwers aan te moedigen om meer te doen op het vlak van gedeelde groene ambities.
Een belangrijke reden van de landbouwersprotesten van ongeveer een jaar geleden waren de administratieve lasten. De Eurocommissaris wil inzetten op het verlagen van die lasten. Daar ligt ook voor ons in Vlaanderen een belangrijke rol, betoogt minister Brouns. Hansen wil ook werken aan de weerbaarheid van de sector tegen milieu- en klimaatrampen. Daarom wil hij een verdere transformatie van de sector en het nodige flankerende beleid via onder andere verbeterde risicobeheersmaatregelen.
