op de Elevage au fond du Puits
Hoewel de Highland-runderen duidelijk indrukwekkend zijn, is hun eigenaar allesbehalve bang wanneer hij hun weide betreedt. Integendeel zelfs. Als hij ze roept, komen de runderen naar hem toe zonder enige agressie. Zowel stieren als koeien willen door hem geaaid worden. En toch kunnen deze robuuste dieren zonder mensen. Het bewijs is er: ze eten alleen gras, en hooi in de winter. Ze zijn winterhard: ze kunnen het hele jaar door buiten leven en ze hebben heel weinig verzorging nodig.
En het zijn precies deze eigenschappen die ervoor gezorgd hebben dat Frédéric voor deze dieren gekozen heeft. Als aannemer van parken en tuinen kocht hij zijn eerste Highland-koe in 2009. "Ik maakte hooi, en toen ik besloot om te stoppen, kocht ik een koe om op het hooiland te zetten. Dus koos ik voor dit Schotse ras, omdat het zelfstandige dieren zijn en omdat die op de weide kunnen staan met een minimum aan kosten. De eerste koe die ik kocht, was agressief en moeilijk om mee om te gaan. Ik heb deze dan verkocht en heb er 2 andere gekocht, en een stier van een Vlaamse fokker.”
Sindsdien zijn er kalfjes geboren en is de boerderij groter geworden. Momenteel heeft deze liefhebber maar liefst 40 kalveren. De dieren zijn verdeeld in 3 kuddes, met 3 verschillende stieren om de genetica te diversifiëren. De oudste is 14 jaar oud.
Een kudde die groter geworden is door de jaren heen
In 2015 kwamen de Belted Galloways, een ras dat oorspronkelijk ook uit Schotland komt, toe op zijn boerderij. "Toen ik Highlands verkocht, realiseerde ik me dat sommige klanten bang waren voor het ras vanwege hun hoorns. Dus moest ik een ras vinden dat even robuust was, maar zonder hoorns." Deze dieren zijn even groot als de Highlands: ze zijn ongeveer 130 tot 140 cm hoog en wegen tussen 450 en 600 kg maximaal. De term 'Belted' komt van de brede witte band rond hun buik, typisch voor deze dieren.
De kleinste is een Dahomey die 90 cm groot is
Daarna kwamen de buffelkoeien, die oorspronkelijk uit Azië komen. Ze worden ook in Italië gehouden, waar hun melk wordt gebruikt om er mozzarella mee te maken. Ze zijn heel massief en de fokker heeft 2 koeien, gekocht in 2020. "Ik heb geen stieren van dit ras, het is echt voor het plezier," zegt hij. "Later, na een familievakantie in de Vogezen, besloot ik om Vosgienne-koeien te kopen." Deze bergkoeien kregen daarna het gezelschap van Gasconne-koeien en van een Aubrac-koe.
Daarna komen we in de Verenigde Staten terecht, met de Texas Longhorn-koeien. Met hun gevlekte vacht en hun zeer lange hoorns, staan ze bekend als zeer resistent. Ze zijn in staat om te leven in hete, dorre gebieden. "Ze waren moeilijker te vinden... Ik kocht ze omdat ze zo zeldzaam zijn en omwille van hun hoorns. Behalve de Galloways, hebben we geen koeien zonder hoorns. Voor mij is het een kenmerk dat bij deze dieren hoort.”
Vervolgens kwamen er ook gereconstrueerde oerossen, ook bekend als het Heck-rund, vanuit Frankrijk op de Elevage au fond du Puits. Dit is een van de oudste runderrassen, dat al bestond in prehistorische tijden. Op deze boerderij vind je ook een zeboe met een bult op zijn rug en de kleinste koe ter wereld, de Dahomey. Deze koe komt oorspronkelijk uit Benin en is 90 cm groot.
Dieren tam gemaakt direct na het spenen
"Van al deze rassen is mijn favoriet de Highland, want daar is het allemaal mee begonnen. Ze zijn allemaal winterhard, maar de Highland-runderen passen zich echt aan alles aan, of het nu in moerassige gebieden is of in het bos. Bovendien kunnen ze in de winter zelfs alleen in de weide kalven. De Franse runderen hebben daarentegen meer traditionele weiden nodig. Zebu- en Dahomey-runderen zijn gecompliceerder, omdat ze meer last hebben van de vochtigheid", zegt Frédéric Dumont.
Hoewel hij geen boerenachtergrond heeft, werd deze veehouder van jongs af aan ondergedompeld in deze wereld. "Als kind ging ik vaak op bezoek bij mijn neef, die boer was. Ik heb er altijd van gehouden. Het is een echte passie", zegt Frédéric. Hij verzamelde zijn kennis op het terrein en leerde steeds meer bij door het contact met de dieren.
De veehouders wil trouwens graag rustige en volgzame dieren. Naast het selecteren van goede vaders en moeders maakt Frédéric Dumont ook de kalveren tam direct na het spenen, wanneer ze op stal worden gezet. De kalveren worden geboren in de weide en blijven daar 7 tot 9 maanden met hun moeder. Eenmaal gescheiden, worden ze in boxen gezet die door de veehouder gebouwd werden, waar hij ze regelmatig benadert en tam maakt.
Deze methode heeft zijn vruchten afgeworpen, want hij heeft nog nooit een ongeluk heeft gehad. Hetzelfde geldt voor Raphaël, zijn even gepassioneerde zoon, die samen met hem voor de dieren zorgt.
Bovendien stelt deze manier van werken de dierenarts in staat om bloedmonsters te nemen, met name voor IBR, zonder al te veel problemen.
Frédéric Dumont legt uit: "Voor ons gelden dezelfde verplichtingen als voor andere boerderijen, met name op het gebied van traceerbaarheid en ziekten. ... Dit zijn onze enige veterinaire kosten. Het zijn zeer sterke dieren. En omdat ik mijn eigen stieren heb, hoef ik niet te betalen voor inseminaties.”
Dieren als versiering
Een paar maanden later, als ze tussen een jaar en 6 maanden oud zijn, kunnen de runderen worden verkocht. Dankzij zijn uitgebreide ervaring heeft Frédéric Dumont een reputatie opgebouwd en komen de klanten uit heel België om een van zijn paradepaardjes te kopen, zoals de Highland-koeien. "Ik verkoop ze ook in Frankrijk... als de bioveiligheidsmaatregelen het toelaten”, gaat hij verder. Hij kan ook veel anekdotes vertellen.
Door de jaren heen heeft hij veel verschillende soorten klanten gezien, maar hij zegt hun graag waar het op staat: een koe, hoe mooi ze ook is, is geen speelgoed. En zelfs als ze winterhard zijn, hebben ze nog steeds een leefomgeving nodig die is aangepast aan hun behoeften. In de weide bijvoorbeeld rekent hij op een maximum van 2 dieren per hectare, en je moet er altijd voor zorgen dat ze genoeg kwaliteitsvol gras hebben. Daarom worden de dieren die op deze boerderij gehouden worden, verspreid over 70 ha weilanden, waarvan sommige aan particulieren toebehoren of zelfs aan overheidsinstanties. "We hebben partnerschappen met het Zoniënwoud, Natagora en met anderen die kiezen voor een natuurlijk beheer van hun percelen".
Frédéric Dumont vertelt verder: "50% van mijn klanten zijn particulieren. Zij willen dieren als versiering en om weilanden te onderhouden. Er zijn ook educatieve boerderijen, groentetelers..." Hij heeft ook koeien verkocht aan boeren die rassen wilden hebben die makkelijker te onderhouden zijn... zelfs als dat betekent dat ze iets origineler zijn.
