“Ik ervaar veel voordelen binnen

onze coöperatie”

Jens Bultinck (31) en zijn hoogzwangere echtgenote Kim Fredrick (30) zijn de vijfde generatie op dit melkveebedrijf in Lievegem, tussen Gent en Eeklo. “Het was hier vroeger een typisch gemengd bedrijf met melkvee, varkens en akkerbouw”, vertelt Kim, “maar mijn ouders stopten zo’n 20 jaar geleden met de varkenstak.” Jens en Kim leerden elkaar kennen tijdens hun studies aan de hogeschool in Geel (nu Thomas More). Vanaf 2015 werkte hij als zelfstandig helper mee op het bedrijf van zijn schoonouders. In 2023 ging hij in maatschap met Kims ouders.

Het melkveebedrijf telt momenteel 120 melkkoeien en 70 stuks jongvee. De akkerbouwtak – 65 ha – staat volledig in functie van het vee. “We doen onze ruwvoederwinning volledig zelf. Naast gras telen we kuilmaïs, tarwe en voederbieten.”

Evolutie naar Holstein

Door het natte voorjaar startte de weidegang bij Jens en Kim dit jaar pas op Hemelvaartsdag (9 mei). Op de weiden zien we duidelijk verschillende rassen. “We zijn momenteel volop aan het overschakelen van het witrode ras van Oost-Vlaanderen naar roodbonte Holsteins. Dat is eigenlijk mijn keuze voor de toekomst”, legt Jens uit. “Kim en haar vader hun hart lag eerder bij het dubbeldoel ras. Je herkent deze genetica nog goed binnen onze stapel, want dat zijn ietwat robuustere koeien. De Holsteins zijn minder bespierd. Sowieso ben ik erg geïnteresseerd in fokkerij. Ik wil de ideale kruisingen vinden om met de Holsteins onze productie per koe te verhogen. Ik wil van een productie van 7.000 l per koe doorgroeien naar 10.000 l. Het aantal dieren zal hier vermoedelijk de komende jaren toch niet kunnen toenemen.

Onze vergunning loopt nog tot 2029, maar als we het bedrijf willen overnemen van Kims ouders moeten we eerst naar de bank. En die zal garanties vragen. Als jonge starters zitten we door de huidige rechtsonzekerheid eigenlijk helemaal geblokkeerd.”

Van leverancier naar coöperant

Jens en Kim leveren hun melk aan FrieslandCampina. Kim: “Mijn ouders leverden jaar en dag melk aan de FrieslandCampina-fabriek Sint-Joris, hier vlakbij in Sleidinge. Sinds de sluiting van deze site in 2015 gaat onze melk naar de fabriek in Aalter.” Deze site is vandaag de dag FrieslandCampina’s Europese draaischijf voor lang houdbare zuiveldranken.

In januari 2023 breidde de Nederlandse zuivelcoöperatie zijn coöperatief werkgebied uit naar (de eerder noordelijke) delen van Oost- en West-Vlaanderen. “Wij zijn coöperatief ingesteld”, zegt Jens. “Ik ben namelijk een groot voorstander van samenwerking. Zodra we wisten dat we in aanmerking kwamen om coöperant te worden bij FrieslandCampina, hebben we dat ook gedaan. We waren immers tevreden leveranciers.”

Voor Jens is dat lidmaatschap belangrijk. “Als coöperant is je betrokkenheid veel groter. Je bent letterlijk maar een WhatsApp verwijderd van het hoofdbestuur. Er is voor mij wel degelijk een verschil tussen ‘enkel melk leveren’ – wat uiteindelijk slechts een verkoopcontract is – en de kans om je mening te zeggen binnen de coöperatie waar je deel van uitmaakt.”

Extra’s voor leden

Ook inzake de melkprijs zag Jens geen reden om te veranderen naar een andere zuivelverwerker. “De basismelkprijs van FrieslandCampina zit bij de hoogste in Europa. De maandelijkse garantieprijs wordt immers berekend op basis van de gemiddelde prijzen van de grootste zuivelaars in Noordwest-Europa. Als ‘gewone’ melkleveraar ontvingen we de garantieprijs min een leverancierskorting.”

Om coöperant te worden, moest Jens wel entreegeld betalen en melkcertificaten aankopen. Deze certificaten staan op naam en kostten 8 cent/kg melk, op basis van het geleverde jaarvolume. Voor Jens was dat zo’n 80.000 euro. “Maar dankzij het lidmaatschap en de aanschaf van de melkcertificaten krijg je wel enkele (financiële) extra’s”, argumenteert Jens.

Als coöperant kun je onder meer tweemaal per jaar deelnemen aan de ledenbijeenkomst. Jens: “Daar worden alle ideeën en plannen besproken, waardoor je ineens mee bent met alle evoluties. Dat is ook het moment om kritisch te zijn. En ik spreek uit ervaring… er wordt ook echt geluisterd naar de stem uit het veld.”

Jens haalt nog een ander voordeel aan. “In tegenstelling tot de ‘gewone’ leveranciers heb je als coöperant recht op een nabetaling. Je krijgt dus een deeltje van de winst. Die prestatietoeslag wordt eenmaal per jaar, in maart, uitbetaald.”

Jens en Kim konden dit jaar nog niet van dat financiële voordeel profiteren. Als gevolg van de tegenvallende resultaten in 2023 en van de kosten in het kader van de toekomstvisie werd er over 2023 geen contante nabetaling aan de leden-melkveehouders uitgekeerd. Eind 2023 meldde de coöperatie dat de kostenbesparingen – en internationaal tevens 1.800 ontslagen – onderdeel zijn van Expedition 2030, de aangescherpte strategie die erop is gericht om FrieslandCampina’s positie als toonaangevende, innovatieve en duurzame speler in de zuivelindustrie te versterken. “In 2023 bedroeg de prestatietoeslag wel een mooie 90 cent/100 kg voor de geleverde liters in 2022.”

Gunstige klimaatscan levert voordelen

Jens wil niet alleen kwaliteitsvolle melk leveren, hij vindt het ook belangrijk om een goede score te behalen in de klimaatscan. En met die melkkwaliteit zit het alvast goed. Jens: “Het gemiddelde celgetal van onze melk bedraagt 180.000 met 4,5% vet en 3,6% eiwit. En de CO2-footprint is nu 912 g CO2- equivalent per liter meetmelk, wat in het Foqus Planet (het kwaliteits- en duurzaamheidsprogramma)-systeem leidt tot een plus van 0,90 euro/100 l melk bovenop de garantieprijs.”

FrieslandCampina beloont de inspanningen van de melkleveraars op het vlak van klimaat. “We lieten ons daarom in het kalenderjaar 2023 doorlichten door het Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO). We behaalden in de klimaatscan mooie scores voor onze ruwvoederwinning en ons bedrijfsmanagement”, legt Jens uit.

Een goede score is belangrijk om een Foqus Planet-toeslag te ontvangen voor de geleverde melk. “Leden ontvangen een hogere duurzaamheidstoeslag dan leveraars. In combinatie met een toeslag voor weidegang kun je tot maximaal 2,90 euro/100 kg ontvangen. Dat bedrag wordt eenmaal per jaar uitbetaald.”

Geëngageerde melkveehouder

Tijdens ons gesprek blijkt al snel dat Jens een geëngageerde melkveehouder is, met een hart voor de coöperatie. “Ons melkveebedrijf ligt in het district West-Brabant – Zeeland – België. Er zat niemand uit onze regio in de ledenraad. Ik wilde de Vlaamse boeren een stem geven en stelde me daarom vorige jaar verkiesbaar. En ik werd ook verkozen. Tot nog toe vind ik de vergaderingen en het overleg heel leerrijk en verrijkend. Ik ben blij verrast over de goede samenwerking over de grenzen heen. De Nederlandse collega’s willen echt wel dat de Vlaamse leden het ook goed hebben. We staan samen achter het resultaat, dat is echt de coöperatieve gedachte!”

Ruimer coöperatief gebied in Vlaanderen

Melkveehouders met een bedrijf buiten het eerder omschreven gebied in Oost- en West-Vlaanderen konden tot nog toe wel melk leveren aan FrieslandCampina, maar konden geen lid worden van de zuivelcoöperatie. Daar kwam sinds de ledenraad van 12 juni verandering in. Jens: “We beslisten om het coöperatieve werkgebied in Vlaanderen te verbreden. Alle melkveehouders in heel Oost- en West-Vlaanderen kunnen nu lid worden (zie kaartje), mits ze voldoen aan de Foqus Planet-voorwaarden.”

Volgens de jonge coöperant wil FrieslandCampina in de fabriek van Aalter maximaal Belgische melk verwerken. “Het past ook in het duurzaamheidsprincipe om zoveel mogelijk lokale melk te gebruiken. Daarvoor hebben we bijkomende melkveebedrijven nodig. We focussen daarbij vooral op weidemelk die nodig is voor de productie van onze lokale, sterke merken, zoals Campina, Joyvalle, Cécémel, Fristi, Nutroma en Debic.”

Jens licht ons ook nog in over bijkomende beslissingen die op de ledenraad werden genomen: “Zo zal de coöperatie de komende 2 jaar geen entreegeld vragen aan nieuwe leden. Bovendien krijgen de leden die sinds 9 juni 2022 coöperant werden – zoals wij – het entreegeld volledig in 1 keer terugbetaald in juli. Toen wij onze melkcertificaten aankochten, gold een betalingstermijn van 3 maanden. Die betalingsregeling is verdrievoudigd naar 10 maanden.

Er werd door de coöperatie ook beslist om te starten met een quotumtoeslagregeling van 0,5 cent/kg voor de geleverde melk boven 1,5 miljoen kg op jaarbasis. Ten slotte geldt vanaf nu ook een nieuwe bedrijfsovernameregeling. We keurden een ‘ingroeiregeling‘ goed, die een eventuele overname (financieel) gemakkelijker moet maken.”

Jens is duidelijk een trotse melkveehouder én coöperant en eerstdaags... ongetwijfeld ook een trotse papa.

Anne Vandenbosch