Open brief klaagt besparingen op landbouwbeleid Gent aan
Uit bezorgdheid voor het stedelijk landbouw- en voedingsbeleid van Gent verstuurden landbouw- en maatschappelijke organisaties eerder deze week een open brief aan het stadsbestuur. “Door besparingen dreigt Gent hun landbouwvisie terug te schroeven”, zegt student Lotte Christiaens, een van de initiatiefnemers.
Het Algemeen Boerensyndicaat en Voedsel Anders schreven samen met tientallen andere organisaties begin deze week een open brief aan stad Gent. Daarin uiten ze hun bezorgdheden rond de impact van besparingen op het stedelijk voedselbeleid. Die zorgt voor gezonde en gevarieerde voeding voor groepen die daar normaal gezien niet of moeilijker aan geraken, en ondersteunt lokale boeren ook in hun projecten.
“Landbouworganisaties en stedelijke maatschappelijke organisaties hebben elkaar gevonden om deze open brief te schrijven. Ze tonen zich solidair met elkaar in deze gedeelde kwestie”, zegt student ruimtelijke planning en stedenbouw Lotte Christiaens (UGent). Ze was betrokken bij projecten zoals ‘Gentse Gronden Sessies’ en schreef mee aan de open brief.
Wat loopt er precies spaak bij het voedselbeleid van de stad Gent?
Op dit moment niet veel omdat het echt goed zit. Gent was een pionier met het voedselbeleid dat de stad in 2014 lanceerde. Internationaal is Gent daarin zelfs toonaangevend. Tien jaar later is daar ook de Gentse landbouvisie uit voortgekomen. Dat is belangrijk beleid dat zijn vruchten afwerpt over verschillende beleidsdomeinen heen.
Het probleem is dat Gent jaarlijks 120 miljoen euro wil besparen. Dat zorgt ervoor dat het landbouw- en voedselbeleidleid onder druk komt te staan.
Hoe zullen lokale boeren die besparingen voelen?
Het programma ‘Gent en Garde’ is deel van die voedselstrategie, een werking dat burgers en landbouwers aanmoedigt zelf aan zet te komen. Boeren konden voorstellen voor projecten indienen en daarvoor budget krijgen. Maar 4 projectvoorstellen die onder dat programma vallen, zijn momenteel opgeschort door die besparingen. Nu die subsidies wegvallen, is het plots onzeker of die projecten wel kunnen opstarten. Dat budget maakte een groot verschil.
Een van de eisen in de open brief is ‘blijf investeren in een toekomstgerichte landbouwvisie’. Wat betekent dat volgens jullie precies?
Een van de beleidsdoelstellingen van de stad is een duurzamer landbouwsysteem, maar ook rentabiliteit en het welbevinden van landbouwers krijgen aandacht. Dat vinden wij belangrijke pijlers, maar dat vraag ook voldoende investeringen. Door de besparing dreigt Gent nu juist hun landbouwvisie terug te schroeven. Landbouwers staan vandaag de dag voor veel uitdagingen en moeten veel verantwoordelijkheden jongleren. Lokaal beleid heeft veel instrumenten in handen om landbouwers tegemoet te komen, zoals publieke landbouwgronden.
Hoe moet Gent omgaan met de landbouwgrond in eigen beheer?
Gent bestaat niet alleen voor een vijfde uit landbouwgrond, daarnaast verpacht de stad 1.600 ha publieke landbouwgronden aan 160 landbouwers in de wijdere omgeving. In het beleidsakkoord van de huidige legislatuur staat dat landbouwgronden behouden moeten worden voor lokale landbouwers. Maar wat dat concreet betekent, is nog niet duidelijk. Dat is ook normaal, de bestuursploeg is nog jong. Ze moeten hun visie nog verder uitwerken.
Daarom is het belangrijk om de vinger op de pols te houden. In het verleden werden de landbouwgronden misbruikt als vermogensportefeuille voor het OCMW, met desastreuze gevolgen voor lokale landbouwers die deze gronden nodig hebben. Het kostte de inspanningen van verschillende partijen om het belang van die gronden voor de landbouw te benadrukken. In de huidige besparingsronde zijn de publieke landbouwgronden juist dankzij die aandacht meer bespaard gebleven.
Het OCMW van Gent beloofde tot het einde van 2024 geen landbouwgrond te verkopen. Dat moratorium is afgelopen op 1 januari. Dat werpt de vraag dus op wat na al de gevoerde onderzoeks- en gespreksinspanningen met dat patrimonium zou gebeuren.
Dat publieke gronden een belangrijke hefboom kunnen zijn voor de uitdagingen waar landbouwers mee geconfronteerd worden, wordt gelukkig meer en meer erkend. Dat vraagt een zekere investering van (lokale) overheden, maar kan ook geld in het laatje brengen. Lokale overheden staan namelijk ook voor uitdagingen op vlak van open ruimte en klimaat, zoals het garanderen van bodemvruchtbaarheid en watercaptatie. Door middel van betere relaties en samenwerking met landbouwers kan daar samen naar een oplossing voor gezocht worden.
Heeft Gent al gereageerd op jullie open brief?
We hebben intussen een voorzichtig antwoord gekregen van schepen Sofie Bracke (Open Vld). Ze zegt onze bezorgdheid te appreciëren en erkent het belang van het stedelijk voedsel- en landbouwbeleid. Besparen is geen makkelijke oefening, dat begrijpen wij ook.
Maar ze is niet ingegaan op onze vraag voor een gesprek, dus daarvoor kloppen we binnenkort nog eens bij haar aan. Eventueel kunnen er nog acties volgen. We gaan dit thema de komende jaren zeker op de politieke agenda blijven zetten.
