Vlaanderen en Nederland sluiten akkoorden rond stikstof en grensregio's op top
Vlaanderen en Nederland hebben tijdens de Vlaams-Nederlandse regeringstop in Gent overeenkomsten gesloten over stikstof, industriële innovatie en grensoverschrijdende samenwerking. “Met deze top zetten we stappen vooruit in dossiers die onze economie en leefomgeving direct raken: van stikstof tot industriële innovatie en grensmobiliteit”, zegt Vlaams minister-president Diependaele.
De Vlaams-Nederlandse top is sinds 2011 een vaste, tweejaarlijkse traditie die is uitgegroeid tot hét forum voor strategisch overleg tussen beide regeringen. Dit jaar was Vlaanderen de gastheer met de Gentse Boekentoren als decor. Door binnenlandse politieke perikelen moest de Nederlandse minister-president Dick Schoof afzeggen en zich laten vervangen door minister Sophie Hermans. Maar dat heeft niet verhinderd dat er onderling een aantal afspraken zijn gemaakt.
Zo hebben Vlaanderen en Nederland een Memorandum of Understanding (MoU) of samenwerkingsovereenkomst ondertekend voor een versterkte samenwerking rond stikstof, een dossier dat aan beide kanten van de grens tot kopzorgen leidt.
“Zowel Vlaanderen als Nederland staan voor een stevige stikstofuitdaging. Maar die uitdaging biedt ook kansen om nauwer samen te werken, inzichten te delen en tot een doordacht, toekomstgericht beleid te komen dat onze natuur beschermt én onze economie perspectief biedt”, aldus Jo Brouns, Vlaams minister van Landbouw en Omgeving.
Er zijn afspraken gemaakt over afstemming van stikstofbeleid, vergunningensystemen en toetsingkaders, en kennisdeling en gezamenlijke monitoring van emissies en deposities in de grensstreek.
De landen beloven elkaar ook sneller meer transparantie en inspraak in dossiers met mogelijk aanzienlijke grensoverschrijdende stikstofeffecten en meer betrokkenheid van grensprovincies bij de uitwerking van juridische en beleidsmatige oplossingen. De juridische procedures van 2 Nederlandse provincies tegen de ethaankraker van Ineos in de Antwerpse haven zinderen duidelijk nog na.
Afsprakenkader
Tegen het voorjaar van 2025 willen de ondertekenaars een eerste concept van een afsprakenkader voorleggen tijdens het Nederlands-Vlaams Bestuurlijk Overleg Stikstof. “Dit kader zal zorgen voor een transparanter proces, duidelijkere procedures en afstemming rond projecten met grensoverschrijdende stikstofeffecten”, klinkt het bij het kabinet van Brouns.
De rapportering over de stikstoftoestand in de grensstreek – inclusief informatie over emissie- en depositietrends, en de effecten van beleid aan beide zijden van de grens – moet jaarlijks plaatsvinden. “In plaats van naast elkaar te werken, kiezen we ervoor om met elkaar vooruit te gaan. Dat is goed voor onze natuur, onze landbouw, onze economie en vooral voor de duidelijkheid voor iedereen die met stikstofbeleid te maken krijgt”, besluit minister Brouns.
Voorafgaand aan de ondertekening zat Brouns ook een samen met zijn collega uit Nederland, Femke Wiersma. Beide ministers hebben zich er geëngageerd om hun samenwerking te versterken richting het Europese landbouw- en natuurbeleid, laat het kabinet van Brouns weten. “Daarnaast benadrukten beide minister het belang om in te zetten op een emissiegerichte aanpak van stikstof.”
Concurrentievermogen, spoorbaan en taal
Stikstof was niet het enige agendapunt van het tweejaarlijkse topoverleg. Er lag op de top ook een focus op de gedeelde uitdagingen rond het Europese concurrentievermogen van beide landen. Denk maar aan de hoogtechnologische sectoren. “Initiatieven als de Clean Industrial Deal en het Europese Competitiveness Compass fungeren als hefboom voor een duurzaam en toekomstgericht industrieel beleid. De grensregio's blijven daarin een economische motor, die nog te vaak wordt afgeremd door praktische en juridische drempels. Daarom wordt de samenwerking op het terrein verder opgevoerd”, klinkt het.
Ook rond de samenwerking binnen North Sea Port, de samenwerking tussen de havens van Terneuzen en Vlissingen, zijn de banden aangehaald. Een andere ‘klassieker’ op de Vlaams-Nederlandse regeringstoppen is het dossier van de IJzeren Rijn of de 3RX. Dat is de spoorverbinding tussen de Antwerpse haven en het Duitse Ruhrgebied via Limburg en Nederland.
“Ik vond het vooral belangrijk om het dossier rond 3RX – de IJzeren Rijn – opnieuw op tafel te leggen en onze noorderburen te overtuigen van het belang van 3RX als economische corridor, maar evenzeer de rol die de spoorverbinding kan spelen als militaire corridor, zeker in de huidige veranderende geopolitieke context”, aldus Annick De Ridder, Vlaams minister van Mobiliteit.
Op de top is ook het nieuwe meerjarenplan van de Taalunie voorgesteld, met bijzondere aandacht voor de ontwikkeling van een gemeenschappelijk AI-taalmodel en de verdere verspreiding van de Nederlandstalige cultuur wereldwijd.
