Nieuwe sojarassen op de Belgische rassenlijst
Op de Belgische rassenlijst zijn opnieuw 4 nieuwe sojarassen toegelaten. Pro Denali, Pro Fogo, Pro Taranaki en Pro Volcano scoren bovengemiddeld voor zowel opbrengst als eiwitgehalte.
Ondanks de uitdagende weersomstandigheden in 2024 tonen deze rassen hun potentieel en komt rendabele sojateelt in België opnieuw een stap dichterbij.
Rassenonderzoek
Jaarlijks worden door ILVO (Merelbeke) en CRA-W (Gembloux) officiële rassenproeven uitgevoerd in opdracht van de Technisch Interregionale werkgroep voor de samenstelling van de Nationale catalogus voor landbouwgewassen om nieuw veredelde rassen te onderzoeken op hun cultuur- en gebruikswaarde (CGW) in België.
Deze proeven volgen een strikt protocol, waarbij jaarlijks de resultaten worden gerapporteerd aan de veredelingsbedrijven en de overheid. Enkel wanneer nieuwe rassen beter presteren dan de reeds beschikbare rassen op de markt, worden ze toegelaten tot de Belgische rassenlijst. De rassenlijst blijft zo een betrouwbare gids voor landbouwers, met enkel de best presterende rassen onder Belgische omstandigheden.
De overzichten van de resultaten van de officiële rassenproeven kan u terugvinden op de cijferwebsite van het Agentschap Landbouw en Zeevisserij onder de tab marktinformatie te bereiken via: https://landbouwcijfers.vlaanderen.be/marktinformatie.
Nieuw toegelaten sojarassen
Na een nieuwe proevencyclus met rassenproeven op 5 locaties worden in 2025 opnieuw 4 nieuwe sojarassen toegelaten. Deze rassen zijn geselecteerd op basis van hun sterke prestaties ondanks het uitzonderlijk natte groeiseizoen van 2024. Dankzij projectonderzoek (Vlaio landbouwtraject Soy2grow) konden eerder ook rassen uit buurlanden en andere belangrijke sojaproducerende regio’s worden getest en vergeleken met de nieuw toegelaten rassen op de Belgische rassenlijst.
In totaal staan er nu 36 vroegafrijpende sojarassen op een beschrijvende rassenlijst waarmee men makkelijk de prestaties van verscheidene sojarassen kan vergelijken.
U kunt alle resultaten bekijken op https://rassenlijst.ilvo.vlaanderen.be/nl/. De resultaten tonen dat de 4 nieuw toegelaten rassen uitblinken:
Pro Denali: Met een relatieve opbrengst van 113,1% is dit ras de opbrengsttopper van de beschrijvende rassenlijst. Pro Denali haalt een eiwitgehalte van 39,8%. De planten kunnen uitgroeien tot een plantlengte van gemiddeld 94 cm waarbij het wel uitkijken is voor legering. Pro Denali is momenteel het laatst afrijpende ras van de Belgische rassenlijst. Tijdens natte jaren bestaat het risico dat de sojabonen onvoldoende afrijpen waardoor nadrogen noodzakelijk kan zijn. Pro Denali werd 3 jaar beproefd.
Pro Fogo: Met een relatieve opbrengst van 107,2% is dit ras één van de opbrengsttoppers van de beschrijvende rassenlijst. Bovendien combineert dit ras een hoge opbrengst met een bovengemiddeld eiwitgehalte van 40,9%. De planten kunnen uitgroeien tot een plantlengte van gemiddeld 84 cm waarbij het wel uitkijken is voor legering. Pro Fogo werd 2 jaar beproefd.
Pro Taranaki: Dit ras realiseert een hoog eiwitgehalte (43,2%) en combineert dit met een bovengemiddelde opbrengst (100,9%). Planten van Pro Taranaki groeien uit tot gemiddeld zo’n 80 cm en vertoonden in een moeilijk groeiseizoen als dat van 2024 een zeer goede tolerantie tegen legering. Pro Taranaki werd 2 jaar beproefd.
Pro Volcano: Pro Volcano combineert een bovengemiddelde opbrengst (100,6%) met een bovengemiddeld eiwitgehalte (40,8%). Voor legergevoeligheid scoort Pro Volcano een 6. Pro Volcano werd 3 jaar beproefd.
De aanvrager/kweker van de 4 voornoemde rassen is telkens de firma Protealis.
Weersuitdagingen in 2024
Het jaar 2024 was bijzonder nat, wat de teelt van soja bemoeilijkte. Een nat voorjaar leidde tot late zaai, gevolgd door een natte zomer die de afrijping vertraagde. Hierdoor kon de oogst pas in de tweede helft van oktober plaatsvinden, vaak bij hoge vochtgehaltes. In praktijk is nadrogen tot een vochtgehalte van 13-15% noodzakelijk, wat in een nat jaar als 2024 voor extra kosten zorgt en de rendabiliteit van de teelt onder druk zet.
Desondanks bewezen de nieuwe rassen hun potentieel, met hoge opbrengsten en/of eiwitgehaltes in vergelijking met referentierassen.
Toekomst voor sojateelt in België
Met de toelating van deze nieuwe rassen komt een rendabele sojateelt in België opnieuw een stapje dichterbij. Rassen met een hoge opbrengst en hoog eiwitgehalte beantwoorden aan de verwachtingen van zowel landbouwers als de verwerkende industrie. Dankzij diverse onderzoeksprojecten is ook de teelttechniek verder geoptimaliseerd (zoals het gebruik van rhizobium-inoculanten, zaai- en oogsttechniek, en onkruidbestrijding).
