Biopercelen voor onderzoek naar beheersing winteronkruiden gezocht
Op het einde van de winter worden telers steeds meer verrast door lastige winteronkruiden, zoals vogelmuur, straatgras en kamille. Daarom zoeken UGent, Inagro en ILVO biologische percelen voor onderzoek naar de proactieve beheersing van deze onkruiden.
Veel onkruiden – zoals vogelmuur en straatgras – groeien quasi het hele jaar door. Echte kamille krijgt na een bodembewerking (zaai wintergranen, groenteoogst…) een belangrijke kiempuls en kan tot laat in het najaar kiemen. Deze onkruiden zijn weinig vorstgevoelig en gedijen zeer goed in onze warme en vochtige winters, die steeds vaker lijken voor te komen. Op het einde van de winter worden telers steeds meer verrast door deze stevig ontwikkelde winteronkruiden. Om hier een passende proactieve strategie rond te ontwikkelen, startten UGent, Inagro en ILVO dit najaar een nieuw onderzoeksproject.
Problematiek in wintergranen en groenteteelt
In wintergranen zijn de onkruiden die stevig ontwikkeld de winter uit komen in het voorjaar moeilijk te bestrijden met de wiedeg. Vaak ligt de grond te hard en zijn de onkruiden te groot voor een efficiënte bestrijding. Vogelmuur en straatgras groeien dan onzichtbaar door onderin het gewas en leiden tot een aanzienlijke aanrijking van de zaadbank. Echte kamille groeit met het graan mee en veroorzaakt naast concurrentie ook een moeilijke oogst.
Ook in de groenteteelt duiken steeds meer problemen met winteronkruiden op. Op laat geoogste en/of weinig begroeide percelen krijgen ze in de winter volop ruimte om zich te ontwikkelen. In het vroege voorjaar laten ze zich moeilijk vernietigen. Ze ontwortelen moeilijk en afgesneden plantendelen kunnen makkelijk opnieuw inwortelen. Telers die niet ploegen, hebben het moeilijk om in het vroege voorjaar een onkruidvrij zaai- of plantbed te creëren. In de natte voorjaren 2023 en 2024 kwam dit nog meer dan in de voorgaande jaren tot uiting.
Onderzoek naar relaties beheerssysteem-zaadbankgrootte
In het nieuwe project willen de onderzoekers onder meer zaadbankmonsters, verzameld op 50 biologische percelen verspreid over Vlaanderen, analyseren op de mate van aanwezigheid van levende winteronkruidzaden (in het bijzonder die van vogelmuur, straatgras en echte kamille) en onderzoeken of er relaties kunnen worden gelegd met enerzijds bodemkarakteristieken (textuur, koolstofgehalte, bodemleven...) en anderzijds het gevoerde beheer op die percelen. Daarbij zullen ze kijken naar de rotatie, het bodemmanagement en de onkruidbeheersing in 5 voorafgaande jaren. Deze analyse zal worden gebruikt om tot praktische handvaten te komen voor een beter beheer van deze onkruiden.
Voorwaarden gezochte percelen
Voor dit luik van het onderzoek worden akkerbouw- en groentepercelen (al dan niet rotatie met tijdelijk grasland) gezocht waar deze winteronkruiden voorkomen, zowel met een hoge als lage onkruiddruk. De percelen moeten minstens al 5 jaar op biologische wijze worden beheerd en de perceelshistoriek moet bekend zijn. De oppervlakte is ondergeschikt. Kleine (deel)percelen (bijvoorbeeld CSA) zijn ook welkom. Heb je percelen die hiervoor in aanmerking komen, contacteer dan Inagro-onderzoeker Joran Barbry via 051 27 32 27 of joran.barbry@inagro.be.
Gratis resultaten van de analyses
De onderzoekers komen dan in maart-april 2025 de zaadbankgrootte op de percelen bemonsteren en nemen ook bodemstalen voor een uitgebreide bodemanalyse. In ruil voor je medewerking om de perceelshistoriek zo gedetailleerd mogelijk te bezorgen (vruchtwisseling, bemesting, bodembewerking, gewaskenmerken, onkruidbeheersingsmethodes en groenbedekkers van de voorbije 5 jaar) krijg je gratis alle resultaten van de analyses en een directe terugkoppeling van de resultaten van het zaadbankonderzoek op je percelen. Een gelijkaardige aanpak leverde enkele jaren geleden interessante inzichten ter beheersing van knopkruid op.
Veldproeven in wintergranen en groenten
Aanvullend op de zaadbankanalyse zullen de onderzoekers veldproeven opzetten onder biologische omstandigheden. In die proeven willen ze onderzoeken in welke mate de ontwikkeling van winteronkruiden tijdens de winter kan worden onderdrukt via een gepaste groenbemesterkeuze en –beheer. Verder willen ze ook bekijken in welke mate winteronkruiden in granen in het najaar kunnen worden aangepakt door een combinatie van zaaitijdstip, gewaskeuze en het inzetten van de wiedeg. De eerste veldproef is opgestart in wintergranen op het proefbedrijf voor biologische landbouw van Inagro.
