Greenpeace hekelt Europese subsidies aan megaboerderijen
Megaboerderijen slurpen te veel Europese subsidies op, terwijl ze enerzijds de natuur en het milieu zwaarder belasten en anderzijds de werkgelegenheid in de landbouwsector uithollen. Dat hekelt Greenpeace op basis van een analyse van de commerciële boerderijen in de Europese Unie. De milieuorganisatie vraagt dan ook betere financiële ondersteuning van kleine en ecologische boerderijen.
Uit de analyse van Eurostat-gegevens blijkt dat het aantal grote boerderijen – dat wil zeggen landbouwbedrijven met een jaarlijkse economische productie van boven de 250.000 euro – tussen 2007 en 2022 is toegenomen van 190.150 tot 295.810. Tegelijk slonk het aantal kleine commerciële boerderijen – met een output tussen de 4.000 en 49.999 euro – fors van 4,3 naar 2,4 miljoen, terwijl de middelgrote boerderijen (871.410 met output tussen 50.000 tot 249.999 euro) min of meer stabiel bleven.
Die verschuiving naar boerderijen met een grote economische output leidde tot een forse terugval van de werkgelegenheid in de landbouw. Zowat 3,8 miljoen jobs gingen verloren op kleine boerderijen tussen 2007 en 2022 en nog eens 160.000 op middelgrote bedrijven. Ondertussen steeg de tewerkstelling op grote boerderijen maar met 306.000.
Europese subsidies
Hoewel twee derde van de landbouwbedrijven nog steeds kleine boerderijen zijn, zijn het de grote boerderijen die een disproportioneel deel van de Europese subsidies opslurpen. “Hoewel megaboerderijen maar 8% van alle commerciële boerderijen uitmaken, krijgen ze 37% van de directe subsidies”, benadrukt Greenpeace. “Kleinschalige commerciële boerderijen krijgen maar 25% van de subsidies.” Dat komt omdat de grote boerderijen 63% van de veestapel en 36% van het landbouwareaal in de EU bezitten.
Nochtans zijn het helemaal niet de grote boerderijen die extra steun nodig hebben, luidt het. Zij zagen hun opbrengsten in 15 jaar gemiddeld met 84% toenemen, terwijl het bij kleine en middelgrote bedrijven volgens de analyse van Greenpeace om toenames met slechts 33 en 22% gaat. “Een nadere analyse van de kleinste boerderijen met minder dan 15.000 euro jaarlijkse economische productie, toont dat hun gemiddelde opbrengst zelfs is gedaald met 18%”, aldus de organisatie.
Groeien om te overleven
Met het huidige subsidiesysteem krijgen boeren volgens de directeur landbouwbeleid van Greenpeace het signaal dat ze moeten groeien om te overleven. “Echte familieboerderijen dreigen te verdwijnen, net als jobs en andere voordelen voor plattelandsgemeenschappen”, aldus Marco Contiero. “De druk op boeren om de productie te verhogen neemt toe, hoewel dat kan betekenen dat ze worden blootgesteld aan giftige chemicaliën, dierenmishandeling en de vervuiling en beschadiging van de grond, het water, de planten en de dieren waar ze afhankelijk van zijn.”
Greenpeace heeft het over een “politiek falen” en pleit voor een verschuiving naar “meer duurzame praktijken” in de landbouwsector en bijbehorende financiële steun. Daarvoor moet het huidige subsidiesysteem op de schop: “De EU moet afstappen van directe subsidies op basis van de hoeveelheid landbouwareaal en de steun beperken tot de boeren die er het meeste nood aan hebben, en dan met name zij die de natuur actief beschermen en herstellen”, luidt een van de aanbevelingen van de organisatie.
Voor de suggesties van Greenpeace lijkt wel animo te bestaan bij Europese landbouw- en milieuorganisaties. Die liggen namelijk in lijn met hun advies in het recente Europese rapport over de Toekomst van de Landbouw: “Op basis van de economische levensvatbaarheid van boeren moet het GLB veel gerichter inkomenssteun bieden aan bepaalde actieve boeren. Deze specifieke steun moet voorkomen dat landbouwbedrijven worden verlaten en moet ervoor zorgen dat landbouwers een fatsoenlijk inkomen kunnen hebben. De steun moet gericht zijn op de meest behoeftigen, met name kleine en gemengde landbouwbedrijven, jonge landbouwers, nieuwkomers en landbouwers in gebieden met natuurlijke beperkingen.” Verder raadt het rapport ook aan om landbouwers meer te belonen voor landbouwpraktijken die het milieu en natuur beschermen.
