“In Libramont hebben we ons op de kaart gezet als producent van bioveevoer”
Molens Dedobbeleer uit Halle is een van de vaste waarden op de landbouwbeurs in Libramont. Het bedrijf legt er nog elk jaar nieuwe contacten met afnemers en leveranciers.
Molens Dedobbeleer werd opgericht in 1862 en produceert vandaag de dag tarwebloem voor onafhankelijke, ambachtelijke bakkers, maar ook veevoer. Met de afdeling Prodabio is het familiebedrijf marktleider in de biologische veevoedermarkt in België, en dan vooral in Wallonië.
“Een goed individueel contact met de landbouwers is cruciaal voor een bedrijf als het onze. Vaak zijn landbouwers zowel leverancier van granen als afnemer van veevoeders”, vertelt René Dedobbeleer. Hij runt het bedrijf samen met zijn 2 kinderen, Ella en Stan.
Marktleider in biologisch veevoer
“De beurs van Libramont is voor onze groep heel belangrijk geweest voor de lancering van de biologische veevoeders. 80% van de klanten daarvoor zit in Wallonië en de grootste concentraties van biologische veehouders zitten in Namen en Luxemburg. Dan kan je niet rond een beurs als die van Libramont”, duidt Pierre-Yves Piret, manager van Prodabio.
Molens Dedobbeleer was in ons land de pionier in biologisch veevoer. “We zijn daarmee gestart in 1998. We zijn op dit moment de grootste in die deelsector, waarvan er maar 4 producenten zijn in ons land. Elk jaar realiseert Prodabio nog een gezonde groei. De grootste zijn is evenwel geen doel op zich, maar rendabiliteit en continuïteit wel. Als er internationale veevoederfabrikanten zijn die koste wat kost daarin de grootste willen zijn, dan gaan wij dat gevecht om volume en in prijs misschien niet aangaan. Wel hebben wij in België een grote voorsprong in de kennis van het product en van de lokale markt”, stelt René Dedobbeleer.
Bio zal altijd niche blijven
“Het aandeel van biovoeders zal nog groeien, zowel in Wallonië als in Vlaanderen, maar het zal waarschijnlijk wel altijd een niche zijn. Dat zie je ook in de voeding voor mensen. Wallonië staat zowel in biovoeders als in biologische voeding al een heel stuk verder dan Vlaanderen, maar je botst toch altijd op een grens. Bio betekent altijd duurder en dan zijn er mensen die afhaken op de prijs”, weet Piret.
De verklaring voor het duurder zijn van bio ligt volgens Pierre-Yves Piret en René Dedobbeleer voor de hand. “Biologische akkerbouw en veehouderij is altijd grondgebonden en grond wordt in sneltempo duurder, wat niet wil zeggen dat biologische landbouw onmogelijk is. De ambitie van Europa dat 30% van het landbouwareaal bio wordt, zal in ons land wel moeilijk te halen zijn.”
Vlaanderen heeft een relatief grote achterstand weg te werken inzake biologisch landbouwareaal ten opzichte van Wallonië en ten opzichte van de Europese doelstelling. “De groei moet altijd van onderuit komen en niet door percentages te gaan opleggen. Wij staan sterk in biologisch veevoer en we leveren bloem aan veel bakkers, maar bijvoorbeeld voor biologische bloem is er voorlopig geen voldoende grote afzetmarkt”, menen René en Ella Dedobbeleer.
Bio en gangbaar groeien naar elkaar toe
Vooral bij jonge boeren en bij boeren die in de korte keten stappen, groeit de bereidheid om naar bio te kijken voor de veehouderij en de akkerbouw, ook in Vlaanderen. “Niet elke geïnteresseerde zal ook ooit overstappen, maar als je het over een langere termijn bekijkt, komen de klassieke en de biologische landbouw steeds dichter bij elkaar. De stap van gangbaar naar bio wordt minder groot, onder meer omdat de biologische landbouw enorm geprofessionaliseerd is en door de steeds strengere regels voor de gangbare landbouw die duurzamer moet worden (carbon footprint, verlagen methaanuitstoot…)”, weet René Dedobbeleer.
De biologische veevoederactiviteiten werden in het begin naast de andere activiteiten in Halle georganiseerd. Nu wordt die tak van het bedrijf volledig overgebracht naar de fabriek van Villers-L’Eveque (Awans), terwijl de tarwebloem en de klassieke veevoeders voort in Halle geproduceerd worden. De voorbije jaren werd in de Waalse fabriek geïnvesteerd in een nieuwe perslijn en in een nieuw laadstation.
Samenwerken op de lange termijn
Libramont is voor Molens Dedobbeleer geen verkoopbeurs. “Op een beurs als Libramont heeft ons team de tijd om in een ongedwongen sfeer om te gaan met landbouwers die leveren of afnemen. Wij zoeken zowel voor Halle als Villers-L’Eveque landbouwers die voor een lange termijn willen samenwerken. Om hun het juiste advies te kunnen geven over hun rassenkeuze voor het volgende seizoen, wordt elke levering bemonsterd en geanalyseerd. De resultaten worden vergeleken met die van proefvelden en zaadvermeerderaars. Dat vergt een hele inspanning van ons, maar de landbouwers waarderen dat. Zowel wij als de landbouwers hebben alle belang bij een goede oogst”, zegt Dedobbeleer.
Molens Dedobbeleer en Prodabio gaan er prat op dat in een ‘normaal’ jaar 95% van de gebruikte granen lokaal geproduceerd wordt. “In 2023 viel de oogst hier tegen en hebben we iets meer grondstoffen dan anders aangekocht in Frankrijk en Duitsland. Over de oogst van dit jaar willen we niet te veel speculeren. Als het weer gunstig is voor de laatgezaaide granen, kan het plots een ander verhaal worden. In België zullen de vooropgestelde kilo’s per hectare er echter niet zijn en voor de prijzen – die door de wereldwijde markt bepaald worden - ziet het er voorlopig ook niet zo goed uit”, vertelt René Dedobbeleer.
Vraag naar voedertarwe zal dalen
Dat het telen van baktarwe moeilijk zou zijn of zelfs niet mogelijk op Belgische bodem en klimaat, wil Dedobbeleer niet geweten hebben. “Baktarwe is niet veel moeilijker dan voedertarwe. Die laatste moet je ook goed verzorgen als je rendement wil halen.” Hij voorspelt zelfs een comeback van baktarwe in België ten nadele van de ‘makkelijke’ voedertarwe. “Er zal minder voedertarwe nodig zijn als de varkensstapel verkleint en het aantal vleesrunderen vermindert. Ook bij andere afnemers, zoals voor bio-ethanol en de zetmeelindustrie, gaat de vraag naar voedertarwe achteruit.”
Er is een concentratiebeweging bezig bij de maalderijen in België. Ook Molens Dedobbeleer heeft nog ambitie om te groeien. “Telkens er een maalderij opgekocht wordt door een van de grotere, internationale groepen, winnen wij klanten die liever bij een ‘kleine’ en familiale maalderij blijven, en dit vanwege de persoonlijke aanpak, de flexibiliteit, de korte beslissingslijnen… Wij staan sterk bij de ambachtelijke bakkers die niet in een keten van winkels zitten. Wij zien natuurlijk ook wel dat die groep als geheel krimpt. Jonge mensen zijn tegenwoordig minder ondernemend en ze zien vaak op tegen de nachtelijke arbeid in de bakkerij”, vertelt Ella Dedobbeleer.
“De tijd dat je als bakker alles zelf deed, van brood tot patisserie en chocoladefiguren, die is voorbij. Wel zien we nieuwe trends. Er zijn ook opnieuw jonge bakkers die soms op kleine schaal zich gaan toeleggen op brood met een meerwaarde, zoals desembrood. De vraag naar authenticiteit gaat in golven, maar gaat nooit weg. Zoals er altijd een markt zal zijn voor goedkoop brood uit de supermarkt, zal er ook altijd een markt zijn voor een authentiek brood van een hoger basisniveau. Zo zal er ook altijd een markt zijn voor brood met lokale ingrediënten”, gaat Ella verder.
Proefbakkerij opent mogelijkheden
Molens Dedobbeleer opende in 2020 naast de maalderij in Halle een proefbakkerij voor testen en opleidingen. “In de bakkerijen kan het proces nog verbeteren. Er kan nog heel wat vooruitgang geboekt worden inzake smaak en verteerbaarheid. De proefbakkerij is een van de elementen die ervoor zorgen dat ons bedrijf nog elk jaar groeit in omzet en klanten. Ook voor korteketenprojecten betekent de proefbakkerij vaak een meerwaarde. Die projecten vragen van ons als bedrijf veel energie en logistieke inspanningen, maar we krijgen er veel respect en voldoening voor terug. Het is een meerwaarde dat we zo een deel van het verhaal kunnen worden”, besluit Ella Dedobbeleer.
