Machines van 100% Belgische makelij voor groenbeheer

We hadden een gesprek met Jo De Brauwer, eigenaar en managing director van Vandaele Konstruktie NV. Ook Bernard Baert, commercieel verantwoordelijke, nam deel aan het gesprek.

Op beide locaties werken 47 personeelsleden. Jaarlijks neemt de onderneming deel aan een vijftal beurzen.

Evenementen

Vandaele en Libramont: een geslaagd huwelijk of een verstandshuwelijk?

JDB: Geslaagd! Vandaele was er destijds snel bij als exposant toen het beursterrein gevoelig werd uitgebreid met een nieuwe zone. Sinds 2003 zijn we een trouwe deelnemer in Libramont met een vaste stek waar de bezoeker onze stand kan terugvinden, centraal tegenover de ring van de Mecanic Show langsheen de Rue des Aubépines. Voor ons is Libramont een heel belangrijke beurs: Waalse bezoekers zijn er sowieso aanwezig en de Vlaamse bezoeker (die op vakantie is) komt bewust naar daar. Een punt van kritiek dat ik wel heb, is de datum, midden in een verlofperiode, zowel economisch als organisatorisch gezien. Ik ken zowel bezoekers als exposanten die niet deelnemen omdat zijzelf of hun personeel in verlof is. De beurs vervroegen in het jaar zou beter zijn, ook voor de beursorganisatie zelf én voor de toeristische/economische weerslag in de regio rond Libramont. De toeristische sector in de regio verlengt zijn seizoen moest de beurs enkele weken vroeger plaatshebben.

Demo Forest na de beurs, met plezier verlengingen spelen of niet?

JDB: De demonstratiedagen in het bos doe ik met plezier, ik vind het er een supersfeer in het bos. Het is speciaal, met bezoekers die relaxed zijn. We merken wel dat de mensen op de beurs zelf gerichter naar ons toe komen. In het bos moeten ze een wandelparcours volgen waar niet van af te wijken valt. Daardoor is er bij de geïnteresseerde op de stand in het bos enige gejaagdheid te merken. Op het beursterrein zelf is die relaxter, hij moet immers geen verplicht parcours volgen om ons te vinden. Op de beurs bezoek je doelgericht standhouders als geïnteresseerde. De beurs geeft daarom sowieso een betere commerciële return dan de bosbouwdemo.

BB: Na de 4 beursdagen nog eens demonstreren in het bos vergt wel wat. Ondertussen worden we met onze eigen bedrijfsorganisatie daar beter en beter in door de jarenlange ervaring. We beseffen ook dat er geen alternatief is: na de beurs moet je direct naar het bos om je stand op te bouwen. Een dag ertussen steken voor de verhuis en opbouw van de stand, verlengt alles.

Wat is nu voor jullie de kerntaak op een beurs: verkopen of contacten onderhouden?

BB: Typisch voor Libramont en zelfs typisch Belgisch is dat je op een beurs toch altijd de kans hebt om een onverwachte opportuniteit te gaan verzilveren. Op een beurs komen klanten ook met ideeën af, waarvoor ze uitgebreider de tijd nemen om ze toe te lichten. Via telefoon gaan ze dat niet doen. Telefonisch stellen klanten vragen, maar nemen ze zelf minder de tijd om een idee te bespreken. Op een beurs doen ze dat wel. Het gebeurt dat we ideeën waarmee mensen kwamen op een beurs, achteraf met het team verder bespreken.

JDB: Beurzen blijven interessant om vragen uit de markt op te vangen én om lange relaties te onderhouden.

In welke mate is een dealer belangrijk voor het resultaat van Vandaele, want uiteindelijk is het toch Vandaele die op vele beurzen/evenementen aanwezig is?

JDB: Wij proberen te allen tijde respect te tonen voor een dealer! Ten opzichte van vele concurrenten laten wij de dealers vrij. We weten dat dit zelfstandige ondernemers zijn en/of familiebedrijven; net zoals wij. Daarom willen we hun geen zware verplichtingen opleggen, zo wil ik niet omgaan met een dealer/ondernemer. Ik wil van hem geen gerant maken!

Productgamma

Vandaag de dag zijn velen het gewoon om op maat bediend te worden. In welke mate kunnen jullie een standaardconfiguratie aanbieden of is het klantspecifiek?

BB: Niet tegenstaande we zijn groot geworden met maatwerk, is dat nu minder mogelijk voor constructeurs, omwille van de regeldrift door de wetgever. Een kleinigheid aanpassen aan de machine kan verstrekkende gevolgen hebben. Een machine langer, korter, breder, op een ander punt laten scharnieren… kan in principe allemaal uitgevoerd worden in onze werkplaats. Het vergt echter een veelvoud aan uren op kantoor om in regel te zijn met lastenboeken, risico-analyses, handleiding, voorafgaand studiewerk… Welke klant wil deze kost betalen? Het makkelijkst is eigenlijk de kleur aanpassen (lacht). Is de aanpassing of het maatwerk binnen de lijnen van de Europese wet, dan overwegen we dat duidelijk wel! Als constructeur word je wel beknot in je creativiteit én je krijgt er controles op. Dus we volgen de regels en doen nog wel graag maatwerk waar het kan.

Wordt er in series geproduceerd of enkel volgens vraag?

JDB: We kunnen serieproductie in beperkte mate opzetten voor mechanisch aangedreven klepelmaaiers, bladblazers en voor sommige populaire houtversnipperaars. Ons personeel in de werkplaats heeft dus wel een boeiende job met veel afwisseling bij de machine waar ze aan het bouwen zijn.

BB: Hydraulische armmaaiers zijn opbouw en dus maatwerk, naargelang de tractor waar hij aan gemonteerd moet worden.

Zijn er uitgesproken periodes doorheen het jaar waarin u meer interesse in een bepaalde productgroep merkt? Beïnvloeden bepaalde gebeurtenissen, zoals sneeuwval, overstromingen of een storm (houtopkuis), de verkoop van producten?

BB: Vroeger was dat veel meer zo. Pakweg 15 jaar terug als het gesneeuwd had, was enkele dagen later de voorraad sneeuwschuiven uitverkocht. Had het gestormd, dan kon je de stock houtversnipperaars boven halen. Nu kan je het nog eens meemaken bij de winterdienst, maar het wordt minder en minder. Maar hoeveel zware winterdagen zijn er nog…

JDB: Nu is de seizoensverkoop er niet meer. Het lijkt erop dat de sector beter voorbereid is.

Er is een maatschappelijke druk op chemische onkruidbestrijding. Merken jullie een toegenomen vraag naar jullie mechanische oplossingen?

JDB: Onze onkruidborstel is een zeer specifiek product om onkruid of overgroeiende begroeiing op verhardingen weg te nemen. Dat product is zeer goed gekend in de markt. We zien ook dat de borstels zeer lang meegaan (grote levensduur), waardoor er weinig moeten vervangen worden. Eigenlijk was de stichter van de firma, Roland Vandaele, destijds een visionair. Ruim 30 jaar terug ontwikkelde hij onze onkruidborstel zoals we hem vandaag de dag kennen. Toen was er nog geen druk op chemische onkruidbestrijding door openbare besturen.

BB: Ik denk dat misschien wel 3 op de 4 gemeentes in België over een onkruidborstel beschikt die in ons atelier gemaakt is. De constructie is onverslijtbaar, de borstelharen op zich slijten uiteraard naargelang er geborsteld wordt.

In welke mate is een Vandaele-product een Belgisch product?

JDB: Ieder Vandaele-product wordt gemaakt ofwel in Oostrozebeke, waar ook de ontwikkeling en administratie zit, of in Ciney, waar in 1989 met de onderneming Vandaco SA een bijhuis werd opgericht. Daar zijn een productiefaciliteit, een kantoor, een onderdelenmagazijn en een werkhuis voor onderhoud. Op beide locaties is er dus zowel een service- als productievoorziening om snel in te spelen op regionale noden. In Ciney is er fabricage van hydraulische maaiarmen voor smalspoortractoren, bladblazers, bosklepelmaaiers en mechanisch aangedreven klepelmaaiers.

Houthakselaars kenden een behoorlijke evolutie: PTO-aangedreven of met eigen motor op rupsonderstel of wielstel en dan zijn er nog exemplaren die enkel via een laadkraan gevoed mogen worden. Wie heeft nu interesse in welke uitvoering?

JDB: Alles hangt af van de activiteit die je uitvoert (en van het budget). Tuinaannemers en boomverzorgers die echt naar het gevelde hout gaan en de werf dus diep indringen, kiezen snel voor een versie met dieselmotor en/of met een rupsonderstel. Qua mobiliteit is dit ook een goede oplossing om je te verplaatsen tussen werven die ver uit elkaar liggen. We zien ook klanten die meerdere uitvoeringen hebben. Eigenlijk wordt zo aangetoond dat vele factoren een rol spelen in de uitvoering waarvoor je kiest. We hebben uw vraag ons ook al gesteld, maar het is een moeilijk antwoord. Werk je op de pechstrook van een autosnelweg, dan wordt er vaak achter de vrachtwagen die de houtsnippers opvangt een hakselaar gekoppeld met eigen dieselmotor op wielonderstel.

BB: De eigen beschikbaarheid aan tractoren – zijn die er of niet én hoeveel zijn er – bepaalt dan weer of de gebruiker een aftakasaangedreven houthakselaar koopt. Deze versie is goedkoper, maar er moet dan wel een tractor aanwezig zijn in het machinepark. Vele gebruikers willen geen handmatig werk meer met het invoeren van takken in de versnipperaar, zij kiezen voor een model met kraaninvoer.

Productevolutie

De ontwikkeling van een eigen trommelzeef door Vandaele verbaasde ons enigszins. Is hier nog een vervolg op te verwachten?

JDB: We hebben onze tijd genomen om die te ontwikkelen, en de trommelzeef is nu commercieel beschikbaar. Als firma zelf wilden we breder kijken qua productaanbod én we zagen dat veel tuinaannemers ook grondwerken doen. We hebben de trommelzeef ontwikkeld, omdat het past in de filosofie die we bij andere machines uit ons gamma toepassen: ‘Breng de machine naar de werf’. De trommelzeef is mobiel en kan vlot achter een bestelwagen gekoppeld worden voor trans-port. Anderzijds merkten we bij onze klanten/tuinaannemers dat ze op zoek waren naar een oplossing om aarde op de werf te zeven, naar minder kosten voor afvoer en naar minder (administratieve) rompslomp. Door onze compacte trommelzeef naar de werf te brengen is er veel minder gedoe met certificaten voor het grondverzet. Ter plaatse wordt immers gezeefd en hergebruikt wat kan of nodig is.

BB: Met de trommelzeef richten we ons op de grotere tuinaannemer of kleinere loonwerker. We hebben niet de ambitie om dit gamma naar boven uit te werken.

Elektrische aandrijftechnieken staan in meerdere sectoren enorm in de belangstelling. In welke mate geldt dit voor Vandaele?

JDB: We volgen dat op, bestuderen de ontwikkelingen, maar momenteel is het nog niets voor onze producten. Accutechniek toonde zich al geschikt of krachtig genoeg om onze houthakselaar aan te drijven, maar de batterij is zeer snel leeg. Eigenlijk heb je er dan weinig aan… Elektrische aandrijving van een maairotor, zuigturbine of hakselschijf gaat gepaard met meer energieverliezen én opwarming ten opzichte van hydraulische aandrijving. Bijkomend: begin dit alles maar eens te koelen. Ook een hydraulische cilinder is bij onze machines nog niet snel te vervangen door een elektrische versie. Die laatste biedt niet de kracht, snelheid en beperkte omvang die we nodig hebben.

BB: Ik zie in ons machinedomein de ‘hydraulica’ nog niet snel vervangen worden door elektrificatie.

Uitlaatgasrecirculatiesystemen maakten het niet gemakkelijk om een maaiarm aan de rechterzijde nog op te bouwen, zowel hardware als softwarematig. Hoe gaat u daarmee om?

JDB: Het opbouwen van hydraulische maaiarmen wordt moeilijker en moeilijker, zeker aan de rechterzijde. Dit niet alleen omwille van de uitlaatgasnabehandelingssystemen, maar ook omdat er een zeer groot deel van de dieseltank en/of hydrauliektank zit. Bij sommige tractormodellen wordt opbouw onmogelijk.

Wordt het niet interessanter om achter de cabine een maaier op te bouwen?

JDB: Een maaiarm achter de cabine opbouwen, een versie die zowel links als rechts van de tractor maait, is een uitvoering die het ons makkelijker maakt qua opbouw, rekening houdend met uitlaatgasnabehandelingssystemen. Daarvoor is echter eerst een zwaardere tractor nodig. Vervolgens vergt het geheel meer ijzer voor het metalen frame dat rond de tractor gebouwd wordt en langere hydraulische leidingen.

Ligt het concept van een zelfrijder op tafel om in te spelen op voornoemde euvels?

JDB: Een zelfrijder die alles kan, is té duur ten opzichte van een tractor. Een zelfrijder die 70% kan van wat mogelijk is met een tractor, kan dan weer de overige 30% niet. Dat zal altijd als nadeel ervaren worden. Een tractor als werktuigdrager is onvervangbaar én interessant op vlak van brandstofverbruik!

Bedrijfsbeheer

Naar welke landen exporteert Vandaele?

JDB: Wij exporteren naar alle Europese landen.

BB: Nederland wordt net als België benaderd met een eigen dealernetwerk met dezelfde voorwaarden, of dit nu een Belg of een Nederlander is. Voor de andere landen wordt er gewerkt met 1 centrale invoerder.

We hebben geen gemakkelijke jaren achter de rug omwille van de gezondheidscrisis, gevolgd door Russische agressie, stijgende energieprijzen, moeilijke beschikbaarheid van onderdelen. In welke mate is Vandaele hierdoor beïnvloed? En zijn er lessen uit getrokken?

JDB: Wij hebben sowieso altijd al zwaar geïnvesteerd in eigen voorraden en in het op stock hebben liggen van ruwe materialen. Tijdens of in de nasleep van de coronacrisis hebben we het ook even lastig gehad om halfgeleiders in te kopen, maar daar had iedere fabrikant het moeilijk mee.

BB: Jo heeft eigenlijk een goede zet gedaan door destijds tijdig de piste van hoge eigen voorraden in te slaan.

Welke uitdagingen ondervindt Vandaele momenteel?

JDB: Dat het de Belgische ondernemer door de overheid zeer moeilijk wordt gemaakt. Wij worden zwaar belast (hoogste loonlasten, regelgeving…) en krijgen van hen uit maar weinig respect terug voor onze lokale Belgische maakindustrie. Jaren terug heb ik op een beurs Yves Leterme, destijds premier, ontmoet. Die vroeg mij letterlijk ‘is het nog wel verantwoord om dit te produceren in België?’. Toch niet te begrijpen zo’n reactie…

Toekomst

Hoe ziet de toekomst van Vandaele eruit qua producten en bedrijfsvoering?

JDB: Het is onze blijvende taak om het eigen aanbod te evalueren en te laten vernieuwen en om het verder te ontwikkelen. Er is geen concreet plan om nieuwe merken in te voeren. Moest dit het geval zijn, dan ga ik enkel nog in zee met familiebedrijven, niet met grote multinationals. Hun handelswijze, met het agressief indringen van de markt en dealers forceren en aan zich binden, is niet mijn stijl.

BB: Praktisch gezien is de locatie in Oostrozebeke volgebouwd. Uitbreiding (op eigen terrein) is hier niet aan de orde. Bij Vandaco SA in Ciney is die mogelijkheid er nog wel. Het eigen machinepark wordt vernieuwd volgens nood.

JDB: Wat de toekomst betreft, ben ik voorzichtig. De gestegen kosten van de laatste jaren zijn niet altijd doorgerekend. Het is nu alert zijn en met beide voeten op de grond staan. Dat hoor ik ook bij onze klanten. Ik ben zeker positief ingesteld, maar kijk goed naar de cijfers.

Tim Decoster