Vlaamse regering erkent 9 Vlaamse Parken
De Vlaamse regering heeft op 13 oktober 9 Vlaamse Parken erkend: 4 Nationale Parken (Bosland, Brabantse Wouden, Hoge Kempen en Scheldevallei) en 5 Landschapsparken (Grenzeloos Bocageland, Haspengouw, Maasvallei, Vlaamse Ardennen en Zwinstreek). Bosland krijgt een erkenning onder opschortende voorwaarde. Taxandria wordt voorlopig geen park.
Tegen de erkenning als Nationaal en Landschapspark was er verzet van onder meer Boerenbond. Zij vrezen dat zo’n erkenning ten koste zal gaan van het landbouwareaal in het parkgebied en dat er met de erkenning bijkomende voorwaarden zullen komen om aan landbouw te kunnen doen. Boerenbond en ABS zijn net als werkgeversorganisaties Voka, Unizo en VKW en cd&v bezorgd over de impact van de erkenning als Nationale Park en Landschapspark.
Veel bezorgdheid
“In het parkendecreet staat in een specifiek artikel dat er geen rechtsgevolgen en beperkingen gelden voor industrie en landbouw wanneer een gebied als park erkend wordt. Het zal zelfs de economische motor van vele streken versterken, ook voor landbouwers in de korte keten. Op het terrein heeft een erkenning als park geen rechtsgevolgen. Zowel de eigendomssituatie als de bestemming van de gronden wijzigt niet”, verkondigde minister Zuhal Demir eerder.
“Het is makkelijk om te stellen dat er ‘van bovenaf’ geen extra verplichtingen worden opgelegd door het parkendecreet, zoals meermaals bevestigd door de verantwoordelijke ministers. Maar het statuut zal wellicht ook informeel en indirect impact hebben van onderuit. Zo zal de druk op ruimte voor bedrijvigheid en landbouw nog groter worden dan vandaag of zullen de weinige mogelijkheden tot ontwikkeling verder gehypothekeerd worden”, aldus Ruben Lemmens, gedelegeerd bestuurder van VKW Limburg.
“Het ontwerp van Parkendecreet geeft onvoldoende garanties dat de erkenning van nationaal park op lange termijn geen gevolgen zal hebben. Het is niet uitgesloten dat toekomstige Vlaamse regelgeving of interpretaties in de rechtspraak voor bijkomende beperkingen of verplichting zal zorgen”, stelde Boerenbond eerder.
“Twee extra parken bovenop het regeerakkoord: wie vindt het uit? De Vlaamse regering toont alweer dat de toekomst van de landbouw minder belangrijk is dan politieke communicatie. Jonge boeren zijn opnieuw de dupe. Maar dat zal de Vlaamse regering worst wezen. Bedroevend", zegt voorzitter Bram Van Hecke van Groene Kring.
Nationaal Park
In een Nationaal Park ligt de nadruk op natuur, biodiversiteit en internationale uitstraling. Door de erkenning wil de Vlaamse regering in een dichtbevolkt Vlaanderen enkele grote en robuuste natuurgehelen creëren.
“De erkenning van de 4 Nationale Parken in Vlaanderen is een startpunt, want nagenoeg alle kandidaten moeten nog heel wat inspanningen leveren. Maar de erkenning zal de samenwerking versterken en deze parken ook de middelen bieden om hun unieke natuur verder te ontwikkelen”, aldus Vlaams minister van Omgeving en Toerisme Zuhal Demir (N-VA).
In een Landschapspark ligt het accent op de diverse functies van het gebied en de eeuwenlange wisselwerking tussen mens en natuur. “Zo speelt erfgoed ook een zeer belangrijke rol in deze parken. Ze zorgen voor herkenbare bakens die laten zien waar we vandaan komen, wie we zijn en welke ontwikkeling we doormaken. Zo zijn erfgoed, maar ook natuur, landbouw en toerisme ook met elkaar verbonden in de Vlaamse parken” zegt Vlaams minister van Onroerend Erfgoed Matthias Diependaele (N-VA).
23 kandidaten
In april 2021 lanceerden de Vlaamse ministers Demir en Diependaele een oproep voor kandidaat-Nationale Parken Vlaanderen en -Landschapsparken. Oorspronkelijk dongen 10 kandidaten mee naar erkenning als Nationaal Park en 13 naar erkenning als Landschapspark. Na een beoordeling door 2 onafhankelijke commissies gingen 6 kandidaat-Nationale Parken en 7 kandidaat-Landschapsparken door naar de volgende ronde. Zij werden begeleid in de opmaak van een masterplan en een operationeel plan. Uiteindelijk dienden 5 kandidaten een aanvraag voor een erkenning als Nationaal Park in, en 6 kandidaten voor een erkenning als Landschapspark.
Na advies van de commissies van experten voor Nationale Parken en Landschapsparken heeft de Vlaamse regering beslist 9 kandidaten te erkennen. De erkende parken kunnen nu hun masterplannen realiseren. Ze krijgen daarvoor steun. Voor Landschapsparken is dat 489.000 euro per jaar, voor Nationale Parken is dat 608.000 euro per jaar. Daarnaast is er een stevig investeringsbudget voor alle parken de komende jaren.
Het Agentschap voor Natuur en Bos, de Vlaamse Landmaatschappij, Toerisme Vlaanderen, het Departement Omgeving en het Agentschap Onroerend Erfgoed coördineren het Vlaams Parkenbeleid.
Taxandria in vervolgtraject
De Vlaamse regering oordeelde dat de kandidatuur van Taxandria bijzonder waardevol is, maar ook dat een definitieve erkenning te vroeg komt. Daarmee volgt ze de jury. Taxandria wordt in de toekomst evenwel verder ondersteund en begeleid. Zo krijgt de gebiedscoalitie 139.000 euro per jaar werkingskrediet.
“De gebiedscoalitie heeft haar nek zo ver uitgestoken dat we hen zeker niet laten vallen, integendeel. We gaan er samen met hen voor zorgen dat ze klaar zijn voor een volgende erkenningsronde als Vlaams Park”, aldus Demir.
De ondersteuning vanuit Vlaanderen geeft de gebiedscoalities de kans om aan de slag te gaan met de aanbevelingen van de commissie.
Ook over Bosland had de jury een voorbehoud, maar het lijstje aan werkpunten was bij Bosland beperkt. De erkenning van Bosland gebeurt dan ook als enige park voorwaardelijk onder de opschortende voorwaarde dat ze binnen het jaar tegemoet komen aan die 2 punten.
