Mestbank geeft bijna 5.000 boetes per jaar
Het aantal boetes door de Mestbank steeg in 4 jaar tijd, van 2019 tot 2022, van 2.840 naar bijna 5.000. Dat is een zeer hoog aantal, aangezien het totaal aantal beroepsmatige landbouwers afgerond 20.000 bedraagt. Het totale boetebedrag steeg in dezelfde periode van 3,7 naar 5,8 miljoen euro.
Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) geeft in haar antwoord op een schriftelijke vraag van parlementslid Stefaan Sintobin (Vlaams Belang) een aantal verklaringen voor de spectaculaire stijging van het aantal boetes aan landbouwers door de Mestbank, zoals veranderingen in de reglementering en het uitvoeren van meer gerichte controles.
Boeren voelen zich geviseerd
“Steeds meer landbouwers geven aan dat ze zich geviseerd voelen door de Vlaamse regering en overheid en door de verschillende instanties en agentschappen zoals het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) of de Vlaamse Landmaatschappij (VLM)”, zegt Sintobin.
“De landbouwers vrezen dat door het in overvloed en extra streng controleren van alle zaken door de overheid, het tot meer boetes en zelfs verplichte sluitingen zal komen, ongeacht de reden en ernst van eventuele overtredingen”, stelt Sintobin.
Aan het aantal medewerkers van de dienst Handhaving van de Mestbank ligt het volgens Demir niet. De dienst is met 39 medewerkers de jongste jaren min of meer gelijk gebleven.
Terreincontroles leiden tot hoger boetebedrag
“Voor inbreuken tegen de mestwetgeving kan de Mestbank verschillende administratieve boetes opleggen. Van de opgelegde boetes werden er in 2019-2021 ongeveer 90 tot 95% opgelegd na een administratief controleproces. De boetes die opgelegd worden na een terreincontrole of een bedrijfsdoorlichting vertegenwoordigen ongeveer 5 tot 10% van het totale aantal boetes, maar wel steeds een veel groter aandeel (23 tot 61%) van het totaal opgelegde boetebedrag. Als overtredingen worden vastgesteld, wordt proportioneel gesanctioneerd, waarbij het gevolg in verhouding staat tot de vaststelling en de zwaarte van de inbreuk en eventuele recidive”, duidt minister Demir.
Meer afzonderlijke boetes
De stijging in aantal boetes aangifteverzuim na 2019 is volgens Demir te verklaren doordat er vanaf MAP 6 een afzonderlijke boete wordt opgelegd voor de Mestbankaangifte en voor de verzamelaanvraag, waar men hiervoor tot MAP 5 slechts 1 boete kreeg als men 1 van de 2 of beide niet of te laat deed. Wie binnen de maand alsnog de aangifte indient, krijgt een automatische vermindering van de boete tot 50 euro (in plaats van 250 euro).
Meer gerichte controles
De sterke toename in het boetebedrag van de ‘overige’ boetes in 2021 en 2022 heeft volgens minister Demir onder meer te maken met enkele zeer hoge boetes na een bedrijfsdoorlichting bij mestverwerkingsinstallaties. “De stijging in 2022 van het aantal boetes is het gevolg van meer gerichte controles door de Mestbank (bijvoorbeeld bemesting op 2 GVE-percelen (grootvee-eenheden), overbemesting op derogatiepercelen) en bijkomende verplichtingen uit MAP 6 die intussen geïmplementeerd werden, zoals de debietmeterplicht bij mestverwerkingsinstallaties en het verplichte gebruik van de AGR-GPS-app bij burenregelingen).
Naast de administratieve boetes voorziet het Mestdecreet ook in een aantal strafbepalingen voor wie de mestwetgeving niet naleeft. Ook in het Milieuhandhavingsdecreet zijn een aantal vaststellingen opgenomen waarvoor een strafbepaling kan worden opgelegd. Als dergelijke, heel ernstige overtredingen worden vastgesteld, wordt een proces-verbaal opgesteld en bezorgd aan het parket.”
Logisch en rechtvaardig
“De sanctionering van bedrijven die in overtreding zijn, is een logisch en rechtvaardig sluitstuk van het mestbeleid, al is het maar om landbouwers en bedrijfsleiders die zich wel aan de regels houden, te beschermen tegen oneerlijke concurrentie van wie de wet niet respecteert”, besluit minister Demir.
