De aanvoer van de Belgische tuinbouwveilingen heeft in 2019 982 miljoen euro omgezet op de verse groente- en fruitmarkt en nog eens 100 miljoen euro in de diepvriessector. Samen betekent dit dus een record van ruim 1 miljard. Het is volgens de vereniging van de veilingen, de VBT, extra knap omdat de markt zeer competitief was. Wat 2020 betreft, is het onzekerheid troef, aldus algemeen secretaris Luc Vanoirbeek.
Op de versmarkt werd het grootste deel van de omzet, bijna 660 miljoen, gerealiseerd met groente. Er werd zowel meer omzet gerealiseerd met groente als met fruit. Er werd zowel een groter volume groente als fruit aangevoerd.
De omzet van zowel groente als fruit steeg, maar de omzet van groente steeg wel het meest. De omzet van prei steeg met 25%. Opvallend is dat 17 miljoen kg meer tomaten werden aangevoerd dan een jaar eerder. Daarmee is het volume na enkele mindere jaren terug op het topniveau van 2015. De prijs voor tomaten lag ook iets hoger.
De omzet van trostomaten en losse tomaten steeg met respectievelijk 18% en 12% tot in totaal 170 miljoen euro. Het is daarmee in euro’s de belangrijkste productcategorie van de veilingen, nog voor de aardbeien.
De omzet van komkommers daalde daarentegen met 16%. Het volume bleef quasi gelijk, maar de prijs per komkommer daalde van 34 naar 29 cent. Voor andere groenten bleef de omzet quasi gelijk.
Fruitmarkt
Wat fruit betreft, is het beeld zeer divers. De extreem hete en droge zomer van 2018 had destijds de kwaliteit van de peren verminderd, waardoor de omzet in 2018/19 met 11% daalde tot 80 miljoen euro. De appelaanvoer nam met 49% toe tot 147.000 ton, maar de prijzen daalden ook door Europese overproductie van 37 naar 31 cent per kg. De appelomzet van de veilingen klokte uiteindelijk af op 45,6 miljoen euro.
De aardbeienaanvoer nam 5% toe, terwijl prijzen licht daalden. Met 156 miljoen euro zijn aardbeien na tomaten voor de veilingen de belangrijkste categorie qua omzet.
Veilingen
De verhoudingen tussen de veilingen bleven ongeveer dezelfde. De coöperatie voor de industriegroenten, Ingro, realiseerde dit jaar voor het eerst een aanvoer boven de 100 miljoen euro en klokte af op exact 100,9 miljoen euro. BelOrta bleef met een jaaromzet van 436 miljoen euro verreweg het grootst. Coöperatie Hoogstraten en REO Veiling volgen met omzetten van respectievelijk 237 en 208 miljoen.
De Waalse aardbeienveiling Criée de Wépion is met een omzet van minder dan 1 miljoen euro het kleinste lid van VBT.
Vooruitblik 2020
Het is al met al volgens algemeen secretaris Luc Vanoirbeek voor de producentenorganisaties een jaar om fier op te zijn. Maar stilzitten is geen optie “Samenwerking staat centraal. Daarom zetten we collectieve acties op poten. We vragen ons voortdurend af: hoe gaan we samen zo efficiënt mogelijk vooruit?” De resultaten voor 2020 laten zich door de coronacrisis moeilijk voorspellen, aldus Vanoirbeek. Tot nu toe is het seizoen grosso modo vrij gewoon te noemen, met natuurlijk schommelingen binnen productgroepen. “Maar de coronacrisis is onvoorspelbaar en het jaar duurt nog lang. We houden onze adem in.”
Wat gaat er gebeuren met export bijvoorbeeld? Bij groente blijft alles binnen Europa, wat fruit betreft het overgrote deel. “Op zich is de afhankelijkheid van de Europese markt positief, want met green lanes en zo is de handel binnen de EU gegarandeerd. Maar waakzaamheid is geboden want de crisis heeft ons geleerd dat zaken die we als verworvenheid zagen, toch niet verworven bleken. De grenzen gingen opeens dicht, waar we dachten dat dit niet denkbaar was. Gelukkig reageerde de Europese Commissie snel, en goed.”
De heropening van de horeca is een ander vraagstuk. Volgens Vanoirbeek wordt in een gewoon jaar 9% van de omzet gerealiseerd in hotels, restaurants etc. In de crisis bleek de verloren afzet gecompenseerd te worden door extra afzet via de supermarkt. De prijzen die telers krijgen voor afzet via horeca of supermarkten zijn zo goed als gelijk, aldus Vanoirbeek. “Iedereen koopt via dezelfde veilingen. De coöperatieve veilingen zijn trouwens een prachtig voorbeeld van korte keten. Korte keten is veel meer dan alleen boeren die op het erf verkopen. Het zijn ook telers die hun product bij ons op de veiling aanbieden.”
