Bij de productie en verwerking van de bladgroenten witloof, radicchio en andijvie en de industriële verwerking van cichorei voor de productie van inuline ontstaan er heel wat reststromen. Binnen het nieuwe project CichOpt willen Europese partners die reststromen opwaarderen tot ingrediënten van voeding en drankjes, cosmetica en biomaterialen.
Via veredeling, selectie en productie kan het project nieuwe opportuniteiten bieden aan producenten van witloof, andijvie en radicchio. - LBL
Witloof, andijvie en radicchio, allemaal behorend tot het Cichorium genus, zijn geen grote ‘cash crops’ in Europa, maar in sommige regio’s zijn ze van groot economisch belang. De reststromen uit die regionale productie zijn omvangrijk, en voor een deel vinden ze een bestemming. ILVO-onderzoeker Bart Van Droogenbroeck:“Geforceerde witloofwortels gaan naar veevoeding, andere restromen zoals snijresten van radicchio en andijvie gaan naar vergisting, bio-energie of compostering.” In het algemeen, echter, worden de reststromen nog onderbenut en moeten er nieuwe toepassingen gevonden worden. Dat kan bijvoorbeeld in ‘food & farma’ sectoren, waarbij een internationaal project werd opgestart: CichOpt, dat ‘Optimaal gebruik en valorisatie van biomassastromen van Cichorium’ betekent.
ILVO coördineert het project, en zal samen met Inagro en de Nationale Proeftuin voor Witloof het veldproefgedeelte, de communicatie en de verwerking tot voeding en drank op zich nemen. Het moleculaire werk zit dan weer bij Wageningen Plant Research.
In voeding, drank en biomaterialen
De projectpartners werken aan een cascadesysteem voor bioraffinage, aan de hand van geselecteerde biogebaseerde toepassingen. Doelcomponenten zijn voedingsvezels, vrije suikers, sesquiterpeenlactonen en polyfenolen. Hun aanwezigheid wordt onderzocht in de verschillende Cichorium gewassen en in de reststromen en bijproducten die ontstaan bij de verwerking. Deze doelcomponenten zullen getest worden als ingrediënten van voeding en drankjes. Van Droogenbroeck: “Veel voedingsbedrijven zoeken naar manieren van vezelverrijking, daarnaast zijn sesquiterpeenlactonen en polyfenolen bioactieve componenten die bijvoorbeeld het DNA beschermen tegen oxidatie.” Daarnaast zal ook het gebruik als bouwsteen in de productie biomaterialen in verpakkingen, flessen en kledij worden bekeken. “Bijvoorbeeld: van de vrije suikers kan HMF gemaakt worden, dat een grondstof is voor de productie van bioplastic.”
Naar ‘soorten op maat’
Het onderzoek omvat tevens een moleculaire analyse, die waardevolle informatie zal opleveren voor de ontwikkeling van een langetermijnstrategie voor de Cichorium-soorten. Zo kunnen nieuwe doelstellingen worden geformuleerd voor veredeling naar ‘soorten op maat’. Dat kunnen soorten zijn met een specifieke smaak, maar ook soorten met een hoog gehalte van een bepaalde doelcomponent. “ILVO werkt ook al jaren samen met Cosucra rond cichoreiveredeling voor de andere gewassen om naar smaak te kijken.”
Via veredeling, selectie en productie kan het project nieuwe opportuniteiten bieden aan producenten van witloof, andijvie en radicchio. Zo kan er bijvoorbeeld ingespeeld worden op de effecten van klimaatverandering, en kan er gediversifieerd worden in het aantal rassen met verschillende eigenschappen. Bovendien kunnen reststromen, die nu geld kosten aan de producent en verwerker, omgevormd worden tot producten die extra opbrengsten genereren.
In het project richt men zich dan ook op twee doelgroepen: de Vlaamse witloof- en cichoreitelers (zo’n 460 familiale bedrijven) en KMO-bedrijven in de proces-, ingrediënten-, voedings- en drankenindustrie.
