De ‘Monitor duurzame voedselkeuzes’ brengt het duurzame aankoopgedrag van de consument in kaart. Dit onderzoek geeft het beleid en de Vlaamse agrovoedingsketen inzicht in de duurzame voedselkeuzes van de Vlaming. Dit is de tweede editie, die werd uitgevoerd als bijdrage aan het Landbouwrapport 2018 - Uitdagingen voor de Vlaamse land- en tuinbouw.
De onderzoekers verzamelden data over de consumptie (aankoop) van voedselproducten die door de consument op een of meer aspecten als duurzaam herkend worden. Duurzaam voedsel definiëren ze als voedsel waarbij tijdens de productie en verwerking meer rekening is gehouden met milieu, dierenwelzijn en/of sociale aspecten dan wettelijk verplicht is. De data zijn afkomstig van GfK Belgium, verzameld in opdracht van VLAM, of van de organisaties die duurzaamheidslabels beheren.
Hoewel het marktaandeel klein blijft, zet de toenemende vraag naar bio zich voort in 2016 en 2017. Daarnaast stellen de onderzoekers vast dat scharreleieren verder groeien als de standaard in de eierverkoop, vrije-uitloopeieren volgen op de tweede plaats. Ook de consumptie van duurzame vis groeide fors verder in 2016 en 2017, met meer dan een verdubbeling in twee jaar tijd. De bestedingen aan biologisch vlees stijgen lichtjes, maar het marktaandeel blijft zeer klein. In 2017 was er voor het eerst opnieuw een toename merkbaar in de rechtstreekse verkoop (hoeveverkoop en boerenmarkten) door landbouwers.
Naast een positieve evolutie in aankoopgedrag van duurzaam voedsel, blijkt uit het onderzoek dat er een gelijkaardige evolutie merkbaar is inzake attitudes. De Vlaamse consument/burger wordt duurzamer en wil hier ook naar handelen. Tegelijk blijft er een kloof tussen attitude en gedrag, tussen wat de burger wenselijk vindt en de keuze die de consument uiteindelijk maakt. Een belangrijke drempel blijkt de hoge kostprijs en de beperkte beschikbaarheid in de winkel.
Volgens de onderzoekers is het dus belangrijk dat de consument in de toekomst beter geïnformeerd wordt over de eigenlijke kostprijs van duurzame productie. Daarnaast zullen retail en productie moeten inspelen op de vraag van de consument om meer duurzame voeding aan te bieden. Veranderende consumptiepatronen bieden namelijk zowel kansen aan de retail als aan producenten om hun duurzaamheidsinspanningen meer te valoriseren. Samenwerking en interactie tussen de verschillende actoren is dus noodzakelijk, want dit kan leiden tot het beoogde eindresultaat: een duurzamere voedselproductie en -consumptie.
Het volledige rapport kan je terugvinden op de website van het Departement Landbouw & Visserij (www.lv.vlaanderen.be) in de rubriek Voorlichting & Info - Publicaties & Cijfers.
