Fundamentele herziening van Nederlandse stikstofwet

De Nederlandse minister van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur Femke Wiersma van regeringspartij BoerBurgerBeweging (BBB) heeft op 14 februari een flinke koerswijziging in het Nederlandse stikstofbeleid aangekondigd.

Veel hogere ondergrens

Wiersma wil in Nederland de rekenkundige ondergrens naar 1 mol zetten en kijken hoe de Kritische Depositiewaarde (KDW) uit de wet kan. Daar bovenop start ze de voorbereidingen voor een nieuwe stikstofwet om Nederland uit de stikstofimpasse te halen. Dat moet boeren en bedrijven de ruimte geven om te ondernemen. “Dit is de reden dat BBB in het kabinet gestapt is. Mede de reden waarom BBB is opgericht. Hoop gloort voor perspectief voor boeren, bouwers en vooral de PAS-melders die al zo lang klem zitten door de wurgende wetgeving”, stelt Wiersma.

Een PAS-melder is een bedrijf of ondernemer die onder de Programmatische Aanpak Stikstof van de Nederlandse regering kon volstaan met een melding van de berekende stikstofbelasting op kwetsbare natuur. Ondernemers met PAS-meldingen moesten tijdens dat programma geen vergunning aanvragen omdat ze weinig stikstofneerslag veroorzaakten. Door de uitspraak van de Nederlandse Raad van State werden deze bedrijven opeens wel vergunningsplichtig.

Realistisch en werkbaar

De focus moet volgens Wiersma verschuiven van rigide rekenmodellen naar realistische, werkbare oplossingen. “De vergunningplicht voor minimale stikstofbijdragen moet verdwijnen. Hierdoor moet er voor worden gezorgd dat woningbouwprojecten en economische ontwikkelingen die jarenlang vastzaten, weer door kunnen gaan”, zegt Wiersma.

Volgens partijleidster Caroline van der Plas van BBB is dit een eerste, cruciale stap naar een volledige systeemwijziging: “Vanaf het begin hebben wij gezegd: niet stikstof is het probleem, maar de wetgeving. Die zet boeren, bouwers en ondernemers namelijk klem. Die fout moet nu eindelijk worden rechtgezet. Dit is nog niet de eindstreep, maar wel de eerste en belangrijkste stap naar werkbaar stikstofbeleid.”

PAS-melders

Met het 200 keer verhogen van de rekenkundige grens van 0,005 naar 1 mol zal volgens Wiersma één van de grootste obstakels van de vergunningverlening verdwijnen. Dit zal er toe moeten leiden dat een substantieel deel van de PAS-melders hun natuurvergunning terugkrijgt.

“PAS-melders zitten al jaren in een gruwelijke onzekerheid. Duizenden boeren met een natuurvergunning werden in 2019 door een uitspraak van de Raad van State in één klap illegaal verklaard, terwijl zij al die tijd netjes hadden gedaan wat de overheid van hen had gevraagd. Vervolgens zijn zij jarenlang blootgesteld aan rechtszaken. Eerlijke, hardwerkende ondernemers werden in de beeldvorming neergezet als natuurvernietigers en milieuvervuilers en ze werden zelfs geconfronteerd met enorme boetes. Dit heeft gezorgd voor onnoemelijk veel leed bij duizenden boerengezinnen. BBB heeft beloofd om PAS-melders te helpen en dat moment lijkt nu aangebroken”, zegt van der Plas.

Scheiding NOx en NH3

Het Nederlandse kabinet, waar BBB deel van uitmaakt, zal bekijken of NOx (stikstofuitstoot uit verkeer, luchtvaart en industrie) en NH3 (ammoniak uit vee) gescheiden kan worden in de vergunningverlening. Dat is een langgekoesterde wens van BBB. Nu kunnen bedrijven een vergunning krijgen voor uitstoot van NOx, door ammoniakrechten te verkrijgen via de uitkoop van boeren. Dit is volgens de BBB onrechtvaardig omdat ammoniak iets anders is dan NOx.

Wachten

“Ik weet dat boeren en burgers het gevoel hadden dat ze met dit kabinet lang moesten wachten op licht aan het einde van de tunnel. Er is achter de schermen echter maanden keihard gewerkt om op dit punt te komen. En laten we wel wezen: minister Wiersma probeert nu iets wat jarenlang krom was, zo snel mogelijk recht te zetten. In al die jaren is nog geen enkele minister dit gelukt”, stelt van der Plas.

Woningbouw

Door in Nederland de rekenkundige ondergrens te verhogen naar 1 mol kunnen behalve de PAS-melders ook woningbouwprojecten weer van start. Ook kunnen bedrijven weer ontwikkelen, kunnen projecten als wegenbouw en dijkversterking weer mogelijk worden gemaakt en kunnen initiatieven voor verduurzaming zonder onnodige vertraging worden uitgevoerd. “Nederland zit al jaren muurvast door regels die we zelf bovenop Europese regels hebben geplakt. Ik ben blij dat de Ministeriële Commissie Economie en Natuurherstel nu ook gaat kijken naar hoe die nationale regels kunnen worden aangepast en hoe Europese regelgeving kan worden gewijzigd. Ook wordt eindelijk breder gekeken naar manieren om de natuur te herstellen, waar dat nodig is en verdwijnt de focus op stikstof. Dit is pure winst voor boeren, bedrijven en woningzoekenden”, zegt van der Plas.

FVDL