Kersvers eurocommissaris bezoekt landbouwbedrijf
Christophe Hansen startte op 1 december als nieuwe Eurocommissaris voor Landbouw. Amper 2 dagen later bezocht hij al het eerste landbouwbedrijf in ons land, namelijk het akkerbouwbedrijf van de familie Magnus in Merchtem (Brussegem), gelegen op een boogscheut van Brussel.
De Eurocommissaris is zelf een boerenzoon uit het Groothertogdom Luxemburg en heeft vooral kennis binnen het veehouderijgebeuren. Bij zijn aantreden wou hij zijn kennis verbreden en zeker zijn visie verruimen in sectoren waar hij weinig van kent. Een rondleiding op het bedrijf van de familie Magnus betekende een verrijking voor hem en het was het ideale moment om te voelen wat er in de landbouwpraktijk leeft.
In Merchtem werd Eurocommissaris Hansen verwelkomd door vader Johan en zoon Sam Magnus. Ook Vlaams minister van Landbouw en Omgeving Jo Brouns, was aanwezig, net als Lode Ceyssens voorzitter van Boerenbond.
Familiebedrijf met specialisatie in niche
Bij aanvang situeerde Sam Magnus het bedrijf, een familieonderneming dat zich toelegt op akkerbouwteelten en dat zich specialiseerde richting niches: witloof en meer bepaald miniwitloof. Sinds enkele jaren telen ze ook zoete aardappelen. Dagelijks wordt er, naargelang de bestellingen die er zijn, witloof gesorteerd, gekuist, verpakt en verzonden naar supermarkten.
De laatste jaren werd er niet enkel op miniwitloof ingezet, maar ook op agro-ecologie of ook wel regeneratieve landbouw genoemd. “Noem het zoals je wil, ik geloof al na enkele jaren in de voordelen die deze manier van werken biedt. Jaar na jaar zetten we er meer op in”, aldus de pientere Sam. “Voor ons is het begonnen door meer compost en stalmest te gebruiken op onze akkers. Hierna ben ik steeds minder gaan ploegen en steeds meer volgens niet-kerende bodembewerkingstechnieken beginnen werken. Momenteel wordt nog maar 4% van het areaal geploegd en dan gaat het vaak om velden in seizoenspacht die zo bewerkt worden. Ik probeer steeds de bodem bedekt te houden en groenbedekkers uit te zaaien.”
De toehoorders luisterden ondertussen geboeid toen Sam uitlegde dat het leven in de bodem voor hem een sleutelelement is. Hij gaf ook aan veel met bioboeren te spreken om van hen te leren. Onafhankelijk teeltadvies krijgen en advies met betrekking tot bodemgebruik wordt wel als moeilijk punt ervaren en werd dan ook zo gecommuniceerd aan de Eurocommissaris.
“Sterkere bodems zorgen ervoor dat we als landbouwer minder afhankelijk zijn van inputs zoals kunstmest”, gaf Sam aan. Hij erkent dat werken aan de bodem geld kost en bemerkt ook al enkele misstappen gedaan te hebben in dit verhaal. Toch is het volgens hem de weg die in de toekomst gevolgd moet worden. In extreem droge of natte jaren ziet hij nu al het verschil tussen zijn percelen en velden die in seizoenspacht gebruikt worden. Erkend wordt dat ze ook landbouwers zien die het heel goed doen door wel te ploegen. Momenteel gelooft Sam sterk in zijn eigen visie.
Tabula rasa gewenst
Christophe Hansen wou van de familie Magnus weten wat hij als Eurocommissaris voor Landbouw beter kan doen voor de sector dan zijn voorgangers. Een stevig antwoord weerklonk: “Eigenlijk zou er tabula rasa gemaakt moeten worden en opnieuw gestart moeten worden. Als landbouwer lopen we veel tegen overheidsregels aan, het lijkt een maatschappij geworden waarbij we constant ‘checkboxen’ afvinken. Klopt het op papier, dan lijk je goed te boeren”, meende Sam.
Hij legde aan de Eurocommissaris uit dat boerderijen gebouwd zijn op regels uit het verleden en dat op deze basis ook geïnvesteerd en gefinancierd is. “Maar we verdrinken in regels en verliezen er landbouwbedrijven door.” Hij verwees in dit kader naar het PAS en het stikstofdossier. “Ik denk dat we de komende 5 jaar gaan vechten met een leger advocaten, die van de landbouwers tegen die van de groenen, zonder dat het om de essentie gaat.”
Boerenbond-voorzitter Lode Ceyssens pikte hier op in door te stellen dat een veelheid aan overheidsregels boeren verhindert om duurzamer te werken. Hij verwees naar het kwijtspelen van derogatie op grasland. “Er kan hierdoor minder eigen mest aangewend worden, minder eigen eiwitproductie, maar wel meer kunstmestgebruik met een slechtere impact op het klimaat. De circulariteit op bedrijven wordt tegengewerkt door overheidsregels.”
Sam Magnus stelde dat hij nood heeft aan een sterke langetermijnvisie vanuit Europa. Verder vroeg hij een Europa dat achterpoortjes sluit en dat de eigen landbouw beschermt. Hij stelde het heel cru: “Wil Europa minder fytogebruik, prima voor mij, we vinden wel een oplossing. Maar dat Europa dan ook zo netjes is om de deuren gesloten te houden voor producten uit landen waar ze wel die fytomiddelen mogen aanwenden. Er moet met gelijke wapens gestreden worden!”
Water, energie en personeel
Eurocommissaris Hansen vroeg ook naar de onderwerpen water en energie op het bedrijf van de familie Magnus. Daar gaf de jonge bedrijfsleider aan met een project bezig te zijn, samen met de industrie om vrijgekomen water bij hen op te vangen en terug aan te wenden op het bedrijf. Zwaar investeren in grootschalige eigen wateropvang vinden ze momenteel te riskant in het licht van de PFAS-problematiek. “Stel dat dit via de industrie bij ons komt en dat het teruggevonden wordt in ons waterbassin, wie gaat die kosten betalen…”, klonk het nuchter.
Wat energie betreft, liggen de daken van de bedrijfsloodsen vol zonnepanelen. Toch is dit niet de zaligmakende oplossing voor het bedrijf van de familie Magnus. De grootste energievraag, namelijk voor het inkoelen van de witloofwortelen, situeert zich in de maanden december, januari en februari. Net dan brengen zonnepanelen minder op.
Het laatste onderwerp dat tijdens het bedrijfsbezoek aangesneden werd, was werkgelegenheid. Sam Magnus erkent dat dit een probleem wordt in de toekomst voor meerdere functies. “Dit zowel voor het klassieke handwerk, maar ook voor handen die machines kunnen besturen of hoofden die kunnen denken. We hebben het geluk om dicht bij Brussel te zitten, op zo’n 20 minuten rijden. Dat is een voordeel om seizoensarbeiders te vinden. Er zijn immers dagen dat we maar 2 man personeel extra nodig hebben, en dan zijn er dagen dat we het met 25 man extra nog niet redden. Inzetten op meer dan 1 bedrijfstaak biedt hier een voordeel. Zo kunnen we flexibeler personeel inzetten waar het nodig is.”
Tot slot werd gewezen op de grote diversiteit aan landbouwbedrijven in Vlaanderen. “Deze diversiteit, misschien wel uniek in Europa, heeft andere regels nodig dan de ‘one-size-fits-all’-aanpak van nu. Eurocommissaris Hansen besloot het bezoek met de opmerking dat hij alvast veel heeft bijgeleerd.
