Verbod gevraagd op PFAS-houdende gewasbeschermingsmiddelen
Recente metingen tonen aan dat de concentraties van trifluorazijnzuur (TFA), een hardnekkige PFAS, in Vlaanderen erg hoog zijn. Voor PAN Europe, Bond Beter Leefmilieu, Velt en Natuurpunt lijkt een verbod op het gebruik van PFAS-houdende gewasbeschermingsmiddelen onvermijdelijk.
Trifluorazijnzuur (TFA), een ‘forever chemical’ is een ultrakorte keten PFAS die accumuleert in grondwater en jarenlang niet gemonitord werd. Gewasbeschermingsmiddelen waar PFAS in zit, zijn één van de belangrijkste bronnen van TFA in grondwater, zeker in landelijke gebieden stellen de milieu-organisaties. Een uitfasering van dergelijke fytoproducten is volgens hen van belang om de drinkwatervoorraad te beschermen.
Herbicide in het vizier
Begin november vroegen 49 milieuorganisaties via brieven die naar de Europese Commissie en de milieuministers van de EU zijn gestuurd om een verbod op het veel gebruikte herbicide Flufenacet. Dat is een PFAS-middel waarvan de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA) concludeerde dat het ook een hormoonverstoorder is. Duitsland besloot al om het te verbieden.
Flufenacet wordt voornamelijk gebruikt voor de onkruidbestrijding in wintergranen, aardappelen en maïs. Deze actieve stof wordt in handelsmiddelen ook gecombineerd met de actieve stof diflufenican. Voor dergelijke producten gelden er ristricties die nauwlettend opgevolgd moeten worden.
Op Fytoweb.be lezen we dat op basis van de huidige kennis die er nu is, de veiligheidsmarge tussen de residugehaltes in de voeding en mogelijke effecten bij de consumenten voldoende groot is. Hier wordt nog bemerkt dat PFAS afkomstig van gewasbeschermingsmiddelen niet noodzakelijk dezelfde impact op het milieu of de gezondheid geeft als PFAS afkomstig van andere bronnen, gelet op de diverse groep van PFAS.
Brouns in het vizier
De Vlaamse milieu-organisaties hekelen in dit dossier ook de houding van minister van Omgeving Brouns. Die hanteert volgens hun berichtgeving een TFA-norm die maar liefst 7 keer zo hoog ligt als die in Wallonië en in Nederland. Deze vaststelling komt voort uit het feit dat het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen een regionale bevoegdheid is.
Minister Brouns geeft aan om op geen enkel moment met de volksgezondheid te willen spelen. Bij wijze van verdediging haalde hij aan dat er advies werd gevraagd aan wetenschappelijke instellingen zoals het VITO. “Tot nu toe heeft geen enkele studie gezondheidsschade bij de mens kunnen vaststellen”, argumenteert hij verder.
De minister erkent om te kijken naar de bron van TFA. “We moeten kijken naar gewasbeschermingsmiddelen en stoffen in koeling, in de landbouw en de industrie, om de vervuiling maximaal terug te dringen aan de bron.”
