Vraagtekens bij Europese landbouwbegroting
Voor Vlaams minister van Landbouw Jo Brouns (cd&v) is het lang nog niet helder wat de Europese Commissie van plan is met de toekomstige hervorming van de landbouwbegroting. 26 van de 27 lidstaten willen dat de landbouwsubsidies onafhankelijk blijven.
Het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) van de Europese Unie (EU) wordt periodiek herzien om in te spelen op nieuwe uitdagingen en prioriteiten. De huidige GLB-periode loopt tot eind 2027, wat betekent dat er al wordt nagedacht over de koers na 2027.
Onafhankelijke subsidies
Eva Ryde (N-VA) had het in de commissievergadering Landbouw op 6 november over het verzet van de Europese landbouwministers tegen de hervorming van de landbouwbegroting van de EU. Op één na (Roemenië) willen alle lidstaten dat landbouwsubsidies onafhankelijk blijven en dat ze niet gekoppeld worden aan andere doelstellingen. De ministers vrezen ervoor dat de landbouwbelangen mogelijk ondergeschikt raken aan andere hervormingen in de Europese Commissie, zoals het samenvoegen van het GLB met andere EU-programma’s tot één grote geldpot.
Minder bureaucratie
Volksvertegenwoordigster Ryde wees erop dat de Europese landbouwministers hebben opgeroepen tot vermindering van bureaucratie en versterking van de positie van boeren in de waardeketen. Door het ontbreken van de unanimiteit is het niet als officieel standpunt aangenomen door de raad, maar het blijft een conclusie van het Hongaarse voorzitterschap dat nu afloopt.
Eva Ryde vraagt zich af of de nieuwe voorgestelde subsidiedoelen vanuit de Europese Commissie geen opportuniteit voor Vlaanderen bieden om meer middelen binnen te halen voor de landbouw. Ze wilde van Jo Brouns ook graag vernemen hoe het zit met de SWOT-analyse (strenghts, weakness, opportunities, threats) waarvan sprake is met alle betrokken entiteiten om te komen tot een nieuw Vlaams Strategisch Plan voor na 2027.
Landbouwbudget onder druk
Vlaams landbouwminister Brouns weet van de vele geruchten over het idee dat de Commissie zou voorstellen om te werken met één nationaal plan over diverse Europese fondsen heen. De minister geeft toe dat dat in een sterk gefedereerd land als het onze heel wat kopzorgen veroorzaakt. Het is volgens hem geen geheim dat interfederale onderhandelingen minder evident zijn. Daarbij moet men coördineren met de federale overheid, die op zich een beperkte bevoegdheid heeft over Landbouw.
De vrees bestaat, zo bevestigt Brouns,dat in zo’n model het landbouwbudget onder druk zou kunnen komen en eventueel wordt ingezet voor andere doelen. Daarom is in het Vlaamse regeerakkoord duidelijk afgesproken dat voldoende budget voor het GLB cruciaal is bij de correcte vergoeding van onze land- en tuinbouwers. Dat moet dat duurzame landbouwmodel realiseerbaar maken.
Politiek afgestemd
Minister Brouns verduidelijkte dat het Belgisch standpunt in verband met het agendapunt over het GLB gezamenlijk werd voorbereid door de Waalse en Vlaamse administraties en nadien ook politiek werd afgestemd. Hij heeft erop toegezien dat het Vlaamse regeerakkoord daarin vertaald werd.
België heeft de tekst gesteund tijdens de landbouwraad en minister Brouns gaat akkoord met de grote lijnen van de tekst. De conclusies erkennen het strategische karakter van de landbouwsector voor de EU. Ze gaan ook in op het feit dat het toekomstige GLB na 2027 rekening moet houden met lokale en regionale karakteristieken. De aanbevelingen stellen dat er bijzondere aandacht nodig is voor landbouw in dichtbevolkte gebieden. Ze stipuleren dat de goede werking en bescherming van ecosystemen cruciaal is voor onze voedselzekerheid.
Geen wetgevende voorstellen
Minister Brouns stelt vast dat er vandaag de dag nog geen wetgevende voorstellen werden uitgebracht door de Europese Commissie en dat de Commissie zelfs nog niet is samengesteld. De voorstellen betreffende het GLB worden ten vroegste in de loop van volgend jaar verwacht.
Het lijkt de minister weinig nuttig om vandaag een grondige analyse te doen, om die volgend jaar te moeten herhalen. Er is eerst een kader nodig waarin men kan werken voor men kan starten met de voorbereiding van het toekomstige GLB en het Vlaams Strategisch Plan dat bij zo een GLB hoort.
Minister Brouns zegt dat met de voorzitterschapsconclusies – in de eerste helft van dit jaar was België voorzitter – gepoogd is om de Commissie te inspireren over de toekomst van de landbouw in Europa.
Ondertussen voert Vlaanderen onverminderd zijn monitoring- en evaluatieverplichtingen uit, conform de Europese verordeningen die van toepassing zijn op het Vlaamse GLB-Strategisch Plan 2023-2027.
