Dierenartsen, overgekwalificeerde koeriers
Professor Sarne De Vliegher stelt in onderstaand opiniestuk de uitholling van het beroep van dierenarts aan de kaart. Een dierenarts is toch veel meer dan pakjesleverancier...!?
Belgische schapenhouders, koeienboeren en dierenartsenzullen zich de zomer van 2024 herinneren als een met massale ziekte en sterfte bij de kuddes door het blauwtongvirus (BT). Het virus wordt overgedragen door muggen (knutten). Daar waar de vorige uitbraken veroorzaakt werden door type 8 en door middel van vaccinatie, uitgevoerd door dierenartsen, met succes werden bestreden, veroorzaakte dit jaar type 3 de problemen. Vaccinmakers brachten via een spoedprocedure snel 3 vaccins naar de Belgische markt die, met wisselend succes, op vrijwillige basis én meestal toegediend door de veehouders zelf, werden ingezet.
In Nederland werd ook al BT type 12 gerapporteerd en de ook door muggen verspreide epizootic hemorrhagic disease (EHD) rukt vanuit Frankrijk op naar onze contreien. De klimaatopwarming bedreigt ook de gezondheid van onze landbouwdieren.
Verplichte vaccinatie
Federaal minister van Landbouw David Clarinval (MR), voogdijminister van de dierenartsen, schakelt snel en beslist – op verzoek van en na overleg met de landbouworganisaties – om zowel de vaccinatie tegen BT types 3 en 8 als tegen het EHD-virus in 2025 te verplichten. “Alleen massale vaccinatie kan immers een toereikende bescherming bieden op nationale schaal door de circulatie van het virus terug te dringen”, zo luidt het. Akkoord, maar wacht even.
Expertise van dierenartsen onderkend
Alleen wie sinds 2020 op Mars leeft, is niet bekend met de concepten ‘massale vaccinatie’ en ‘hoge vaccinatiegraad’. We hebben ons namelijk uit de coronacrisis gevaccineerd, een crisis waarin dierenartsen – bekend als specialisten als het om bestrijden van infectieziektes gaat, ook bij de mens – een centrale rol speelden.
In het koeiendossier werden ze nu echter niet eens geconsulteerd, ze vielen uit de lucht. Ze worden in het persbericht over hun corebusiness – dierziektebestrijding– zelfs niet genoemd, tenzij als leveranciers van de vaccins. Opnieuw zullen de veehouders die zelf mogen toedienen. Dat laatste is problematisch, wetende dat het hier, behalve voor het type 8-vaccin, gaat over vaccins die via spoedprocedures worden ingezet. Wie zal nevenwerkingen en andere problemen melden? Wie staat garant voor correcte bewaring en toediening? Wie verzekert dat de dieren echt gevaccineerd werden?
Dierenartsen zijn universitair opgeleid om in deze context een essentiële rol te spelen. Ze moeten met hun diploma op zak lid zijn van hun Orde, inclusief bijscholingsverplichting, én erkend worden door de minister van Volksgezondheid om dit soort taken te mogen (!) uitvoeren. Orde en overheid kunnen dierenartsen die hun belangrijke opdrachten niet correct uitvoeren, schorsen en dus zonder inkomen zetten. Zodra diezelfde taken – in casu vaccineren tegen gereglementeerde dierziektes zoals BT en EHD – naar de veehouder gedelegeerd worden, is er van opleiding, Orde, bijscholing of overheidstoezicht geen sprake meer. Krommer kan het niet worden.
Overgekwalificeerde koeriers
Het is niet de eerste keer dat dierenartsen actief in de landbouwsector gereduceerd worden tot overgekwalificeerde koeriers. Dat de landbouworganisaties keer op keer de minister voorschrijven wat hij moet doen en de dierenartsen buiten beeld houden, is kortzichtig. Geen boer wordt er op termijn beter van, en de dieren al zeker niet. Gelukkig worden er in Wallonië wel initiatieven genomen om het tekort aan dierenartsen actief in de landbouw aan te pakken… Zou er nu echt nergens een belletje rinkelen? In 2021 riep ik hier veehouders op om ook in de bestuurskamers (meer) appreciatie te tonen voor de expertise en inzet van hun dierenartsen. Quod non.
Waken over gezondheid van mens en dier
Nog een tip aan de federale formateur: maak van de minister van Volksgezondheid de voogdijminister van de dierenartsen. Dierenartsen zijn opgeleid om te waken over de gezondheid van dier én mens. Als daarmee hun diploma, kennis en kunde echt naar waarde geschat worden, zullen boer, burger, dier en dierenarts er wel bij varen.
