Ook fruitvliegjes hebben biervoorkeuren
Een groep van internationale wetenschappers heeft ontdekt welke specifieke aroma’s in bieren fruitvliegen aantrekken. Deze ontdekking kan leiden tot de ontwikkeling van betere strategieën om schadelijke insecten in de landbouw te bestrijden.
Bier is samengesteld uit natuurlijke aroma’s van plantaardige en microbiële oorsprong. Wetenschappers van het VIB-KU Leuven Center voor Microbiologie, het Duitse Max Planck Instituut voor Chemische Ecologie en het Belgische bedrijf BioBest onderzochten welke specifieke aroma’s fruitvliegen aantrekken. De resultaten tonen dat vliegjes, net zoals mensen, sommige bieren lekkerder vinden dan andere.
Twee soorten fruitvliegen
Het onderzoek richtte zich op 2 soorten fruitvliegen: de onschuldige Drosophila melanogaster, die vaak in huis rond overrijp fruit cirkelt, en Drosophila suzukii, een Aziatische fruitvlieg die haar eitjes in rijpend fruit (druiven, bessen…) legt, wat tot enorme schade in de landbouw leidt. Bier is een mengeling van honderden natuurlijke aromastoffen, geproduceerd door planten en microben die de insecten ook in de natuur aantreffen. Op basis van eerder onderzoek naar 250 Belgische bieren selecteerden de onderzoekers 45 sterk verschillende soorten bier.
Blond of bruin bier
Uit testen bleek dat D. suzukii een duidelijke voorkeur heeft voor goed gehopte blonde bieren en tripels, terwijl D. melanogaster eerder bruin bier, amberbier en fruitige bieren van hoge gisting verkiest. “Blonde bieren en tripels bevatten kruidige en hoppige aroma’s die in de lijn liggen van groen rijpend fruit, terwijl ales meer esters, zuren en fenolen bevatten die typisch zijn voor rijp fruit”, verklaart Kevin Verstrepen, hoofd van het VIB-KU Leuven Center voor Microbiologie. “Beide soorten fruitvliegen worden dus aangetrokken door biergeuren die ook terug te vinden zijn in hun natuurlijke habitat.”
Gistingsgeuren
Chemische analyses bevestigen dat gistingsgeuren, zoals pentylacetaat (aroma van banaan) en ethylacetaat (zoete, fruitige geur), aantrekkelijker zijn voor D. melanogaster, terwijl plantaardige geuren zoals linalool (citrus en zoete geur) en geraniol (floraal, fruitig) meer in de smaak vallen bij D. suzukii.
Hersenactiviteit geeft voorkeur weg
Fruitvliegen detecteren geuren via receptoren in hun antennes. Eerdere studies toonden aan dat aantrekkelijke of afstotende geuren specifieke zenuwcellen, die deze receptoren tot expressie brengen, activeren. Bij het nagaan van de hersenactiviteit als reactie op een bepaald bieraroma zagen de onderzoekers wel degelijk meetbare verschillen tussen beide soorten.
“Bij geraniol bijvoorbeeld zagen we een sterkere hersenactiviteit bij D. melanogaster dan bij D. suzukii,” zegt Silke Sachse van het Max Planck Instituut voor Chemische Ecologie. “Deze activiteit vond plaats in een hersenregio die instaat voor de afkeer tot een geur. Dit suggereert dat geraniol kan dienen als afweermiddel tegen D. melanogaster, maar niet hetzelfde afstotend effect zal hebben op D. suzukii.”
Laurier en tijm tegen plaaginsecten
Deze ontdekkingen kunnen leiden tot innovatieve oplossingen in de strijd tegen hinderlijke of schadelijke insectensoorten. Steeds meer worden insecten bestreden op een duurzame manier, bijvoorbeeld door het plaatsen van vallen. “Door te begrijpen welke stoffen specifieke insecten aantrekken, kunnen we gerichte vallen ontwikkelen. Dit heeft grote voordelen voor zowel consumenten als de landbouw, met een minimale impact op andere nuttige insecten”, aldus professor Verstrepen. “Onze experimenten suggereren bijvoorbeeld dat bepaalde planten, zoals laurier en tijm, strategisch kunnen worden ingezet om plaaginsecten zoals D. suzukii weg te lokken van fruitgewassen, zonder het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen. Dit is veelbelovend voor biologische landbouw.”
