Slapende NER ter discussie in Vlaams parlement
Volgens Vlaams minister Zuhal Demir (N-VA) ontving de VLM welgeteld 277 bezwaren van landbouwers die niet akkoord gaan over het aantal nutriëntenemissierechten dat op hun bedrijf wordt geannuleerd. De VLM start nu met de behandeling van die bezwaren en de betaling aan die landbouwers die geen bezwaar indienden.
Nog voor de vorming van de nieuwe Vlaamse Regering wilde commissielid Stefaan Sintobin (VB) in de plenaire vergadering van 25 september van de Vlaamse minister van Omgeving en Leefmilieu Demir een reactie op wat hij omschreef als een enorm verlies van productierechten door de afroming van de slapende nutriëntenemissierechten (NER). Dat bepaalt artikel 35, paragraaf 1 in het Stikstofdecreet.
100 miljoen kapitaalverlies
In zijn ‘hopelijk laatste vraag die hij aan Zuhal Demir als minister van Omgeving stelt’ verduidelijkte het commissielid dat het verlies van productierechten in totaal om 26,8 miljoen nutriëntenemissierechten gaat. Dat is ongeveer 8,8% van de totale hoeveelheid NER’s in Vlaanderen. Het kapitaalverlies zou ongeveer 75 à 100 miljoen euro bedragen.
Niet alleen de traditionele veehouders worden getroffen maar ook de boeren die willen overschakelen naar biolandbouw of naar de korte keten. Ook oudere boeren die vrijwillig willen stoppen, worden getroffen.
Sintobin is niet gelukkig met de vaststelling dat deze mensen op de hoogte werden gebracht door de Vlaamse Landmaatschappij (VLM). Ze kunnen bij diezelfde VLM bezwaar indienen. De interpellant vindt dat een situatie van rechter en partij tegelijkertijd.
Vergunningsstop voorkomen
Minister Demir voerde in haar antwoord aan dat zij het Stikstofdecreet dat in het Vlaams parlement werd goedgekeurd, uitvoert.
In uitvoering van het decreet zijn alle landbouwers op 20 augustus 2024 door de VLM geïnformeerd. Het is volgens de minister belangrijk om te weten dat in het decreet werd afgesproken om een deel van de nutriëntenemissierechten die niet worden gebruikt daarvan af te romen, uiteraard tegen betaling. Volgens haar moet dat voorkomen dat we in een vergunningsstop terechtkomen en dat vermeden wordt dat dit een hogere stikstofemissie tot gevolg zou hebben.
20.000 bezwaren
Sintobin denkt daar anders over. Hij zegt dat op dit moment belangengroepen bezig zijn met veehouders te mobiliseren om klachten en bezwaren in te dienen (de uiterste datum hiervoor is 1 oktober), niet alleen bij de VLM, maar zelfs bij de politie.
Tegenover het 300-tal door Demir aangehaalde bezwaren staan er volgens hem 20.000 bezwaren tegen het Stikstofdecreet. Het Stikstofdecreet is naar zijn mening net voor het reces het parlement doorgejaagd.
Veestapel afbouwen
Parlementslid Mieke Schauvliege (Groen) kan zich vinden in het afschaffen of het verminderen van de inactieve NER. De afbouw van de veestapel is volgens haar de beste manier om de stikstofuitstoot onder controle te krijgen. Schauvliege ziet anderzijds een aantal onderdelen van de landbouw die er het slachtoffer van worden zoals de biosector. BioForum vraagt een uitzondering op de afbouw van NER, zeker voor boeren die omschakelen naar biologische landbouw.
Op de cd&v-banken in de leefmilieucommissie deelt Bart Dochy (cd&v) de bezorgdheden van Sintobin. Hij neemt aan dat de bezwaarprocedure van veel landbouwbedrijven die tijdelijk hebben verminderd, au sérieux zal worden genomen.
Volksvertegenwoordiger Dochy ziet een bijkomend probleem in de terugwerkende kracht omdat het systeem in werking treedt vanaf 1 januari wanneer er geen positieve beslissing komt op het ingediende bezwaar. De betrokkenen worden naar zijn mening dus al geconfronteerd met boetes op het moment dat je het systeem in vraag stelt.
Er komt wel een correctie op de afroming die voorzien wordt bij overdrachten van vennootschappen. Het besluit is al langs de Vlaamse Regering gepasseerd. Dochy vroeg de minister wanneer dit besluit om die correctie te doen definitief goedgekeurd wordt.
Productievermeerdering vermijden
Voor Arnout Coel (N-VA) is het terugvorderen of schrappen van slapende NER – NER die niet worden ingevuld door dierenaantallen – een standpunt dat steekhoudt. Het gaat niet over productievermindering maar over het vermijden van productievermeerdering in de toekomst.
Hij ziet heel wat modaliteiten om op individueel bedrijfsniveau te kunnen bekijken of de algemene regel – het gemiddelde van de 3 referentiejaren met een marge van 10% - de correcte berekening is. Coel herinnert aan de mogelijkheid om bezwaar in te dienen en op bedrijfsniveau aan te tonen dat een uitzondering mogelijk is. Dat is decretaal vastgelegd. Hij roept de landbouwers in die situatie op om gebruik te maken van hun recht om een bezwaar in te dienen (dit is dus mogelijk tot 1 oktober).
Minister Demir rondde haar antwoord af met de verduidelijking dat niet de minister, maar de VLM de bezwaren behandelt.
Wat de definitieve goedkeuring om de correctie over de afroming bij overdrachten van vennootschappen betreft die door commissielid Dochy werden aangekaart, denkt de minister dat het advies van de Raad van State eerstdaags zal volgen.
