Een derde van de landbouwers bereidt zich voor op pensioen of overname
Uit een onderzoek van Inagro blijkt dat er zowel optimisme als terughoudendheid heerst onder de Vlaamse landbouwers. Een derde van de bevraagde landbouwers is actief bezig met investerings- en ontwikkelingsplannen, terwijl een ander derde zich voorbereidt op pensioen of een overname.
Bij Inagro staat de toekomst van de land- en tuinbouw centraal. Hun recentste vijfjaarlijkse marktonderzoek toont dat Vlaamse landbouwers zich bewust zijn van de noodzaak om hun bedrijfsvoering aan te passen aan veranderende omstandigheden.
Hoewel een belangrijk deel van de landbouwers openstaat voor innovaties zoals precisielandbouw en robotisering, blijft een aanzienlijke groep eerder afwachtend en terughoudend. Landbouwers waarderen de praktische adviezen, maar vragen meer aandacht voor economische en beleidsmatige ondersteuning.
Gemengde reacties op innovatie en diversificatie
Uit het marktonderzoek van Inagro blijkt dat er zowel optimisme als terughoudendheid heerst onder de landbouwers. Een derde van de bevraagde landbouwers is actief bezig met investerings- en ontwikkelingsplannen, terwijl een ander derde zich voorbereidt op pensioen of een overname. “De resultaten tonen dat een deel van de landbouwers kansen ziet in technologische vooruitgang, terwijl anderen nog afwachtend zijn ten opzichte van deze veranderingen. Er is behoefte aan blijvende ondersteuning en begeleiding bij de implementatie van innovaties op bedrijfsniveau”, zegt Mia Demeulemeester, afgevaardigd bestuurder van Inagro.
Samenwerking en diversificatie
Daarnaast blijkt uit de enquête dat samenwerking met collega-landbouwers en diversificatie belangrijke strategieën zijn voor de toekomst. Vooral biotelers zien hier grote voordelen in. Bijna de helft van de bevraagde landbouwers overweegt hun bedrijfsvoering een nieuwe richting te geven. Zo denkt 30% aan een overstap naar een meer agro-ecologische aanpak of naar biolandbouw, overweegt 20% de mogelijkheden van de korte keten, en ziet 35% kansen in landbouwverbreding. Ook naar de introductie van nieuwe gewassen werd gepolst, waarbij een derde van de telers dit overweegt, met vezelgewassen en peulvruchten als favorieten.
Nood aan beleidsmatige betrokkenheid
Hoewel de tevredenheid over de dienstverlening van Inagro hoog blijft, geven landbouwers aan dat er meer aandacht moet komen voor de economische aspecten van innovaties. Ze willen beter geïnformeerd worden over de financiële impact van nieuwe technieken en methoden, zodat ze weloverwogen beslissingen kunnen nemen die hun bedrijfsvoering versterken. “Landbouwers willen niet alleen weten hoe nieuwe technieken werken, maar ook wat de impact is op hun rendabiliteit. Dit is een duidelijk signaal dat we onze dienstverlening verder moeten uitbreiden om ook economische inzichten te biedent”, stelt Demeulemeester.
Daarnaast verwachten landbouwers dat Inagro een sterkere rol speelt in de beleidsvorming. Ze zien het praktijkcentrum als een belangrijke bron van kennis die niet alleen de landbouwers zelf, maar ook beleidsmakers moet bereiken. “De inzichten van Inagro zijn van groot belang voor het beleid. Het is essentieel dat de praktijkervaringen en noden van de landbouwers terug te vinden zijn in het beleid, met inbegrip van de regelgeving. De bevindingen die Inagro daaromtrent doet, kunnen nog beter doorstromen tot bij de beleidsmakers. Zo creëren we een kader dat de realiteit op het veld weerspiegelt en de sector in staat stelt om te evolueren naar een nog meer duurzame en rendabele toekomst” zegt Bart Naeyaert, West-Vlaams gedeputeerde voor Landbouw.
Via het marktonderzoek bracht Inagro de prioriteiten van landbouwers in kaart. Vooral de thema’s bodemkwaliteit, telen binnen de MAP-wetgeving, nieuwe gewassen, minder chemische gewasbescherming, automatiseren en ploegloos boeren zijn belangrijk voor hen.
On- en offline kennisdeling
Meer dan 70% van de land- en tuinbouwers geeft aan actief op zoek te zijn naar kennis en vindt die via verschillende kanalen. Fysieke evenementen zoals studiedagen en beurzen blijven favoriet, maar ook digitale communicatie zoals webinars en de wekelijkse nieuwsbrief van Inagro, wint aan populariteit, vooral onder jongere landbouwers. "Landbouwers zijn bereid te investeren in kennis. Het is onze taak om die kennis op maat aan te bieden via diverse kanalen, zodat iedereen in de sector kan profiteren van de nieuwste inzichten", aldus Demeulemeester.
De algemene tevredenheid over Inagro blijft door de jaren heen hoog. Meer dan de helft van de landbouwers geeft aan dat de kennis en adviezen van Inagro hun eigen beslissingen en bedrijfsresultaten hebben verbeterd. Bovendien is 70% ervan overtuigd dat Inagro bijdraagt aan de verduurzaming van de sector.
Verder werken aan transitie
Om deze positieve impact te bestendigen en te versterken, benut Inagro de inzichten uit het marktonderzoek om zijn dienstverlening verder te verbeteren en af te stemmen op de behoeften van landbouwers. Daarnaast wil de organisatie de opgedane kennis en resultaten delen met andere stakeholders in het agrocomplex om gezamenlijk verder te werken aan de transitie binnen de landbouwsector.
Het marktonderzoek is uitgevoerd in december 2023. Bijna 1.000 personen vulden de vragenlijst volledig in, twee derden hiervan waren land- en tuinbouwers.
