Rik en Tine: “Het contact met onze klanten geeft echt veel voldoening”

Voorlopig is de Smaakboerderij nog een stevige bijverdienste, maar op termijn willen Rik en Tine uit de boerderij genoeg inkomen halen voor hun hele gezin. Er is alleszins al zeker genoeg vraag om die droom te laten uitkomen.

“We hebben klanten die van diep in West-Vlaanderen en zelfs helemaal uit Nederland naar Deinze willen komen voor onze producten, niet enkel omdat we online onze marketing zo goed voor elkaar hebben, maar vooral omdat de mond-tot-mondreclame van tevreden, terugkerende klanten en ons verhaal zijn werk doen”, zegt Rik.

Ken je klant

Marketing is voor Rik geen vies woord. Ook in de korte keten is het belangrijk om je klanten goed te kennen. Rik en Tine hebben een duidelijk profiel van hun klanten. “Dat zijn doorgaans iets oudere mensen. Vroeger was er in elk dorp wel iemand die zelf konijnen en kippen kweekte, slachtte en verkocht. Die rol hebben wij overgenomen met onze Smaakboerderij. Hier bieden wij vlees met de smaak en textuur van ‘vroeger’, ideaal om te delen met de familie. Wij hebben een publiek dat net als ons gelooft dat dieren die buiten lopen, beter en smaakvoller vlees leveren”, stelt het koppel.

De marketing van de Smaakboerderij is gebaseerd op die van de e-commerce. “Dat is misschien wat atypisch voor de sector. In de landbouw zijn er nog te veel bedrijven die geen goede website hebben of die online zelfs helemaal niet bestaan. Met mijn achtergrond in IT heb ik gezorgd voor een degelijke website en webshop voor de bestellingen, die gevoed wordt door een actieve pagina op Facebook en een elektronische nieuwsbrief.”

Van hout naar aluminium

Rik werkt met mobiele rennen voor de kippen, eenden en konijnen op een relatief klein areaal. “De eenden zaten eerst niet in een volledig afschermende ren, maar sinds we bezoek kregen van een vos zitten die nu ook in een volledig afgesloten ren. De eerste mobiele rennen in hout heb ik zelf in elkaar getimmerd en die zijn nu stilaan aan vervanging toe. Die gaan we vervangen door grotere rennen in aluminium. Die zullen langer meegaan en ze laten toe dat we meer dieren per ren kunnen houden. De constructie in aluminium heeft wielen die de grond raken als ik de ren kantel om ze te verplaatsen. Bij de kippen verplaats ik de mobiele ren 2 keer per dag. Zonder de wieltjes zou dat misschien wat zwaar worden.”

De kippen, konijnen en eenden vullen hun rantsoen aan met vers gras en geven mest aan de bodem, zodat het gras snel kan herstellen van het grazen. De schapen grazen in een roterend systeem. De kennis en ervaring met schapen houden kreeg Rik mee van zijn vader André Calus, geen onbekende bij de lezers van de rubriek Schapen in Landbouwleven.

Betere spreiding van de verkoop

Op de Smaakboerderij zijn er geen stallen. Alle dieren lopen buiten. “Dat is een bewuste keuze geweest toen we startten en daar houden we aan vast. Dat zorgt er wel voor dat we in de wintermaanden geen producten hebben om te verkopen. We denken er daarom aan om te investeren in een grote diepvriezer. In juli en augustus is er net iets minder vraag, omdat een reeks vaste klanten dan op reis is, terwijl de kweekomstandigheden dan net heel goed zijn. Zo kunnen we dat productieoverschot dan ‘opsparen’. Het klinkt wat tegenstrijdig, omdat wij de nadruk leggen op vers vlees, maar uit de gesprekken met onze klanten weten we dat de kopers van grote hoeveelheden zelf ook een deel invriezen”, vertelt Rik.

Meten is weten

Zodra na de wintermaanden de productie op gang komt, verkopen Rik en Tine het hele jaar konijn en weidekippen. Na de zomer komen daar eenden en lamsvlees bij. “Inzake rendabiliteit per dier spannen de weidekippen de kroon, maar het scheelt niet veel met de konijnen en eenden, waarvan we er minder verkopen. Zelfs met lamsvlees kan je in de korte keten een betere winst realiseren dan op de traditionele manier. Bij elke verkoop aan een klant weet ik perfect hoeveel brutomarge winst we maken. Het is dan ook niet gewoon een hobby, maar ons werk. Als we er op termijn willen van kunnen leven, moeten we heel goed weten wat er rendeert en wat niet.”

Hun terrein van 2 ha uitbreiden is niet aan de orde. Zelfs een verdubbeling van het aantal kippen en konijnen moet lukken op dezelfde oppervlakte. “Bij elke beslissing die we nemen, stellen we de vraag of onze bodem dat aankan en er beter van wordt. Het is een evenwicht dat we bewaken tussen wat de bodem, de dieren en wijzelf als koppel aankunnen en het volume dat we moeten halen om een leefbaar bedrijf te runnen.” 

Samenwerking zoeken voor de slacht

Een groter struikelblok om hun boerderij op te schalen is het slachten van de dieren. “Nu laten we dat doen op verplaatsing. Ik doe het transport zelf en dat vergt heel wat tijd voor mij. Die lange stressperiode van het transport is bovendien vooral voor de dieren niet interessant. Samen met het Steunpunt Korte Keten zijn we aan het kijken of we met een paar collega’s uit deze regio samen iets kunnen opzetten. Misschien wordt het een tijdelijke, op vaste momenten weerkerende slachtvloer bij een collega of misschien zetten we een soort coöperatie op, dat is nog te vroeg om al te zeggen. We spiegelen ons een beetje aan een vergelijkbaar project dat in Namen opgezet is en waarmee elke boer zelf kan helpen slachten.”

Sojavrij kippenvoer

Er zijn nog wel een paar stappen te zetten voor de Smaakboerderij, al zijn er ook al heel wat gezet. “Voor de kippen zijn we 4 jaar geleden gestart met een klassieke hybride kip en een klassiek voorgemengd meel. Vorig jaar heb ik zelf maïs, tarwe, sorghum en erwten laten malen en mengen om een eigen sojavrij kippenvoer te bekomen. Daarin heb ik een voor mij juiste verhouding gevonden en die mengeling wordt nu voor mij gemaakt door een mengvoerbedrijf”, vertelt Rik.

Het sojavrije kippenvoer zorgde al meteen voor een kentering. “De oestrogene werking van de soja valt weg en daardoor worden onze haantjes vroeger geslachtsrijp. Dat merkten we, omdat onze haantjes een stuk assertiever gedrag tonen dan vroeger.”

Ideeën voor de toekomst

Voor de langere termijn hebben Rik en Tine nog wel een paar ideeën. Nog een grotere diersoort zoals varkens of runderen erbij nemen, doet het koppel niet. “Inzake infrastructuur, termijnen en oppervlakte is een varken of een koe toch nog een ander verhaal dan een schaap. Met een groter volume aan te verkopen producten zouden we misschien echter de stap kunnen zetten naar een soort van levering aan huis, met gekoeld transport, zoals je soms al ziet bij webshops voor voeding.”

Als het van Tine afhangt, doet de Smaakboerderij het misschien nog een hele tijd zonder ‘koerierdienst’. “Het persoonlijke contact met de klanten, de vele positieve reacties over onze producten en over de manier waarop we werken, de vele gesprekken waarin wij ons verhaal kunnen vertellen… Het is een cliché, maar dat is de grootste boost die je kan krijgen. En in de landbouw vind je dat enkel in de korte keten”, besluit Tine.

Meer informatie over de Smaakboerderij vind je hier.

Filip Van der Linden