Europese Commissie wil voorstel voor halvering pesticidengebruik intrekken
De Europese Commissie gaat haar voorstel voor een halvering van het pesticidengebruik tegen 2030 intrekken. Het voorstel is ‘een symbool van polarisering’ geworden, zo verklaarde voorzitter Ursula Von der Leyen dinsdag in het Europees Parlement in Straatsburg.
De Commissie had in 2022 in het kader van de European Green Deal voorgesteld om het gebruik en de risico's van pesticiden tegen het einde van dit decennium met 50% in te dijken. Dat was volgens haar nodig om de ecologische voetafdruk van de landbouwsector te verminderen. Maar het voorstel werd in november vorig jaar verworpen door het Europees Parlement, en ook de lidstaten boeken in dit dossier geen vooruitgang, zo stelde Von der Leyen vast.
Daarom gaat Von der Leyen het college van Eurocommissarissen vragen om de ontwerpverordening in te trekken. Volgens haar blijft het inperken van de risico's van chemische gewasbescherming ‘een waardig doel’, maar is er een andere aanpak nodig: meer ‘bottom up’ en ‘gebaseerd op stimuli’. “Op deze basis zou de Commissie een nieuw, rijper voorstel kunnen maken, met betrokkenheid van de belanghebbenden”, zei ze.
Verduurzaming landbouw blijft nodig
Een timing noemde Von der Leyen niet. Het wordt alleszins een dossier voor de nieuwe Commissie die na de verkiezingen van juni gevormd zal worden. Von der Leyen wil het debat voeren in het kader van de onlangs gelanceerde strategische dialoog over de toekomst van de landbouw, waarin naast landbouwers ook vertegenwoordigers van onder meer de meststoffensector, de voedingsindustrie, milieuorganisaties en de financiële sector zetelen.
Von der Leyen beklemtoonde wel dat de verduurzaming van de landbouw nodig blijft. Boeren leven van vruchtbare gronden, maar 60 tot 70% van de Europese gronden is momenteel in slechte staat. De landbouwers zijn volgens de Duitse christendemocrate ook bezig om de omslag te maken, maar ‘ze hebben goede zakelijke drijfveren nodig om maatregelen te nemen die de natuur versterken’. “Misschien hebben we dat voldoende overtuigend bepleit”, zei ze.
Reactie Alexander De Croo
Premier Alexander De Croo (Open Vld) vindt het ‘een goede zaak’ dat de Europese Commissie haar voorstel voor de halvering van het pesticidengebruik tegen 2030 intrekt. “Dit is de tweede maatregel die onder impuls van het Belgisch EU-voorzitterschap wordt getroffen om tegemoet te komen aan de legitieme bezorgdheden van de landbouwers.”
De premier pleitte er vorige week naar aanleiding van de grootschalige boerenprotesten in ons land al voor om de Europese ‘lasagne van regels’ aan te pakken en ontmoette donderdag in de marge van de Europese top samen met Von der Leyen en zijn Nederlandse ambtgenoot Mark Rutte een Europese landbouwersdelegatie. “De landbouwers willen de natuur uiteraard ook beschermen, maar willen dat in samenspraak kunnen doen”, aldus de premier.
Grootschalige protestacties
De aankondiging van Von der Leyen speelt zich af tegen de achtergrond van de recente grootschalige protestacties van landbouwers in een aantal lidstaten, onder meer tegen de opeenstapeling van Europese milieuregels.
Vorige week kondigde de Commissievoorzitter ook al aan om een tijdelijke uitzondering op de verplichte braaklegging van landbouwgronden toe te staan en te werken aan een plan om de administratieve lasten voor boeren te verminderen.
Reactie politici
Het huidige pesticidenvoorstel maakte sowieso geen kans meer tijdens de huidige legislatuur, die in juni ten einde komt. In november werd niet enkel een, onder de impuls van de rechterzijde, sterk verwaterde versie van het voorstel gekelderd, er was evenmin een meerderheid voorhanden om de tekst opnieuw naar de bevoegde commissie te sturen voor verdere behandeling.
Voor Tom Vandekendelaere (Cd&v/EVP) bewijst het falen dat de ‘erg ambitieuze aanpak van de Commissie op alle biodiversiteitswetgeving duidelijk contraproductief werkt’. “Met de symbolische doelstelling van de halvering van pesticidegebruik tegen 2030, die geen rekening hield met de realiteit op het terrein, oogstte de Commissie de onrust en de afkeuring die ze zelf zaaide”, meent hij.
Hilde Vautmans (Open Vld/Renew) is tevreden dat de Europese Unie naar de landbouwers luistert en ‘haar verantwoordelijkheid neemt’. “Maar we hebben nood aan tastbare resultaten. Er verdwijnen elke dag duizend boeren in Europa”, zei Vautmans. Ze ijverde onder meer voor de afbouw van de administratieve rompslomp, een reflectie over het hergroeperen van beschermde gebieden en vrijhandelsakkoorden die verzekeren dat geïmporteerde producten voldoen aan dezelfde eisen als de Europese.
Voor Sara Matthieu (Groen) moet de Commissie nu werk maken van een nieuw pesticidenvoorstel ‘dat niet volledig wordt uitgekleed door lobbyisten zoals het vorige’. “Dat is erg belangrijk voor onze boeren én onze biodiversiteit”, stelt ze op X. “Dat kan enkel op voorwaarde dat de overheid een belangrijke rol speelt in het ondersteunen van boeren. We mogen het beschermen van biodiversiteit niet aan de boer overlaten. Daarom maken we de ecologische keuze de goedkoopste en gemakkelijkste keuze.”
Kathleen Van Brempt (Vooruit/S&D) waarschuwde ‘de EVP en in het zog daarvan extreemrechts (...) om van de Green Deal en de natuurherstelwet geen boeman te maken in dit verhaal’. “Er is voor de landbouw geen toekomst als er geen sterk klimaatbeleid en geen biodiversiteit is.” Het huidige gemeenschappelijke landbouwbeleid staat daar haaks op, zo betoogde ze, en daarom moet de nieuwe Commissie werk maken van een fundamentele hervorming.
