Hernieuwde aanpak PFAS en Zeer Zorgwekkende Stoffen goedgekeurd
De Vlaamse regering zette het licht op groen voor een hernieuwd PFAS-actieplan. De aanpak is gericht op het vermijden van nieuwe grote verontreinigingen en het efficiënt opvolgen en afhandelen van met PFAS-verontreinigde sites.
Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir: “Maar we gaan nog verder dan dat. Vlaanderen moet meer lessen trekken uit de PFAS-saga. We hebben daarom ineens een blauwdruk klaargestoomd waarmee we alle Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS) willen aanpakken om crisissen zoals we die in Zwijndrecht zagen niet meer mee te maken.”
De Vlaamse Regering keurde het hernieuwde PFAS-actieplan definitief goed om nieuwe verontreinigingen te vermijden en de situatie rond de 3M-site maar ook ruimer in Vlaanderen op te lossen. Het plan bevat maar liefst 52 concrete acties en richt zich op een aantal pijlers:
- het saneren van verontreinigde locaties en de behandeling of verwijdering van afvalstoffen,
- het voorkomen en beperken van emissies en verliezen naar het milieu
- het inventariseren van de verspreiding van de verontreiniging en blootstelling van de bevolking,
- het minimaliseren van de verspreiding van de verontreiniging en de blootstelling van de bevolking,
- opvolging en aanpak van de verbetering van de volksgezondheid,
- kennisontwikkeling
- kennisdeling en data
Adviezen
Het PFAS-actieplan houdt vanzelfsprekend ook rekening met de adviezen van de Parlementaire Onderzoekscommissie PFAS. Die formuleerde op haar beurt 69 concrete aanbevelingen. Daarvan zijn er vandaag
Demir haalde al eerder het Saneringsverbond en de Saneringsovereenkomst, waarbij 3M bijna 600 miljoen euro werd afgedwongen, binnen. Ze drong ook samen met andere lidstaten sterk bij Europa aan, tegen de zin van de PFAS-industrie, om PFAS versneld uit te faseren.
Aanpak Zeer Zorgwekkende Stoffen
Nu gaat Demir evenwel nog een stap verder met de goedkeuring van de conceptnota “Visie Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS)”. Met die blauwdruk tekent ze de krijtlijnen uit van de aanpak van de ZZS en de voorbereiding om mogelijke crises rond die stoffen zoals we met PFAS hebben gezien te voorkomen. ZZS zijn gevaarlijke stoffen die zeer kankerverwekkend zijn, schadelijk voor de voorplanting van de mens, of stoffen die niet afbreken en opstapelen in het menselijk lichaam. Het is nu aan Vlaanderen om op basis van Europese verdragen en regels te bepalen welke stoffen als zeer zorgwekkend beschouwd zullen worden. Denk bv. aan REACH, de uitfasering van PFAS, of de POP Verordening (ter bescherming tegen persistente organische stoffen). Tegen het voorjaar 2024 zal de lijstvorming afgerond zijn.
Vier pijlers
De aanpak van ZZS zal voortbouwen op het PFAS-Actieplan. En is gestoeld op 4 pijlers:
- Het uitfaseren van producten die ZZS bevatten. Vlaanderen zal zowel bij Europa als het federale niveau die uitfasering bepleiten.
- Beperken van emissies in lucht, bodem en water via het versterken van vergunningen- en handhavingsbeleid alsook een aanpak voor niet-industriële bronnen.
- Verspreiding van de verontreiniging in kaart brengen en blootstelling beperken
- Systematisch saneren van locaties, vernietigen, veilig verwerken of hergebruiken van (bodem)materialen die met ZZS verontreinigd zijn.
Goed voorbereid de toekomst in
“De combinatie van de aanbevelingen van de PFAS-onderzoekscommissie en de acties in het PFAS-actieplan vormen, samen met de visie rond Zeer Zorgwekkende Stoffen, de fundamenten voor een daadkrachtig Vlaams beleid dat de impact van deze stoffen op de Vlaming en zijn leefmilieu sterk moet verminderen. Met deze concrete aanpak zijn we ook goed voorbereid om snel en doortastend af te rekenen met een mogelijke nieuwe crisis”, besluit minister Demir.
Vlaams minister van Welzijn Hilde Crevits: “Met deze gestructureerde aanpak rond Zeer Zorgwekkende Stoffen zorgen we voor een nauwe en belangrijke samenwerking tussen de diensten van omgeving en de diensten voor preventieve gezondheidszorg. We vertrekken vanuit het voorzorgsbeginsel waarbij we enerzijds metingen toetsen aan internationale normen van de Wereldgezondheidsorganisatie om gezondheidskundige adviezen te kunnen geven en anderzijds maken we werk van het afbouwen van stoffen die aanleiding geven tot bezorgdheid.”
