Landbouwconjunctuur naar hoog niveau

De landbouwconjunctuurindex stijgt in het voorjaar van 2025 opnieuw van 81 naar 88. Dat is het hoogste niveau sinds 2017 en duidt op een positieve stemming in de sector. De tevredenheid over de afgelopen 6 maanden nam toe van 84 naar 93, terwijl ook de vooruitzichten voor de komende 6 maanden gunstiger worden ingeschat, met een stijging van 77 naar 84.

De positieve evolutie van de conjunctuurindex weerspiegelt zich ook in de investeringsplannen van land- en tuinbouwers. Maar liefst 40% van de ondervraagden plant investeringen in het komende jaar, een stijging van 16 5% ten opzichte van vorig jaar en de hoogste score van de laatste 10 jaar. Vooral investeringen in gebouwen, installaties en grond nemen toe.

Vleesveehouders tevreden

Behalve de varkenssector, die licht daalt maar op een hoog niveau blijft, stijgen alle andere deelsectoren. Een opvallende stijger is de vleesveesector, die het hoogste niveau sinds 2015 bereikt. Vooral die sector profiteert momenteel van een positieve prijsvorming, vooral als gevolg van de afname van het aanbod.

Van de tuinbouwsectoren tekenen de telers van groenten onder glas een lichte daling op. De andere 3 subsectoren (groenten in open lucht, sierteeltsector, fruitteelt) vertonen een kleine stijging van de index.

De index voor akkerbouw stijgt licht van 58 naar 67, maar blijft daarmee op een laag niveau. Er is een stijging van zowel de index van de afgelopen 6 maanden (van 56 naar 69) als die voor de toekomstige 6 maanden (59 naar 65).

Domper op feestvreugde in aardappelen

De aardappelsector blijft positief evolueren, hoewel er recent een domper kwam op de feestvreugde. Het totale areaal consumptieaardappelen in België lag in 2024 historisch hoog op ongeveer 103.000 ha. Dat is 7% hoger in vergelijking met 2023. Ondanks uitdagende omstandigheden op het veld wordt de oogst in 2024 geschat op 4,2 miljoen ton, een stijging van 4% ten opzichte van 2023.

Ondanks de toegenomen productie bleef de prijs hoog, aangewakkerd door een sterke vraag. De vrijemarktprijs van ongeveer 300 euro per ton begin dit jaar leek veelbelovend voor de aardappelen die nog in opslag lagen. Ook de contractprijs voor het nieuwe seizoen bleef stabiel op een hoog niveau, wat leidde tot optimisme bij telers. Dat stimuleerde velen om hun areaal uit te breiden, terwijl ook nieuwe telers toetraden.

Sinds begin februari is de vrijemarktprijs echter bijna gehalveerd. Als de exportdruk naar landen buiten de EU aanhoudt door dreigende invoertarieven in de VS en toenemende concurrentie uit onder meer China en India, kan dat leiden tot een overaanbod op de markt. In combinatie met een gestage uitbreiding van het areaal en een grote oogst zou dat de aardappelprijs verder onder druk kunnen zetten. Begin maart waren er signalen dat er minder werd gecontracteerd en dat sommige bestaande contracten werden teruggeschroefd.

De afgelopen 6 maanden hebben land- en tuinbouwers minder belemmeringen ervaren. Zoals gebruikelijk in de voorjaarsenquête namen de problemen door weersomstandigheden aanzienlijk af, omdat de meeste gewassen al zijn geoogst en de veldwerkzaamheden in het voorjaar in gunstige omstandigheden kunnen gebeuren. Dat vormt de belangrijkste verklaring voor de algemene daling. De meeste belemmeringen komen voor in de dierlijke sectoren.

Stikstofdecreet en MAP 7

Overheidsbeperkingen vormen de grootste uitdaging. Hier speelt ongetwijfeld het stikstofdecreet een grote rol en de onzekerheid over de toekomstige ontwikkeling van individuele bedrijven. Daarnaast dragen de strengere bemestingsregels in het nieuwe mestactieplan (MAP 7) en de bijbehorende administratieve lasten hieraan bij.

De rundveesector heeft te maken met verschillende dierziekten, zoals IBR (‘koeiengriep’) en blauwtong, wat tot grote bezorgdheid leidt. Dit jaar zijn rundveebedrijven verplicht om hun dieren te vaccineren tegen blauwtong en EHD (epizoötische hemorragische ziekte).

Vertrouwen neemt toe

"Het is goed om te zien dat het vertrouwen bij onze land- en tuinbouwers terug toeneemt. Ze tonen keer op keer hun veerkracht, zelfs in heel uitdagende omstandigheden. De goede prijzen die heel wat deelsectoren recent kenden, zorgen ervoor dat steeds meer landbouwers willen investeren. Ze geloven in de toekomst van hun bedrijf én van de sector. Het is onze taak, als overheid, om hen daarin volop te ondersteunen door de nodige rechtszekerheid en voldoende perspectief te bieden", stelt Jo Brouns, Vlaams minister van Omgeving en Landbouw (cd&v).

Agentschap Landbouw en Zeevisserij