Concreet stijgen bewaarkosten volgens de berekening gemiddeld van 225 euro naar ruim 700 euro per hectare aardappelen. Daar komt bij dat loodsen moeten worden geschoond van het eerder gebruikte chloorprofam, wat tussen de 500 en 600 euro per hectare aardappelen kost. Vanzelfsprekend verschilt de kostprijs per bedrijf, waarbij bijvoorbeeld aardappelen uit de klei vaak goedkoper geteeld kunnen worden dan op zand.
Deze cijfers kunnen veranderen. Zo is nog onduidelijk of er een tijdelijke vrijstelling of MRL komt voor chloorprofam. Restanten van het kiemremmingsmiddel kunnen immers nog jaren in de schuur aanwezig blijven.
Contractprijzen
De Nederlandse boerenorganisatie LTO stelt dat contractprijzen met circa 3 cent per kg omhoog moeten. Vorig jaar is gemiddeld onder de kostprijs geteeld, aldus de organisatie. De contracten voor het vroege seizoen 2020 liggen alvast wat lager. Bij frietgigant Clarebout en Vervaeke Aardappelhandel bijvoorbeeld liggen de prijzen voor week 30, 2 dagen verschil met een jaar eerder, op 14 euro ex btw per 100 kg. Een jaar eerder was dat 15 euro. Het vroege seizoen wordt afgesloten op 11 euro.
Wat de hoofdoogst betreft, lijkt een beperkte stijging wel in het verschiet te liggen. Clarebout en Vervaeke Aardappelhandel beginnen voor levering af land in september voor de rassen Challenger/Fontane op 11 euro per 100 kg. Clarebout laat de prijs oplopen tot 16,50 euro eind april. Vervaeke Aardappelhandel zit soms iets boven, soms iets onder Clarebout en laat het seizoen iets langer doorlopen met een prijs van 17,10 euro. Het ras Innovator loopt bij Clarebout van 13 naar 17,50 euro. Voor het bijzonder laat gerooide ras Markies gaat de prijs van 18 naar 20,50 euro.
Kostprijs beperkte invloed op contract
Als fabrieken en handelaren structureel onder de kostprijs betalen, verdwijnt de teelt langzaam en komen ze in de problemen. De frietindustrie is immers een groeimarkt en veel fabrieken hebben vrij recent geïnvesteerd in productiecapaciteit. Niets is duurder voor een frietfabrikant dan een fabriek die onder capaciteit draait.
Secretaris-generaal Romain Cools van Belgapom, dat de handel en verwerking vertegenwoordigt, benadrukt niettemin dat de contractprijs maar beperkt aan de kostprijs is gelinkt. “De aardappelteelt onderscheidt zich van de teelt in granen en bieten doordat aardappelen niet op één wijze hun weg naar de markt vinden. Er zijn pools, de termijnmarkt,… ”
De Belgische verwerkers concurreren bovendien op de wereldmarkt met de grote Canadese en Amerikaanse verwerkers. “Ze moeten rekening houden met wat daar gebeurt, om hun positie niet te verliezen.” De kostprijs loopt ten slotte volgens Cools ernstig uiteen. “We hebben begrip voor de onrust bij telers want het verbieden van de middelen heeft een grote impact. Het is echter niet zo dat een hogere kostprijs altijd één op één kan worden doorberekend.”
