Succesvolle Werktuigendagen

voor de fruitteelt in Sint-Truiden

Eddy Leclere, voorzitter studiekring Guvelingen en mede-organisator, gaf tijdens de officiële opening op zaterdagmorgen aan dat hij zo’n dertig jaar geleden het voorstel lanceerde om met de Werktuigendagen voor de fruitteelt en groensector te beginnen.

De tiende editie is ondertussen uitgegroeid tot een professionele vakbeurs waarbij meer dan 155 exposerende firma’s aanwezig waren. Voor de organisatie staan de Studiekring Guvelingen en de SOLV-tuinbouwschool uit Sint-Truiden in. De leerkrachten en leerlingen kregen een extra uitdaging voor zich tijdens de voorbereidingen door de hevige regenval van donderdag op vrijdag. Om de terreinen begaanbaar te houden werd er zo’n 3.000 m2 extra houten vloer aangelegd.

Samen innoveren

Naast inzet en arbeid zijn er ook middelen nodig, bedacht Eddy Leclere zich. Hij bedankt hiervoor dan ook hoofdsponsor Phytofar en de overheden, veilingen en bedrijven waarmee wordt samengewerkt. De samenwerking van de gewasbeschermingsmiddelenindustrie onder de koepel van Phytofar, kwam tijdens de beurs mooi tot uiting op het Phytofarplein. Hiermee werd tevens voldaan aan het thema van de tiende editie van de Werktuigendagen, namelijk ‘Samen Innoveren’.

Dankzij het onderzoek door het onderzoeks- en kenniscentrum voor de fruitteelt PCfruit en de ontwikkeling van anders werkende bestrijdingstechnieken heeft de fruitteelt zich in de voorbije periode, drastisch maar efficiënt aangepast. Eddy Leclere wees er op dat dé uitdaging voor de volgende jaren de duurzame inzet van die nieuwe middelen vormt met als ultimatum het behoud ervan. Samen, zonder één enkele uitzondering, moet de fruitwereld alle innovaties implementeren om de omgeving rond de aanplantingen te vrijwaren van verdwaalde gewasbeschermingsmiddelen.

Op en rond het Phytofarplein zetten Phytofar en alle gewasbeschermingsproducenten tijdens de ‘duurzaamheidstoer’ de inzet van driftreducerende maatregelen in de kijker gedurende twee dagen.

Wijnbouw

Een belangrijke innovatie waarnaar meermaals werd verwezen tijdens de officiële opening is de opkomende wijnbouwteelt als alternatief voor een sterk onder druk staande appelteelt. De heer Leclere maakte zich de bedenking dat ook in de wijnbouwsector de concurrentie vanuit heel de wereld zeer groot is. Hierom verwees hij naar een economische studie die de mogelijkheden en de te volgen weg in de uitbouw van de wijnbouwteelt verder moet onderzoeken.

Voor de opleiding van toekomstige wijnbouwers staan de tuinbouwschool en de studiekring alvast paraat.

Jammerlijke start

Ook Limburgs gedeputeerde voor landbouw Inge Moors hield een toespraak tijdens de officiële opening van de Werktuigendagen Sint-Truiden. Ze kon er helaas niet omheen, maar moest bemerken dat het seizoen 2017 een jammerlijke start heeft genomen voor de fruittelers. In de nacht van 19 op 20 april werden fruittelers immers getroffen door sterke vorst, een zware klap voor de nog kwetsbare bloesems. De ware omvang van de schade is nog niet volledig opgetekend, maar de eerste ramingen schetsen een zeer negatieve oogstprognose met zware verliezen. Het PCfruit is bezig om gegevens te verzamelen om de sectorverliezen verder in kaart te brengen.

Gelukkig kon de gedeputeerde terugvallen op positievere feiten: het belang van de fruitteeltsector en bij uitbreiding deze van de ganse land- en tuinbouwsector in Limburg. Zo zouden de bijna 3.000 Limburgse land- en tuinbouwbedrijven een productiewaarde realiseren van 670 miljoen EUR waarvan één derde afkomstig is van de fruitteelt. Wanneer we kijken naar heel het agrobusinesscomplex - dat ook de productie, verwerking en vermarkting omvat - wordt dit geschat op een 6,2 miljard EUR. Goed voor een totale tewerkstelling van zo’n 20.000 mensen en een 31.000 seizoensarbeiders.

Speerpuntsector

De gedeputeerde gaf aan dat de Limburgse land- en tuinbouwsector in het Strategisch Actieplan Limburg in het Kwadraat dan ook opgenomen is als speerpuntsector voor de provincie. Voor gedeputeerde Moors is het innovatieve karakter van de Vlaamse fruitsector een belangrijk kenmerk. Ze wees op de sterke evolutie inzake teelt- en gewasbeschermingstechnieken. En zo belandden we weer bij het thema van deze beurseditie: ‘Samen innoveren’.

Gedeputeerde Moors stelde dat het enkel is door blijvend te innoveren dat de fruitteler zich duurzaam kan positioneren in een competitieve mondiale fruitsector. Steeds meer wordt van de fruitteler verwacht dat hij - door blijvend te innoveren - de impact van zijn teelthandelingen op mens en omgeving tot een minimum beperkt. We stellen alleen maar vast dat onze fruitteelt hierin als beste leerling van de klas presteert.

Het instellen van IPM (Integrated Pest Management) of de geïntegreerde gewasbeschermingsverplichting voor alle land- en tuinbouwers in 2014 was voor de fruittelers een formalisering van technieken die reeds lang werden toegepast.

Gedeputeerde Moors haalde tevens aan dat de wijnbouw in Limburg sterk aan het opkomen is. Dit was zichtbaar op de Werktuigendagen. Via diverse financiële middelen en projecten ondersteunt de provincie Limburg de wijnbouw. Concreet kan de Studiekring Guvelingen onderzoeken of het economisch haalbaar is om de bedrijfsactiviteit van de fruittelers te diversifiëren richting wijnbouw. Daarnaast ontvangt PCfruit ondersteuning voor de bouw van een vinificatieruimte om onderzoek uit te voeren op het eindproduct.

Zorgen

Veerle Heeren, burgemeester van Sint-Truiden, gaf aan dat wanneer de beleidsmakers en de lokale bestuursploeg samen zijn, ze zich onder elkaar toch wel eens zorgen durven maken over de fruitsector. Ze haalt de Ruslandboycot aan die de sector sinds 2014 treft. Vorig jaar kwam er het noodweer met de storm eind juni bij en eind april was er dan de vriesnacht die op fruitplantages schade aanrichtte. Ook de voorbije weken was niet echt het weer waar je ‘happy’ van wordt.

“Eén pechjaar kan je mogelijks wel overbruggen, maar kan drie à vier pechjaren?”, vroeg de burgemeester zich af. Daarom vindt ze het belangrijk dat op federaal en Vlaams niveau de fruittelers in de mate van het mogelijke beroep kunnen doen op het rampenfonds, waarbij uitbetalingen snel moeten gebeuren. “Wat kan de rol van het lokaal bestuur en het land hier zijn?”, stelde ze zichzelf de vraag.

Tevens maakte ze zich de bedenking dat Antwerpen wel eens de draaischijf van onze economie wordt genoemd. Maar volgens burgemeester Heeren mag de fruitteelt zich de draaischijf van de Haspengouwse economie noemen. In de regio zijn er immers een 6.000 tewerkgestelden in de sector en er zijn ook nog eens de afgeleide jobs.

Hilde Vautmans, Europarlementslid en schepen van landbouw, pikte naadloos in op de uiteenzetting van Veerle Heeren. Ook zij ziet dat de fruitsector door een zware crisis gaat. Ze stelt voor om over partijgrenzen, vakbonden en landbouworganisaties heen samen schouder aan schouder te strijden voor de sector. “We moeten ingrijpen alvorens de sector ten dode is opgeschreven”, stelde ze. “Ik wil niet afhankelijk zijn van voedselimport”.

Als deel van een oplossing noemt ze het eten van ‘eigen fruit’, en dit met minimaal drie stuks per dag. “Daarmee kunnen we veel doen. Dit is niet alleen goed voor de consument en de boer, maar ook voor onze economie”, stelde ze nog.

Opnieuw naar Rusland?

Vanuit het kabinet van de minister van Landbouw, Willy Borsus, was Wim De Vos vertegenwoordigd. Hij gaf aan dat ze op het kabinet goed weten dat de fruitsector zwaar te lijden heeft onder het Russisch embargo. “Op Europees niveau heeft de Federale regering herhaaldelijk gepleit voor steun aan de getroffen fruittelers. Daarnaast was er het initiatief van de task force fruit”.

Samen met de gewestministers staat minister Borsus klaar om de toegang tot de Russische markt weer mogelijk te maken zodra de geopolitieke situatie verandert. “Dit kwam onlangs nog ter sprake in een vergadering met Europees Commissaris Andriukaitis”, geeft Wim De Vos aan. Hij wijst erop dat de regering van de export van onze landbouw- en agrovoedingsproducten een prioriteit heeft gemaakt. Dit met name via een versterking van de diensten die verantwoordelijk zijn voor de ondersteuning van de export bij het FAVV.

Wim De Vos kaartte ook aan dat bijna alle land- en tuinbouwbedrijven steeds KMO’s of zelfstandigen zijn. “Alle ‘KMO-vriendelijke’ maatregelen die sinds 2,5 jaar tot stand kwamen gelden natuurlijk ook voor hen”, benadrukte hij.

Green@Work

Wim De Vos kaartte verder aan dat in het kader van de strijd tegen de sociale fraude de federale regering, in nauwe samenwerking met de sectoren, een harmonisering zal doorvoeren van het aantal dagen dat seizoensarbeiders mogen werken. Dit is bijvoorbeeld van belang voor de fruitpluk, waar het plukseizoen langer kan duren dan de 65 dagen die vandaag zijn toegestaan. Ook wordt een app ontwikkeld, de zogenaamde app Green@Work, waarmee het mogelijk wordt te controleren of iemand alle sociale regels volgt. Nieuwe modaliteiten inzake Dimona moeten de informatie over buitenlandse werknemers verduidelijken.

Minister Borsus is ervan overtuigd dat fytosanitaire producten nodig zijn voor de landbouw en de fruitproductie. Hij ondersteunt een verregaande evaluatie van de risico’s, gebaseerd op het voorzorgsbeginsel en op wetenschappelijke kennis. De bedoeling is dat producten die op de markt komen veilig zijn voor gebruikers, consument en milieu. Tegelijkertijd ondersteunt de Minister het federale reductieplan voor fytosanitaire producten. Het is trouwens in dat kader dat hij het op de markt brengen, en dus het gebruik, van herbiciden (waaronder glyfosaat) bestemd voor particulieren zal verbieden. Dit verbod, dat niet geldt voor biopesticiden en ‘low risk producten’, is beperkt tot particulieren voor wie deze producten niet essentieel zijn en waarvoor alternatieven bestaan. “We willen de evolutie naar meer low-risk producten steunen, die meer aanvaardbaar zijn voor de consumenten, maar we zijn er zeker ook van overtuigd dat deze evolutie progressief moet zijn”, aldus nog Wim De Vos.