Liesbeth Pauly (N-VA Riemst) wil meer inspraak
De familie van Liesbeth Pauly kweekt en sorteert grote hoeveelheden fruit. In aanloop naar de verkiezingen sieren N-VA-verkiezingsborden de perenboomgaarden aan de straatkant. “Ach, het maakt niet uit hoe vaak de mensen je gezicht op zo’n affiche zien,” relativeert Liesbeth, “het gaat om wat je te zeggen hebt. Je moet persoonlijk campagne voeren, praten met mensen. Ik heb bijvoorbeeld een brief geschreven waarin ik mijn visie uiteenzet. De kiezer moet weten waar je voor staat.”
De 22-jarige studente Handelswetenschappen helpt regelmatig mee met de boekhouding van het bedrijf. Overnemen is een mogelijkheid, maar niet voor meteen. Het is family policy om eerst buiten het familiebedrijf de nodige ervaring op te doen. Op dit moment gaat er veel tijd en energie naar haar studies en naar het veroveren van een zitje in de gemeenteraad.
Waarom ben je in de politiek gestapt?
“Politiek en economie interesseren me al van toen ik klein was. Mijn vader heeft die interesse gewekt. Ik wil dan ook graag in zijn voetsporen treden. Maar het is Jan Peumans (N-VA, voorzitter Vlaams Parlement en oud-burgemeester van Riemst) die me over de streep heeft getrokken. Net als hij hecht ik veel belang aan kennis. Daar focus ik me nu op.”
Wat wil je bereiken?
“Ik hoop de CD&V-meerderheid te breken. Eén partij die het monopolie heeft, dat klopt niet. Verder denk ik dat een jonge, frisse wind geen kwaad kan in ons gemeentebestuur. Ik ben nog jong, ik heb niet de ambitie om meteen schepen of burgemeester te worden. Een zitje in de gemeenteraad, zodat ik inspraak heb, daar droom ik van. Maar ik durf niets te verwachten. Wat komt, dat komt, en als het tegenvalt, dan leer ik daaruit. Ik blijf sowieso meedoen.”
Wat speelt er in jullie gemeente op landbouwgebied?
“Vooral de uitbreiding van bedrijven: de gemeente wil die uit de dorpskern weren. Onder meer daarom wil N-VA een aanspreekpunt organiseren in de vorm van een plattelandsambtenaar voor landbouwers en een middenstandsambtenaar voor ondernemers. We moeten alle zelfstandigen en handelaars beter ondersteunen.”
Kom je ook op voor de burger in het algemeen?
“Ja, ik wil dat burgers meer inzage en inspraak hebben in het bestuur van onze gemeente. Ze moeten kunnen deelnemen aan gemeenteraadszittingen, zodat ze achteraf niet schrikken van de beslissingen die er zijn genomen. Dat zal net beter zijn voor landbouwers. Met meer transparantie zal alles vlotter verlopen.”
Waarom zou een landbouwer op jou moeten stemmen in Riemst?
“Sowieso zouden ze meer inspraak krijgen. Als ik verkozen word, wil ik ervoor zorgen dat landbouwers meer duidelijkheid hebben over waar ze aan toe zijn. Dat ondernemers en zelfstandigen een plek krijgen in de gemeente, met een fatsoenlijk landbouwbeleid, waarbij meer mensen inspraak hebben dan enkel één partij.”
Heb je veel steun van boeren uit de streek?
“Nog te weinig. Ik heb wel wat verkiezingsborden op akkers in de streek, maar het is de bedoeling om meer steun vanuit landbouwhoek te hebben. Boeren hier krijgen CD&V er met de paplepel ingelepeld. Iets anders dat ons parten speelt, is dat niet iedereen ervoor uit durft te komen dat hij voor N-VA kiest. Zelfs onder de jeugd maken er velen nog de link naar een ‘zwarte’ Volksunie. Het zit diep, en dat zou niet mogen, drie generaties verder. Wat er gezegd wordt is belangrijk, niet wie het zegt.”
Partijgenoot Jelle Engelbosch sprak zich in De Standaard uit tegen subsidies voor grootschalige landbouw. Kun je je vinden in zijn standpunt?
“Biotelers steunen is een goed idee, omdat het voedingspatroon van de mensen in die richting verandert. In die zin is het niet slecht dat je ook de bioboeren gaat helpen. Maar kleinschaligheid is niet voor iedereen weggelegd. Op ons familiebedrijf, bijvoorbeeld, past de korte keten niet in de bedrijfsvoering.” Patrick, de vader van Liesbeth, mengt zich in het gesprek: “Wat met wie die korte ketenprijzen niet kan betalen? Wij hebben geïnvesteerd om aan een lage prijs te kunnen produceren. Als sector moet je samen zorgen voor je afzet, anders laten ze je concurreren. Wij zijn content dat we vertegenwoordiging hebben, en dat de prijs niet alleen door de distributeurs wordt gevormd.”
Meer weten over Liesbeth? Contacteer haar via liesbeth.pauly@n-va.be.
‘CD&V blijft vooral een plattelandspartij’
Zondag vinden de Belgische gemeente-, districts- en provincieraadsverkiezingen plaats. Tijdens de lokale verkiezingen komen traditioneel ook landbouwers op. Traditioneel zijn de meeste boeren te vinden bij CD&V en Open Vld, maar zo divers als de landbouw in ons land is, zo divers zijn ook de meningen. Op de volgende pagina’s vertellen vijf landbouwers over hun keuze voor politiek en partij, en de bijzondere combinatie van landbouw en politiek.
Hoegaarden is een traditionele landbouwgemeente. De gemeente telt 7.000 inwoners en beslaat circa 3.000 hectare. Bijna 90% van deze oppervlakte wordt door landbouwers in cultuur gebracht. Sinds 1976 zwaaien de christendemocraten onafgebroken de scepter. Taverniers, nu 61 jaar oud, werd zelf een jaar of 40 geleden ‘opgepikt’ door CD&V. “Zo ging dat toen: de partij keek naar wie actief was in het verenigingsleven, en daar ook nog eens wat gedaan kreeg.”
Taverniers omschrijft CD&V als een middenpartij die weinig moet hebben van ideologisch scherp schieten en zich beter voelt bij conservatisme en pragmatisme. Taverniers vindt het jammer dat debatten steeds meer gaan over scoren en steeds minder over praktische oplossingen.“Ik voel me thuis bij de partij omdat ze uitgaat van de Christelijke normen en
Mildheid
Taverniers houdt van de mildheid die de religie met zich mee neemt. “Neem nu het hele migrantendebat. Als ik die mensen van die bootjes zie komen en bedenk hoe het is te wonen in een land waar bommen vallen… dan vind ik dat we ze moeten ontvangen op een menselijke manier. Ik pleit niet voor naïviteit maar kan het wat minder hard? Die hardheid zie je ook terug in de wijze waarop de landbouw soms wordt benaderd door de groene beweging, ook wel andersom hoor, en het leidt volgens mij niet tot vooruitgang - eerder stilstand voor iedereen.”
CD&V is van oudsher de grootste partij onder landbouwers. Taverniers beschrijft hoe vroeger de Boerenbond en CD&V als twee handen op een buik waren. De banden zijn nog altijd hecht. Bij de traditionele Nazomerontmoeting van Boerenbond waren talloze kopstukken van de partij, inclusief Eurocommissaris Marianne Thyssen, aanwezig. De tijd dat Boerenbond burgemeesters aanwees, is wel voorbij. Volgens Taverniers is dat beter. De macht van het blok Boerenbond-CD&V was vroeger wel erg groot.
“Begrijp me niet verkeerd: Boerenbond heeft met haar invloed veel goeds gedaan. Maar bijvoorbeeld de keuze voor het Mansholf-plan voor specialisatie en grootschaligheid... daarin is de Boerenbond naar mijn mening te ver gegaan. De richting klopte: om vandaag te overleven moet je in veel gevallen groter en gespecialiseerder zijn, maar bedrijven zitten nu ook vast door schulden en het is niet zo evident een goed inkomen uit je arbeid te halen.”
10 jaar burgemeester
Taverniers is inmiddels alweer 10 jaar burgemeester van Hoegaarden – hij volgde zijn neef op - en was daarvoor al 18 jaar schepen. Hoewel opgeleid tot elektromechanieker, koos Taverniers op zijn 27e definitief voor de boerenstiel. Hij nam op dat moment het bedrijf over van zijn vader, die op 67-jarige leeftijd was overleden. Eigenlijk is het bedrijf ook het levende bewijs dat Taverniers eigenwijs aangelegd is. “Mijn vader zei: verkoop de boerderij, dat wordt toch nooit wat. Ik wilde me daarna graag bewijzen.”
Vandaag is sprake van een gemengd bedrijf met 30 zoogkoeien en 45 hectare akkerbouwgrond. Het teeltplan bestaat uit suikerbieten, maïs, aardappelen en wintertarwe. De mannelijke runderen worden geslacht in Heist-op-den-berg, maar worden lokaal versneden en verkocht via lokale restaurants. “Het is korte keten op zijn best.” Het bedrijf wordt gerund in combinatie met zijn zoon. Vanaf 2019 neemt die het voortouw in het bedrijf.
“Hij is bediende en helpt me nu. Straks is het andersom. Ik ben daar ook wel aan toe, want als burgemeester van een kleine gemeente ben je heel bereikbaar, en hier in Hoegaarden is er nogal eens een feestje en daar moet ik dan bij zijn. Vroeg de dieren voeren vind ik geen probleem, maar als mijn zoon straks het leeuwendeel kan overnemen is dat fijn. Tegenwoordig, met social media en zo, willen mensen gisteren al ant- woord hebben gekregen op de vraag van gisteren.”
Stadsmensen
De landbouwstem
Het feit dat Taverniers zelf een landbouwer is, helpt hem om de landbouwstem te veroveren. “Ik spreek de taal van de landbouwers, begrijp waar het over gaat.” Taverniers overzag diverse grotere landbouwprojecten. Zo wordt momenteel de laatste fase van alweer het derde ruilverkavelingsproject afgerond. Het is een typisch voorbeeld van een project waarbij boer en burger profiteren. Landbouwers krijgen de grond dichter bij huis, en burgers wandelpaden, fietspaden en wegen voor de recreatie waarvoor de regio gekend is. “Het is vaak heel goed mogelijk om het landbouwbelang en het algemeen belang tegelijk te dienen.”
Een tweede belangrijke zaak in de gemeente is erosie. “Op het hoogste punt is de gemeente 106 meter TAW. Op het laagste punt is dat 57 meter. “De akkers lopen bijna tot het centrum van Hoegaarden. Het is erosiegevoelig. Beheersen van erosie en water is belangrijk. Vroeger haalde onze gemeente bij onweders vaak de voorpagina van de kranten: modderstroom dwars door het centrum van Hoegaarden.” De gemeente pakte het probleem historisch aan door 30% bovenop de gewone subsidiëring van erosie beperkende maatregelen te zetten, zoals het aanleggen van grasstroken. Het aantal hectares waarop maatregelen werd genomen, steeg tot 300 hectare. De Europese Commissie verbood de steun zo’n 10 jaar geleden en het areaal daalde tot 100 hectare. Nu is het areaal terug op 200 hectare, mede omdat Taverniers de materie op vriendelijke toon onder de aandacht van landbouwers blijft brengen. “Uiteindelijk is dat heel belangrijk: als je je inzet voor landbouwers, die zo’n groot deel van de Belgische oppervlakte beheren, betaalt zich dat terug. Landbouwers denken in oplossingen. CD&V begrijpt dat volgens mij in het algemeen wel goed. Het blijft vooral een plattelandspartij.”
Souliman Diraä van Groen gelooft niet in grootschaligheid
Souliman Diraä (47) is een atypische landbouwer. Zijn inmiddels overleden vader kwam uit Marokko en werkte in Limburg in de mijnen. Zijn Hasseltse moeder was lerares op een middelbare school. Zijn ouders baatten in de jaren ’70 en ’80 een café met logement uit. Souliman zelf groeide op in de wijk Waterschei in Genk.
Souliman denkt dat hij zijn sociale engagement deels dankt aan zijn ouders, die hij beschrijft als mensen met een open blik op de wereld. “Mijn ouders hielpen bijvoorbeeld Marokkanen die in de mijnen kwamen werken met papierwerk en het leven opbouwen, hier in Genk. Andere mensen willen helpen; ik denk dat ik dat van hen heb mee gekregen.” Wat de landbouw betreft, was een oom die op vooruitstrevende wijze varkens hield een inspiratie.
Van buiten de landbouw
Dat zijn passie bij de landbouw zou liggen, was niet altijd duidelijk. Hij richtte zich aanvankelijk op het onderwijs en talen – hij spreekt naast Nederlands ook Frans, Duits, Engels en Spaans. Diraä ging uiteindelijk als sportanimator aan de slag in een Spaans hotel. Uiteindelijk bleef Souliman zeven jaar in Spanje.
‘Ik ken mijn klanten en teel met respect voor de natuur’
“Maar ik miste Limburg”, zegt hij aan de rand van een perceel met op de achtergrond het bos. “Ik miste de seizoenen. Ik heb afgezien toen de zomer zo lang duurde, en kijk uit naar herfst en winter. Maar wat ik misschien nog wel het meeste miste, was zingeving, een antwoord op de vraag: wat draag ik bij?” Via het ecologisch tuinieren van zijn zus kwam Souliman op het idee een twee jaar durende opleiding voor bioboer te volgen.
Nu werkt hij sinds 2010 op zijn eigen biologische bedrijf op het ritme van de natuur en, cruciaal, in het bestaand ecosysteem. De gangbare landbouw is niets voor hem, al veroordeelt hij niemand. “Persoonlijk denk ik dat het bodemleven van een groter belang is dan nu in de gangbare landbouw wordt gedacht. De bodem moet de plant voeden. Nu voeden veel boeren de plant direct met kunstmest. Ik ben ervan overtuigd dat het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen en kunstmest op termijn onhoudbaar is.”
60 gewassen, 1 hectare
Diraä verbouwt op zijn ene hectare circa 60 gewassen, waaronder bloemkool, tomaat, sla en warmoes. In doorgedreven specialisatie gelooft Diraä niet, wel in diversiteit. De gangbare landbouw met steeds grotere en gespecialiseerde bedrijven reduceert de boer soms tot een leverancier van grondstoffen voor de voedingsindustrie. De toegevoegde waarde is volgens hem vaak ver te zoeken.
“Ik denk dat we als landbouw meer producten dichtbij huis moeten telen. Waarom de wereldmarkt willen bedienen? Begin eerst maar eens hier. Ik zie de zin van veel handel niet – al helemaal niet als je kijkt naar wat het landbouwers oplevert. Het handelssysteem gaat ook met hoge kosten gepaard. Boontjes die met een vliegtuig uit Kenia komen… waar is dat goed voor, behalve voor een heleboel vervuiling?”
De producten van Diraä worden in pakketten verkocht. Zo’n 80 tot 90 pakketten per week vinden de weg naar de klant, die niet zelf over de inhoud gaat. De pakketten worden verdeeld vanaf het veld, maar ook via een biologische winkel en de markt.
CSA-bedrijf
Het bedrijf is aangesloten bij CSA, wat staat voor Community Supported Agriculture. Het is een netwerk van bedrijven die deelnemers hebben die in ruil voor een jaarbedrag mede-eigenaar worden van de oogst. Is één hectare niet wat weinig? “Ik wil best groter worden, maar we moeten de noodzaak tot grootschaligheid niet overdrijven. 70% van de wereldproductie komt van boeren met 2 hectare of minder. Landen worden gevoed door landbouwers die hier keuterboeren worden genoemd. Ik ken mijn klanten, en zij kennen mij.”
Diraä zocht zelf de politiek niet op. Hij werd gevraagd. “Groen is voor mij een logische keuze, want het is de partij die de natuur centraal stelt.” Groen zet bij de gemeenteraadsverkiezingen in op het beschermen van de weelderige natuur rond de plaats. Echte landbouwvraagstukken zijn er nauwelijks. Of toch wel eentje. De gemeente wil 40 hectare landbouwgrond omtoveren tot natuur. “Daar ben ik wel tegen. Natuur is belangrijk maar cultuurlandschap dat echt eten oplevert en tegelijkertijd koolstof in de bodem opslaat, is ook van onschatbare waarde.”
Zwijnen en zwerfafval in Zedelgem
Het bedrijf van Bart is gelegen in Zedelgem, gekend van Case New Holland. Het bedrijf telt 280 zeugen en 2.800 vleesvarkensplaatsen. Gemeentepolitiek is er meer verbonden met de nationale of internationale thema’s dan je zou denken. Zo telt de gemeente een roedel everzwijnen.
Everzwijnen in Zedelgem, hoe pakken ze dat hier in de gemeente aan?
"De provincie is nog interessanter geworden"
Piet Vandermersch baat in het West-Vlaamse Ledegem een gemengd akkerbouw-veeteeltbedrijf uit. In de akkerbouw is de aardappelteelt de belangrijkste teelt, zowel voor industrie als voor detailhandel via aardappelautomaten. Bij de veeteelt worden de vrouwelijke dieren geslacht voor thuisverkoop. Net zoals alle boeren, ziet hij hoe het aantal boeren steeds afneemt. In de politiek is het niet anders. “Toen ik 14 jaar geleden in de provincieraad stapte waren er nog zes actieve boeren in de raad, nu ben ik als enige overgebleven.”
Hoe bent u in de politiek verzeild geraakt?
Verkiezingen: hoe deden enkele boeren-kandidaten het?
Vleesveehouder-akkerbouwer Jean-Pierre Taverniers (CD&V) was voor de verkiezingen al burgemeester van Hoegaarden in de provincie Vlaams-Brabant. Dat blijft ook de komende zes jaar zo. De partij bevestigde haar absolute meerderheid, al moet er één zetel ingeleverd worden. Tavernier behaalde 1.061 voorkeurstemmen, een lichte daling ten opzichte van de vorige verkiezingen. “Het was niet eenvoudig; het was hier toch een beetje allen tegen één. Maar de kiezer heeft toch een duidelijke uitspraak gedaan. Alles gaat gewoon verder”, concludeerde Taverniers.
Varkenshouder Bart Vergote uit het West-Vlaamse Zedelgem was zeer tevreden over het resultaat. Het kartel CD&V-Nieuw bevestigde haar absolute meerderheid met een score van bijna 59 % van de stemmen. Het kartel belandde daarmee op 19 zetels, nog één meer dan bij de vorige verkiezingen. Vergote behaalde 907 voorkeursstemmen (lijsttrekker Annick Vermeulen 4.813), een persoonlijke score waar Vergote heel tevreden mee is. Hij spreekt zelf van een zeer groot succes. “Ik behaalde de negende plaats op de lijst, en zit dus zeker in de gemeenteraad. Of er eventueel een ander mandaat aan gekoppeld is, is nog afwachten.”
In Riemst kwam fruitteler-dochter Liesbeth Pauly op voor N-VA. De bedoeling was om de absolute meerderheid van CD&V te breken, maar dat is niet gelukt. CD&V behield de absolute meerderheid, met zelfs bijna 5 % van de stemmen meer dan vorige keer. N-VA moest twee zetels afgeven. Toch blikt Pauly terug op een succesvolle campagne. Ze behaalde er zelf 505 voorkeurstemmen; tegenover 1.128 voorkeurstemmen voor boegbeeld Jan Peumans. “Ik ben tweede om in de gemeenteraad te komen; een mooi resultaat dus.” Persoonlijke succesfactoren waren volgens haar het schrijven van persoonlijke brieven, huisbezoeken, evenementen bijwonen...“en vooral niet overdrijven met affiches”, zo stelde ze. Pauly wil lessen trekken uit deze campagne en zich zeker verder blijven engageren.
Akkerbouwer-vleesveehouder Piet Vandermersch was lijsttrekker voor de provincie West-Vlaanderen voor Open VLD. CD&V kwam er als overwinnaar uit de bus, gevolgd door N-VA en Vlaams Belang. Open VLD hield relatief stand met 13,4 % van de stemmen. De meerderheid zal er gevormd worden door een coalitie van CD&V, Open VLD en sp.a. “Mijn persoonlijk resultaat op provinciaal vlak is met 7.440 echt schitterend te noemen”, aldus een tevreden Vandermersch. Vandermersch kwam ook op voor de gemeenteraad, en haalde daar 870 voorkeursstemmen. Het kartel van CD&V/N-VA/Open VLD haalde er een monsterscore van 77 %. “Voor de mensen van Open VLD binnen dat kartel waren de resultaten echter niet zo goed”, aldus nog Vandermersch.
Souliman Diraä stond als bioboer in het Limburgse Genk op plaats twee van de lijst Groen. Groen kwam er opnieuw onder eigen naam op en scoorde 3,5 % van de stemmen. CD&V blijft er de grootste partij en gaat er in coalitie met de sociaal-democraten van ProGenk. Diraä haalde er 224 voorkeurstemmen. Daarmee haalde hij binnnen de partij het tweede hoogste stemmenaantal.