Nederland wil stikstofuitstoot versneld terugdringen

De Nederlandse minister voor Natuur en Stikstof Van der Wal had op 25 november 2022 haar aanpak aangekondigd voor de zogenoemde agrarische en industriële piekbelasters. Deze aanpak wordt nu verder uitgewerkt. Ook geeft de Nederlandse regering meer invulling aan de stikstofdoelen voor andere sectoren en het klimaatdoel voor de agrarische sector om richting te geven aan de gebiedsprogramma’s waar de Nederlandse provincies momenteel aan werken.

De Nederlandse regering zal met 3.000 piekbelasters - zowel agrarische als industriële ondernemingen - in gesprek gaan om de stikstofemissie in 2023 zeer fors te reduceren. Deze bedrijven krijgen de mogelijkheid om de stikstofuitstoot aanzienlijk terug te brengen door hun bedrijfsvoering te verduurzamen, te verplaatsen of te stoppen.

Omdat dit grote impact heeft op ondernemers worden zij ondersteund in het maken van hun keuze, onder meer met een website, persoonlijk advies en financieel aantrekkelijke regelingen. Deze worden de komende periode verder uitgewerkt en afgestemd met provincies en gemeenten, betrokken sectoren en de Europese Commissie.

Start in april

Het Nederlandse ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) werkt de komende weken aan regelingen en leidt mensen op – in nauwe afstemming met provincies en gemeenten - die boeren en bedrijven kunnen begeleiden in het maken van de voor hen meest passende keuzes. In april start de aanpak. Via een website kunnen bedrijven een goede indicatie krijgen of zij behoren tot de groep van ondernemers die de meeste stikstofneerslag veroorzaken en van welke regelingen zij gebruik kunnen maken.

Nederlandse ondernemers die dat willen krijgen ook de mogelijkheid om met de overheid in gesprek te gaan en een bedrijfsadviseur in te schakelen, omdat de Nederlandse regering belang hecht aan de mensen en de ondernemers, die versneld gevraagd worden om een keuze te maken.

De Nederlandse regering wil de stikstofneerslag in Nederland met ongeveer 100 mol per ha per jaar laten verminderen. Deze inspanningsverplichting is een aanvulling op de bestaande inzet en kan helpen in het volbrengen van de opgave in de verschillende gebiedsprocessen. Met deze extra inzet op de natuur komt ook sneller ruimte beschikbaar voor de PAS-melders, de bedrijven die door tekortschietend overheidsbeleid in grote problemen zijn gekomen. Om hen waar nodig te helpen, werd het instellingsbesluit van het schadeloket getekend.

Transitie van het landelijke gebied

De aanpak piekbelasters geeft volgens de Nederlandse regering een impuls aan de bredere transitie van het landelijke gebied, waarvoor de gebiedsgerichte programma’s die de provincies nu ontwikkelen vanuit het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG) van groot belang zijn.

In dit programma worden de opgaven op het gebied van natuur, stikstof, water en klimaat en de transitie van de landbouw in samenhang opgepakt. De aanpak verschilt per gebied, want het ene gebied is het andere niet. Samen met het Nederlandse Landbouwakkoord – het streven is om dit in april te sluiten – moet de gebiedsgerichte aanpak leiden tot een gezond landelijk gebied met perspectief voor de landbouw. De afspraken in het Landbouwakkoord over de toekomst van de agrarische sector moeten, voor zover van toepassing, passen bij de doelstellingen van het NPLG.

Evenredige bijdrage landbouw, industrie en mobiliteit

De Nederlandse regering heeft in juni 2022 de indicatieve stikstofreductiedoelen voor ammoniak (NH3) bekendgemaakt. De realisatie van dat doel vraagt een forse reductie van de uitstoot van NH3 door de landbouwsector van 41%.

Omdat de Nederlandse regering het belangrijk vindt dat alle sectoren een evenredige bijdrage leveren aan het oplossen van de stikstofproblematiek komen er daarom ook met reductiedoelen voor stikstofoxiden (NOx) voor de sector mobiliteit en de sector industrie en energie. Deze sectordoelen betekenen voor de sector mobiliteit een afname van de uitstoot NOx met 25% en voor de sector industrie en energie een afname van de uitstoot NOx met 38% in 2030 ten opzichte van 2019. Daarbij werd gekeken op welke wijze reductie in sectoren zo goed mogelijk kan bijdragen aan de natuur en wordt per sector ook gekeken naar de opgaves voor schone lucht en de klimaatdoelstelling.

Het Nederlandse klimaatdoel voor alle sectoren is 55% minder broeikasgasemissie in 2030, ten opzichte van 1990. De landelijke opgave voor de veehouderij is 5Mton broeikasgasreductie in 2030, zoals gepresenteerd bij het coalitieakkoord. De regering doet een voorstel voor de verdeling van de klimaatopgave per provincie.

Consultatie wetsvoorstel en verkenning Kritische Depositiewaarde

De Nederlandse regering werkt – op basis van het coalitieakkoord en het advies van Johan Remkes – aan een wet waarmee de doelstelling voor stikstofreductie wordt versneld van 2035 naar 2030 en waarmee de vergunningplicht voor intern salderen en andere stikstofgerelateerde wijzigingen wordt uitgebreid. Hierbij fungeren de jaartallen 2025 en 2028 als ijkmomenten, onder meer om te bekijken of er om dwingende inhoudelijke redenen meer tijd nodig is om doelen te kunnen halen.

Daarnaast wordt op advies van Johan Remkes met sectorpartijen en natuurorganisaties gewerkt aan een verkenning van alternatieven voor de Kritische Depositiewaarde (KDW). De KDW is de grens waarboven het risico bestaat dat de kwaliteit van een leefgebied voor planten en dieren significant wordt aangetast door stikstofneerslag. Het doel is om te onderzoeken of er een juridisch houdbaar alternatief systeem voor de KDW als omgevingswaarde in de wet kan worden gevonden, waarbij de staat van de natuur beter tot uitdrukking komt in deze waarde.

FVDL