Europese melkaanvoer komt moeilijk op gang in 2024
De slechte weersverwachtingen doen momenteel niet veel goeds vermoeden voor de Europese melkproductie. Raf Beyers, adviseur bedrijfsontwikkeling en risk management bij United Experts, overliep op 17 april met ons zowel de financiële situatie in de wereld als de internationale zuivelmarkten.
De Chinese economie groeide in het eerste kwartaal sterker dan verwacht. Raf Beyers legt uit: “Zo groeide de tweede grootste economie ter wereld, na de Verenigde Staten (VS), met 5,3% bij het jaarbegin. Dit is heel wat meer dan de +4,8% die men had verwacht. De groei is wel vooral gebaseerd op uitvoer, die te danken is aan de sterke groei in de rest van de wereld, met de VS op kop.
Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) kwam in zijn lentevergadering traditioneel met de economische vooruitzichten. De wereldeconomie zou in 2024, net zoals in 2023, met 3,2% groeien. Het zijn de groeilanden die dit cijfer mee ondersteunen. De grootste economie ter wereld, de VS, zou immers met 2,1% groeien in 2024, terwijl de eurozone het heel zwak doet met 0,8% groei. De globale economische groei van 3,1% die het IMF voorspelt voor de komende 5 jaar is wel bescheidener dan de gemiddelde mondiale economische groei van 3,8% in de periode 2000-2019. De conflicten in de wereld, de renteverhogingen, naschokken van de pandemie, overheden die de stimulus stilaan terugdraaien, een zwakke productiviteitsgroei en een fragmentatie van de wereldhandel zijn volgens het IMF oorzaken van die zwakkere economische vooruitzichten.”
Rentedaling vertraagd naar juni
De onrust in het Midden-Oosten dreigt door de Iraanse aanval nog toe nemen. Dat duwde de olieprijs en ook de gasprijs wat omhoog. “Het maakt de markten onrustig, omdat een eerste rentedaling daarmee vertraging dreigt op te lopen. Nu de olieprijs toch stabiliseert rond de 90 dollar per vat voor Brent, lijkt men toch terug te gaan geloven dat de Europese Centrale Bank (ECB) in juni zijn eerste renteverlaging zal doorvoeren. Van de Federal Reserve (FED) lijkt men dat niet te verwachten. Deze situatie deed de wisselkoers EUR/USD in week 15 stevig dalen naar 1,063. Het is daarmee de laagste koers sinds begin november.”
Op de Global Dairy Trade (GDT) bleef de zuivelveiling neutraal, met een minieme wijzing van de globale index van +0,1%.
Zwak jaarbegin van de Europese melkaanvoer
De EU27-melkaanvoer over de eerste 2 maanden van het jaar lag 0,53% lager dan vorig jaar. Telkens is de aanvoer gecorrigeerd voor de schrikkeldag. Beyers: “Over februari molk de EU27 nog 0,33% minder dan in februari 2023. De belangrijkste zuivelimportlanden molken over de eerste 2 maanden van 2024 groene cijfers met 1,39% meer melk. De grootste zuivelexportlanden en -regio’s produceerden bij het jaarbegin 0,25% minder melk. Globaal is de melkaanvoer dus mild gestart in 2024.
We zien wel een opvallend stevige melkaanvoer in Wit-Rusland, waar men bij het jaarbegin meer dan 7% meer molk dan vorig jaar. Binnen Europa is Polen de melkkampioen bij het jaarbegin, met 1,9% meer melk in de eerste 2 maanden. Ierland startte het melkseizoen – de laagste productiemaanden van het jaar – zeer zwak, met maar liefst 18% minder melk.
Seizoensmatig stijgt de melkproductie gebruikelijk in de lente, maar de slechte weersomstandigheden in Noordwest-Europa doen nu al vermoeden dat daar niet veel extra productie bovenop zal komen. Het blijft dan ook wat raar dat de spotmelk ruim onder 40 ct noteert en een pak goedkoper is dan boerderijmelk.”
Meer handel in AMF dan in boter op GDT
De Europese boterindex trekt sinds einde maart maar liefst 300 euro/ton omhoog, met in week 16 een index van 5.950 euro/ton. “De stevige stijging van 200 euro/ton in week 16 werd vooral veroorzaakt door de Franse boterprijs, die een spurt trok van +420 euro/ton, om op een prijs te komen van 5.920 euro/ton. Dat was dus een correctie van het achterblijven van deze prijs in de voorgaande weken.”
Op de GDT was het vochtvrij melkvet (AMF, anhydrous milk fat) het enige zuivelproduct dat betekenisvol (+1,7%) omhoogtrok naar 6.627 euro/ton. De AMF-prijs steeg gestaag sinds half augustus met al meer dan 58%, waardoor de prijs van het vooral voor de export geproduceerde product bijna het prijsrecord van maart 2022 aantikt. AMF wordt op de GDT ook bijna dubbel zoveel verhandeld dan het handelsvolume aan boter. Boter daalde op de GDT met 1,4% naar een prijs van 6.143 euro/ton. Het valt in de handel van 6 maanden vooruit vooral op dat de boter ‘nabij’ (contract mei) een stukje duurder is dan van verder weg in de tijd (4de kwartaal 2024 en verder). De marktkrapte voor boter lijkt zich dus vooral ‘nabij’ af te spelen. Ook bij het AMF zien we dat beeld terugkomen dat prijzen verder in het jaar lager zijn.
Veel minder export van zuigelingenpoeder
In Europa noteert mageremelkpoeder (SMP, skimmed milk powder) nu 2 weken na elkaar ongeveer dezelfde prijs van 2.372 euro/ton. “De poederprijs wil dus niet echt omhoogtrekken”, stelt Raf Beyers vast. “Misschien is dit ook niet zo vreemd, te weten dat de Europese SMP-export over februari met 12,7% daalde en dat zuigelingenpoeder het nog een pak slechter deed, met 30,5% minder export. Zuigelingenpoeder is al langer een probleem, want de voorbije 12 maanden ging er van het belangrijke zuivelproduct al 22,4% minder weg buiten Europa.
China gaf in een recent bericht nog mee dat ze – om de eigen landbouw te beschermen – hun importhonger proberen te beperken. Zo ging er over februari 31% minder melkequivalent vanuit Europa naar China. Gelukkig ging er wel meer naar de MENA-landen, zijnde Algerije (+20%), Saoudi-Arabië (+29%) en de Verenigde Arabische Emiraten (+20%).”
De gestegen olieprijs lijkt de zuivelhonger in die landen toch wat aan te wakkeren. Op de GDT maakte SMP pas op de plaats met een gelijke prijs van 2.384 euro/ton. Ook vollemelkpoeder (WMP, whole milk powder) bleef op de GDT dicht bij huis, met 0,4% prijsstijging naar 3.068 euro/ton. Een normale spread tussen SMP en WMP op de GDT lijkt daarmee wel gerespecteerd.
